Freyr - 01.05.1997, Blaðsíða 39

Norskar rauðar kýr á Stor0degárd við Lillehammer. Kúabúið þar er í aðlögun að
lífrœnum búskaparháttum. (Ljósm. Ó.R.D.).
upp lífræna búskaparhætti, a.m.k. í
sumum búgreinum(l). A undan-
fömum 4-5 áram hefur verið lagður
grundvöllur sem smám saman er að
styrkjast. En betur þarf að gera og
átaks er þörf ef við ætlum að fylgja
öðrum þjóðum eftir á þessu sviði.
Samfara harðnandi samkeppni á
búvörumörkuðum verða skil skarp-
ari á milli t.d. afurða verksmiðjubú-
skapar annars vegar og lífrænt vott-
aðra afurða hins vegar. Hin sterka
staða sem lífrænu vörumar eru að
öðlast á erlendum mörkuðum gefur
ákveðnar vísbendingar og þennan
valkost þarf að nýta eftir því sem
aðstæður leyfa og hagkvæmt getur
talist. Með þetta í huga og með sér-
stöku tilliti til þess sem er að gerast
á hinum Norðurlöndunum leggjum
við hér fram eftirfarandi tillögur um
eflingu lífræns búskapar á Islandi:
1) Stefnumótun
Lífrænn landbúnaður verði til-
greindur sem sérstakur liður í land-
búnaðarstefnunni, bæði með tilliti
til eflingar sjálfbærra búskaparhátta
og búvörumarkaðar (2).
2) Aðlögunarstuðningur
í löggjöf varðandi stuðningsgreiðsl-
ur til landbúnaðar verði heimilað að
veita þeim bændum sérstaka tíma-
bundna styrki sem hefja aðlögun að
lífrænum búskap samkvæmt aðlög-
unaráætlun og samningi við vottun-
arstofu (3,4).
3) Fræðsla
Skylt verði að veita öllum sem
stunda búnaðar- og garðyrkjunám
sérhæfða grunnfræðslu í lífrænum
landbúnaði auk þess að boðið verð-
ur upp á valgreinar og endurmennt-
unamámskeið, þar með fyrir alla
bændur sem njóta aðlögunarstyrkja
sbr. ákvæði 46. gr. reglugerðar nr.
219/1995 (5). Gefinn verði út bæk-
lingur fyrir bændur og neytendur
þar sem m.a. verði fjallað í stuttu
máli um lífræna búskaparhætti, eft-
irlit, vottun og vörumerki.
4) Rannsóknir
Tilrauna- og skólabú taki upp líf-
rænan búskap, a.m.k. í sumum bú-
greinum, og sett verði upp rann-
sókna- og þróunarverkefni bæði á
ríkisstofnunum og hjá bændum í líf-
rænum búskap (1).
5) Leiðbeiningar
Ráðunautaþjónusta í þágu lífræns
landbúnaðar verði efld, bæði á
landsgrundvelli og úti í héruðum í
tengslum við starfsemi undir 3. og
4. lið hér að framan.
6) Fagráð
Stofnað verði sérstakt fagráð í líf-
rænum búskap, sbr. ákvæði um fag-
ráð í landbúnaðarlöggjöfinni. Þar
verði formlegur vettvangur til fag-
legra samskipta á milli bænda í líf-
rænum búskap, aðila sem sinna
fræðslu, rannsóknum og leiðbein-
ingum á þessu sviði og þeirra starfs-
manna vottunarstofa sem annast
eftirlitsstörf. í tengslum við fagráð-
ið starfi óformlegri faghópar um til-
tekin efni eftir því sem þörf krefur,
t.d. um túnrækt, garðrækt, fóðrun
og byggingar.
Þess ber að geta að nú þegar er
kominn vísir að sumum þeirra þátta
sem tilgreindir eru í framangreind-
um tillögum. Það er von okkar að
nú verði þessi mál tekin fastari tök-
um því að átaks er vissulega þörf
eigi viðurkenndir lífrænir búskapar-
hættir að breiðast út hér á landi í
framtíðinni.
Tilvísanir
1) Friðrik Pálmason, Kristján Oddsson,
Magnús Ágústsson, Magnús Óskarsson,
Níels Ámi Lund og Ólafur R. Dýrmunds-
son (1995). Lífrænn búskapur - fagleg
staða og horfur (nefndarálit). Freyr 91
(6), 257-263.
2) Tillaga til þingsályktunar um markmið í
lífrænni og vistrænni framleiðslu ís-
lenskra afurða. 121. löggjafarþing - 80.
mál, 1996. Flm.: Gt'sli S. Einarsson, Egill
Jónsson, Svanfriður Jónsdóttir, ísólfur
Gylft Pálmason, Kristín Halldórsdóttir og
Þuríður Backman (9 bls.).
3) Guðfmnur Jakobsson, Kristján Oddsson
og Ólafur R. Dýrmundsson (1996).
Stuðninjur við aðlögun að lífrænum bú-
skap. Alit vinnuhóps, skv. ályktun Bún-
aðarþings 1996, skilað Bændasamtökum
íslands í nóvember 1996. Fjölrit 8 bls.
4) Tillaga til þingsályktunar um aðlögun að
lífrænum landbúnaði. 121. löggjafarþing -
83. mál, 1996. Flm.: Þuríður Backman,
Egill Jónsson, Gísli S. Einarsson, ísólfur
Gylft Pálmason og Kristín Ástgeirsdóttir
(3 bls.).
5) Reglugerð um lífræna landbúnaðarfram-
leiðslu nr. 219/1995 (23 bls.).
5. ‘97-FREYR 207