Geislinn - 01.01.1929, Blaðsíða 7

GKISLINN
7
samastaðar síns, þar sem hún rennur
upp“. Athugi inaður ferð vindarins,
kemst maður að sömu niðurstöðu:
„Vindurinn gengur til suðurs og snýr
sór til norðurs, hanns snýr sér og snýr
sér og fer aftur að hringsnúast á nýjan
leik“. Taki maður eftir lækjunum, þá
renna þeir í árnar, en „árnar renna i
sjóinn, en sjórinn verður aldrei full-
ur; þær fara aftur þangað sem þær
komu til þess að geta runnið aftur“
(ensk þýð.).
Þannig er ekki aðeins náttúran, lield-
ur og mannlifið. Hvað hefir það þá eig-
inlega að bjóða? „Augað verður aldrei
satt af því að sjá, og eyrað verður ald-
rei mett á því að heyra“. „Alt er si-
stritandi, enginn getur lýst því með
orðum“. Ef til vill dettur manni i hug,
að inargt sé nú öðruvísi en það hafi
verið — margt sé nýtt. En livað er eig-
inlega nýtt? Ætli það virðist ekki nýtt
helst vegna þess að maður hafi gleymt
þvi sem var? Það liðu hundrað, jafn-
vel þúsund ár áður en bókagerð varð
almenn, og sannarlega gat „Prédikar-
inn“ á sínum tima sagt með sanni:
„Forfeðranna minnast menn eigi“. Og
svo er það enn í dag, því menn lesa
ekki alment gamlar bækur og tungurn-
ar breytast. Enginn gjörir neitt sem var-
anlegt gildi hafi fyrir manna augum.
„Hvaða ávinning hefir þá maðurinn af
öllu striti sinu?“. Það eina sem endur-
tekur sig er það sem óstöðugt er. Einn
hvggir og' annar rifur niður. „Einn kast-
ar steini burt, annar safnar saman
steinuin". Einn gróðursetur og annar
„rífur upp það sem gróðurselt hefir ver-
ið“, það er því alt saman hégómi.
Ekkert af því er varanlegt — og ekkert
virðist vera fullnægjandi.
Rcyndur rithöfundur.
Manni gæti ef til vill dottið í hug, að
sá maður, sem talar þannig hefði ekki
reynt mikið af því, sem lífið hefir að
bjóða, og að hann hljóti að vera svart-
sýnn af því að hann hafi átt erfitt
hlutskifti i lifinu. En maðurinn, sem
segir: alt er aumasti hégómi, er „sonur
Daviðs, konungurinn í Jerúsalem“.
(Préd. 1, 1.). Og þar sein hann var
konungur liafði hann gott tækifæri til
þess að „rannsaka og kynna sér með
hygni alt það, sem gjörist undir himn-
inum“ og ihuga hinar ýmsu hliðar lífs-
ins og atvik þess. I öllu hefir hann leil-
ast við að finna gleði og skemtun, hvíld
og ánægju. Hann leitaði i öllu, sem
heimurinn hefir að bjóða, „öllu undir
sólunni", en liann fann ekkert varanlegt
— ekkert, sem gæti svalað þrá hjart-
ans. í fyrsta kap. „Prédikarans" telur
hann upp það, sem hann hefir reynt og
endar svo með að segja oss frá árangr-
inum af þessari reynslu. Hann hefir
sinakkað á gæðum lífsins — hann hefir
fengið að reyna það, sem lífið hefir að
bjóða í víðtækari skilningi, en nokkur
annar. „Sjá, ég hefi al'lað mér meiri
og víðtækari speki en allir þeir, sem
ríkt hafa yfir Jerúsalem á undan mér“.
Og þó, eftir að hafa séð öll verk, sem
gerast undir sólinni, segir hann: „all
er hégómi og eftirsókn eftir vindi“. 'I'il
jiess að vekja oss enn betur til umhugs-
unar telur hann upp í næsta kap. alt
lífsstarf sitt. Salómon ætlast alls ekki
til að við ímyndum okkur, að liann
hafi haft ástæðu til að lita svartari aug-
um á lífið en aðrir — því hann lætur
okkur fvlgjast með gegnum hin marg-
breyttu atvik og störf lífs sins. Hann
eyðir kröftum sínum og annara. Hann
eyðir peningum gengdarlaust, til þess
ef mögulegt væri að finna ánægjuna —
hina sönnu lífsgleði.
„Eg sagði við sjálfan mig: gott og
vel, reyndu gleðina, og njóttu gæða lífs-
ins“. Neitaðu þér ekki um neitt! Lífið
liggur opið fyrir þeim, sem vill njóta
þess. „Et og drekk og vertu glaður“.
Hikaðu ekki við að prófa alt, sem pig