Freyr - 01.06.1994, Blaðsíða 15

Einföld aðferð til að
meta ástand hrossahaga
Borgþór Magnússon
Á sama tíma og sauðfé hefur fœkkað um nœr helming frá því sem mest var, á
árinu 1977, hefur hrossum landsmanna fjölgað mikið eða úr tœplega 50.000 í
liðlega 76.000 árið 1993. Á síðustu árum hefur umfjöllun um ofbeit hrossa orðið
meira áberandi í fjölmiðlum.
Borgþói' Magnússon.
Saindum hefur hestamönnum fund-
ist að sér vegið og talið að slæmur
dómur hafi veriö felldur um alla
búgreinina, sem eigi aðeins við um
fáa svarta sauði. Hvað sem um það
má segja þá er hverjum manni hollt
að líta í eigin bárm og hafa vakandi
auga með landi sínu og nýtingu þess.
Á það jafnt við um hestaeigendur sent
aðra.
Góðunt árangri í gróður- og jarð-
vegsvernd verður tæpast náð nema
eigendur eða umráðamenn lands hafi
vakandi auga með því, sjái til þess að
nýling gangi ekki úr hófi og reyni að
bæta landið sé þess þörf. Slík land-
vemd hlýtur m.a. að byggjast á því að
menn séu „læsir á landið", þ.e. þekki
þau einkenni sem gefa vísbendingu
um ástand þess. En hvernig metum
við ástand? Ef við virðunt fyrir okkur
t.d. hús eða bíl þá förum við yfirleitt
nærri unt hvert ástandið er. Útlitið
segir okkur strax eitthvað um viðhald
og meðferð. Á sama hátt ættum við að
geta metið í hvaða ástandi tiltekið
land er og farið nærri unt hvernig
nýtingu þess er háttað.
Grunnur lagður
Á síðasta ári var unniö að mati á
ástandi hrossahaga á Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins í samvinnu
við Landgræðslu ríkisins. Slíkt mat
hafði ekki verið unnið áður og lá því
ekki fyrir mótuð aðferð til að fara
eftir. Það varð að ráði að reyna að
þróa einfalda og fljótvirka aðferð til
úttektar á beitilandi. Að okkar áliti
þurfti hún að vera þannig að menn
ættu auðvelt með að tileinka sér hana
og að fleiri en sérfræðingar gætu
unnið eftir henni. Höfð var hliðsjón af
aðferðum sem notaðar hafa verið við
gróðurrannsóknir á stofnuninni á und-
anfömum árum.
I stuttu máli fólst ástandsmatið í því
að valin voru af handahófi svæði
innan beitarhólfa þar sem lögð voru út
30 metra löng snið. Á hverju sniði
voru m.a. gerðar mælingar á þekju og
samsetningu gróðursins, blaðlengd
grasa, uppskeru. teðslu og stærð
rofdíla í gróðursverði. auk þess sent
ljósmyndir voru teknar. Aðferðin var
síðan notuð bæði á jörðunt þar sem
stundaður er hrossabúskapur og á
landi þar sem tilraunir með hrossabeit
standa yfir (1. mynd). Þótti aðferðin
gefast vel og veita góðar upplýsingar
um ástand gróðurs og jarðvegsrof sem
bar allvel saman við beitarálag og
voru einnig í samræmi við niður-
stöður úreldri tilraunum.
Þrátt fyrir að aðferðin sé einföld í
Unnh5 að útiekt á hrossahaga í beitartilraiin á Hesti í Borgarfirði síðastliöii) haust.
Liigð voru út 30 m liing sniö sem gróöur var mœlclur á. Þaö er Olafur Guðmundsson
á RALA sem þarna er aÖ störfum. iLjásm. Borgþór Magmísson)
11*94 - FREYR 407