Freyr - 01.10.1995, Blaðsíða 8

Hjónin Sigríður Stefáns-
dóttir og Sveinn Skúlason
í Brceðratungu
Hoift til austurs af
lilaðinu í Brœðratungu.
Nokkrar túnskákir frá
Brœðratungu nœst, lengra
sér í Hvítá og yfir í
Hrunamannahrepp.
í Tunguey var hins vegar alltaf stíflað og
það var gert á haustin vegna þess að það
var ekkert aðrennsli, heldur annað hvort
rigningarvatn eða flæði úr Hvítá.
Brœðratunga hefur trúlega verið
eftirsótt jörð um allar aldir?
Já, það mun vera, hún hefur verið góð
undir bú, en alla tíð heldur erfið, það gerir
m.a. hve engjarnar voru langt frá og úti í
eyjunni að auki, þriggja tíma lestargangur
þar sem lengst var.
Hvernig voru samgöngur hér
áður?
Eftir að farið var að leggja vegi þá var
Bræðratunga mjög illa sett miðað við
þessar slóðir. Hér voru svo vatnsmikil
vötn á báða vegu. Það var komin brú á
Brúará þegar faðir minn kemur hingað,
1924, tekin í notkun árið 1921, og
vegurinn jafnframt kominn að Torfa-
stöðum. Þegar byggt er íbúðarhús hér, sem
var fyrsta steinhúsið í sveitinni, árið 1926,
varð að flytja allt efnið frá Torfastöðum og
yfir móa og fúamýrar og ferja yfir hér hjá
svokölluðum Sporði, þar sem Hvítá og
Tungufljót koma saman, en frá ferjustað
og heim var auðveld leið á bökkunum.
Héðan var langt í kaupstað og því erfiðir
allir aðdrættir.
Var ekki ferjustaður hér nólœgt?
Jú, það var ferja á Reykjavöllum yfír
Tungufljót, en hún var aðeins fyrir ferða-
menn. En skammt hér fyrir austan túnið, á
svokölluðum Kópsvatnseyrum, var vað á
Hvítá og það var þrautavað, þ.e. eina vaðið
á ánni frá upptökum til ósa. Það var
alfaraleið og mjög mikið notað. Flosi fór
það þegar hann sótti Asgrím heim eftir
Njálsbrennu.
Aftur á móti var ekki unnt að fara á
vöðum yfir Tungufljót fyrr en ofar í sveit-
inni, það gera miklar sandbleytur í ánni
neðan við Fossinn Faxa, sem er ofarlega í
Vatnsleysulandi.
Svo var einnig ferjustaður á Króki en
hann var ekki verulega mikið notaður fyrr
en þjóðvegurinn kom þar upp á móts við.
Eftir það fóru allir flutningar hingað þar
yfir og ferja lagðist ekki niður fyrr en 1950
eða 1951.
Mjólkurflutningar héðan til Mjólkurbús
Flóamanna hófust árið 1934 og þeir fóru
allir þarna yfir og allir flutningar bæði að
og heiman frá, frá öllum bæjunum héma.
Þetta var mjög erfiður ferjustaður vegna
þess að sandurinn í botninum var á svo
mikilli hreyfingu og mynduðust eyrar sitt
á hvað. Mjólkurbílinn kom yfirleitt niður
á ferjustaðinn.
Búskaparsaga þín?
Eg fór að búa, eins og áður er komið
fram, árið 1954, ásamt föður mínum, og þá
var hér einkum kúabú. Fjárskipti vegna
mæðiveiki voru þá nýlega afstaðin, en ég
byrjaði þó með nokkrar kindur og nokkur
hross og hafði eignast þau áður, meðan ég
var að alast upp. Við feðgarnir bjuggum
saman þar til hann féll frá, árið 1966. Eftir
það hef ég og fjölskylda mín búið hér, með
formlegri þátttöku Kjartans nú seinni árin.
Nú erum við með um 154 þús. lítra
mjólkurkvóta og allmargt fé. Það hefur
náð 800 vetrarfóðruðu þegar flest var, en
er nú nokkru færra. Auk þess erum við
með allmörg hross.
Skurðgrafa kom hingað um 1950 og þá
var fyrst hægt að fara að rækta svo nokkru
næmi. Um miðjan sjötta áratuginn voru
400 FREYR - W’95