Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Árgangur

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1979, Síða 165

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1979, Síða 165
Eru vísindi yfirhöfuð nytsamleg? Hin síðari: Ef svo er, hvernig stendur á því? Fyrri spuminguna ætla ég að leiða hjá mér af sömu ástæðu og áður: ég treysti mér ekki til að takast á hendur heim- spekilega greiningu á nytsemdarhugtakinu. En að síðari spumingunni ætla ég að víkja nokkrum orðum: hvernig stendur á nytsemi vísindanna ef nokkur er? Ég byrja á tilvitnun: „Hvar sem vér erum á jörðunni, eru þeir hlutir hvervetna í kríngum oss, sem draga að sér athygli vora, og alstaðar verða þeir viðburðir fyrir oss, sem verðir eru nákvæmari skoðunar. Ef vér hefjum augu vor til himins, þá verður þar á daginn fyrir þeim hin' vermandi, bjarta og tignarlega sól, en á næt- urnar hinn blíði máni og blikandi stjörnur. Ef vér lítum til jarðarinnar, þá sjáum vér þar, auk sjálfra vor, dýr, grös og steina, fjöll, dali, vötn, o. s. frv., allt saman hvað öðru frá- brugðið og margbreytt. Fuglarnir skemta oss með kvaki og saung, blómin og fiðrildin með fjölbreyttu litaskrauti, sem þeim er gefið. Þúsundum saman tindra nú ljómandi daggar- dropar á blómknöppunum, en næsta dag fara, ef til vill, þjótandi eldíngar um geiminn, og loptið hristist fyrir dun- andi skruggum. Þessir og aðrir líkir hlutir eru skoðunarefni náttúruvísindanna, sem eru ótæmandi efnisrík og mjög mikils varðandi." Ég las hér inngangsorð Eðlisfrœði þeirrarsem séra Magnús Grímsson íslenzkaði um miðja nítjándu öld, því að fjöl- breytileika náttúrunnar er þar skáldlegar lýst en okkur er tamt nú á dögum, og það er einmitt þessi fjölbreytileiki sem ég vil nú biðja hlustendur mína að setja sér fyrir hugskots- sjónir. Það er augljóst að lista séra Magnúsar um skoðunar- efni náttúruvísindanna mætti lengja að vild, og raunar hlýtur það að virðast óvinnandi verk að telja upp allan þann fjölda fyrirbæra sem þau gætu látið til sín taka, hvað þá að lýsa þeim til nokkurrar hlítar. Og það er ekki fjölbreytileikinn einn sem ætti að vaxa okkur í augum. Jafnvel það að lýsa einum hlut til fullnustu virðist hverjum manni ofviða. Ein-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180

x

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags
https://timarit.is/publication/866

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.