Símablaðið - 01.01.1947, Blaðsíða 48

SlMABLAÐIÐ
26
„Veikindaforföll hjá ríkisstofnunum“.
i.
Opinberir starfsmenn hafa lengi búiö
viö miöur hliöholt almenningsálit, hvaö
samviz-kusemi og vinnuafköst snertir.
Mörgum manninum, sem oröiö hefur að
strita fyrir daglegu brauöi, hefur fundist
hinn fastlaunaöi, opinberi starfsmaður
vera ómagi á þjóöfélaginu, sem skilaði lít-
illi og lélegri vinnu. Þaö hefur lengi þótt
vænlegt til kjörfylgis viö alþingiskosning-
ar, að liafa á stefnuskrá sinni launalækkun
opinberra starfsmanna, — og Alþingi hef-
ur lengst af tekið á málum þeirra meö
fylstu hliðsjón af þessu almenningsáliti.
Nú er það ekki nema sjálfsagt, að opinber-
ir starfsmenn hafi aðhald, — krafist sé
fullra afkasta af þeim, ekki síður en öðr-
um. En að .órannsökuðu máli verður það
;ekki viöurkennt, að þeir sé meiri ónytj-
ungar í þjóðfélaginu en aðrar stéttir, eða
að svik við vinnu sé meiri í þeirra hópi.
Hitt er svo annað mál — að launagreiðsl-
ur ríkissjóðs hafa lengi verið stór liður af
ríkisútgjöldunum. En þar má þjóöin sjálfri
sér um kenria. Hún hefur ekki tekið með
vandlætingu á kosningalofotðum, sem
svikin hafa verið með aðstoð við stofnun
nýrra embætta og bitlinga — eöa þátttöku
í því, að auka skriffinsku við opinber störf,
svo að úr hófi keyrir. —
En afleiðingar þeirra aögerða hafa meir
en nokkuð annað gel'ið tilefni til þess, að
fjöldi manna lítur á opinbera starfsmenn,
yfirleitt, senr ómaga á þjóðíélaginu.
Hinsvegar hafa opinberir starfsmenn
gersamlega haft lokuð augu fyrir þeim
afleiðiugum, sem hin sifelda fjölgun em-
bætta, og hið gegndarlausa bitlingafargan
undanfarna áratugi hefir fyrir þá. Og
þó hefur þeim hvað eftir annað veriö
synjað um sambærileg kjör viö aðrar stétt-
ir á þeim einurn grundvelli, að rikissjóði
væri ofvaxið aö bera hærri launabyrði.
Það þarf engan að furða, þó svo stór
hópur, sem opinberir starfsmenn eru, og
svo há, sem útgjöld rikissjóðs eru — til
þeirra, ■— gefi meiri eða minni ástæðu til
gagnrýni, —• og að þeir sé oft gagnrýndir
án skilnings eða þekkingar, — jafnvel
heldur ekki þó þess verði oft vart, að þeir
sé þyrnir í augum stritandi manna.
En það er kominn tími til þess, að opin-
berir starfsmenn láti þessa afstöðu fjölda
rnanna ekki afskiptalausa, en taki upp
virka baráttu gegn því, er kann aö réttlæta
hana eða gefa tilefni til hennar. .Ber þá
fyrst og ffemts að ráðast á þær veilur, er
kunna að finnast í starfi þeirra sjálfra, —
einstakliriga eða starfshópa.
Með samtökum sinum eiga þeir aö hafa
áhrif á vínnubrögð og samvizkusémi við
opinber störf.
En samtímis verða sarntök þeirra að
haía áhrif á þaö, að gerðar sé miklar kröf-
ur til þeirra, sem veljast til opinberra
starfa, bæði yfir og undirmanna.
Og loks verða þau að vera á veröi gegn
stofnun óþarfa embætta og óþarfa fjölg-
u-nar starfsfólks við opinberar stofnanir.
En allt það, sem hér hefur veriö drepið
á, sameinast um að standa í vegi fyrir bætt_
um launá- og starfskjörum hinna nauösyn-
legu starfsmanna, og að gefa tilefni til
gagnrýni á þá.
II.
Tilefni þessara hugleiðinga er greinar-
stúfur, sem birtist i Tímanum, undir yfir-
skriítinni; „Vaikindaforföll hjá ríkisstofn-
unutn'*.
f grein þessari er ýmislegt rétt um kröf.
ur, sem gera ber til opinberra starfsmanna,
— og hinsvegár skyldur þjóðfélagsins viö
þá' þó veikara sé þar aö oröi konfist.
Símablaðið vill taka undir það, og
hefur áður bent á það, að engum ein-
staklingi á að líðast, að spilla áliti opin-
berra starfsmanna með sviksemi í starfi
sínu. Einstaklingar, sem eru staönir að
því, að mæta slælega til starfs, -— og vera
oft fjarverandj einn til tvo daga, af skorti
á samvizkusemi, eða eftir svallsama nótt,
— eiga að fá ámjnningu, sem hrífur. —
Auk þess vinnutaps, er þeir valda, sýk'ir
frafnferði þeirra óumflýjanlega úmhverfiö