Litli Bergþór - 01.07.1998, Blaðsíða 21

Prestur í Biskupstungum frh.
2-3svar í viku. Snjóþyngsli voru meiri í sveitinni fyrstu
árin okkar og samgöngur oft erfiðar, en bílaöld var þá rétt
að hefjast. Fram að þeim tíma höfðu menn ferðast mest á
hestum, prestar sem aðrir.
Heyskapur á Torfastöðum fyrstu
búskáparárin.
Erlendur á Vatnsleysu hafði þó ekið
sr. Eiríki, forvera mínum, og verið
organisti á útkirkjum launalaust að
kalla síðustu árin hans í embætti. Og
eftir að ég kom að Torfastöðum hélt
hann því áfram.
Ég stend enn í mikilli þakkarskuld við þá feðga,
Erlend á Vatnsleysu og Sigurð Erlendsson. Eftir að
Erlendur varð ófær um að fylgja mér tók Sigurður
Erlendsson við og spilaði á orgelin í litlu kirkjunum, allt
þar til organisti var ráðinn að Skálholti til að sinna því
starfi.
Erlendur var dæmalaust skemmtilegur ferðafélagi og
það var ómetanlegt að hafa félagsskap hans þrjá
sunnudaga í hverjum mánuði. Eins og ég sagði fékk
hann lítið sem ekkert fyrir þetta - og ekkert fyrir allt það,
sem hann sagði mér og fræddi mig um á þessum ferðum.
Vatnsleysuheimilin stóðu okkur opin, þótt ég vissi að
fjölskylda Þorsteins hafði verið fylgjandi sr. Sigurði
Hauki. En þau létu mig aldrei gjalda þess. - Það sama
má segja um alla Tungnamenn, það tóku okkur allir af
góðvild. -
Ég vil meina að það sé ekki bara ég, sem stend í
þakkarskuld við þá feðga, heldur skuldar öll sveitin þeim
fyrir þetta mikla starf.
Ekki má gleyma Bimi og Maríu í Skálholti, sem
reyndust okkur ákaflega góðir vinir og nágrannar. Og
það er í raun merkilegt að við erum enn aldavinir, eftir að
hafa búið á sömu þúfunni í yfir 30 ár. Þar sjást
mannkostir þeirra.
Nágrannar okkar á Torfastöðum eru mér minnisstæðir
meðan ég get eitthvað munað. Þar ríkti mikil
fjölskyldueining og fólk var tengt dýpri böndum þá.
Allir vissu allt um alla og voru tilbúnir að hjálpa ef
eitthvað bjátaði á. Fólk gladdist saman og ef því leiddist,
skrapp það á næsta bæ.
Grónasta heimilið var kannski í Miklaholti. Það var
rausnar heimili og Sveinn var mikill búmaður. Hann var
ekki mikill átakamaður eða þrekmikill, en hann var
eljumaður og búhygginn. Það er sagt að ljósmóðirin hafi
sagt þegar hann fæddist: „Lítill er Sveinn og lítill verður
Sveinn. En búmaður verður Sveinn.“ Allar skepnur urðu
arðsamar og sælar hjá honum. Samt var hann ekki
skepnumaður, sömu merkingar og sveitafólk lagði í
orðið. En það var einstakt hve góður húsbóndi hann var.
Hann var skemmtilegur, sagði vel frá, stálminnugur á
ártöl og daga.
Þeir voru ólíkir bræðurnir Eiríkur og Jón. Jón var
vaskleikamaður og fágætur drengskaparmaður. Eiríkur
var traustur og tryggur, en fáskiptinn. Miklaholtsfólkið
bar hag allra
nágrannanna fyrir brjósti
og alltaf var Jón kominn
ef eitthvað bjátaði á,
boðinn og búinn að
hjálpa. Hann gat samt
verið þurr á manninn og
hranalegur, en
handtökin voru ósvikin.
Þeir bræður sáu mér
' fyrir heyi eftir að við
fórum í Skálholt. -
Einhvemvegin fannst
mér ég ekki hafa tíma fyrir heyskap eftir að ég kom í
Skálholt, það var í svo mörg hom að líta. - Jafnvel eftir
að Jón lamaðist, reyndi hann enn að bjástra við heyið,
hugurinn var svo mikill. Ema á Tjörn fór suður með Jóni
síðustu ferðina. Hann hafði þá fengið heilablóðfall í
annað sinn. Sagði hún mér, að það síðasta sem hann
hefði haft áhyggjur af hefði verið að geta ekki hjálpað
honum séra Guðmundi með heyið og hrossin.
Ég gæti líka sagt margt um Möggu gömlu í
Hrosshaga. En ég hef áður skrifað um hana í gamla
„Bergþór“. Hún var ógleymanleg kona, - vitur,
skemmtileg, glöð. - Og öllum færði hún eitthvað lil
málsbóta. Ég gleymi því seint, þegar hún sat tímunum
saman hjá Vilborgu á Reykjavöllum inni í stofu hjá
okkur, eftir að Ingi, sonur Vilborgar, dó. En hann lést í
traktorslysi ájólum, 2. eða 3. jólin okkar á Torfastöðum.
Þá sá ég sanna sálgæslu, eða áfallahjálp myndi það vera
kallað nú.
Ég hef mælt eftir allt þetta fólk, sem kvatt hefur síðan
við komum hér í Tungumar. Það er allt til á blöðum og
kannski ekki ástæða til að rekja það frekar hér.
L.-B: Þú áttirþátt ístofnun hestamannafélagsins
Loga á Torfastaðaárum þínum. Segðu okkur eitthvað frá
hestamennskunni.
Sr. Guðmundur: Jú, ásamt tónlistinni hafa hestar átt
ríkan þátt í ævistarfi mínu. Það mun hafa verið í febrúar
1959, eftir að við höfðum rætt um það nokkrir
hestaáhugamenn, að ég boðaði til stofnfundar á
Torfastöðum. Gerði ég það bara eftir mínu viti og voru
stofnfélagar valdir eftir ábendingum frá góðum
Litli - Bergþór 21