Litli Bergþór - 01.12.1998, Blaðsíða 32

SÍÐASTA FJALLFERÐIN AÐ SEYÐISÁ 1936
- og fleira af fjöllum -
grýttustu köflunum. En melarnir voru þungfærir og
bílamir vildu hita sig. Oft þurfti að stansa og snúa
bflunum upp í goluna, ef hún var einhver, til að láta þá
kæla sig. Þetta voru ekki neinir torfærubflar. Þeir voru
báðir af gerðinni Chevrolet, árgerð 1934, þriggja tonna
bílar, aðeins með drif á afturhásingu og ekki með hátt og
lágt drif, frekar hátt gíraðir og á einföldum dekkjum svo
þeir sigu nokkuð í ótroðna melana.
Þetta mjakaðist og komist varð á áfangastað norður
fyrir Dúfunefsfellið. Þar tók við graslendi sem ekki var
fært bflum og þar sló vinnuflokkurinn upp tjöldum sem
þeir bjuggu í á meðan þeir voru við girðingarvinnuna.
Strax þegar búið var að taka af bílunum fóru þeir til
baka að sækja girðingarefni sem þeir voru búnir að flytja
inn á Innri-Skúta og höfðu tekið þar af bílnum því þeir
komust þá ekki lengra. Við það að þvælast sömu
brautina ferð eftir ferð þá tróðst hún og varð greiðfærari.
Svo kom að því að vegavinnuflokkurinn fór eftir
slóðinni, tíndi úr grjót og tók kannski af eina og eina
beygju. En að mestum hluta varð þessi braut upphaf að
þeim vegi sem enn í dag er þarna langur kafli á Kjalvegi.
Það hefur aðeins verið lýst þessum tveim fyrstu bílum
sem þama voru á ferð og væri ekki síðra að vita hverjir
mennirnir voru sem stjórnuðu þeim. Þeir voru báðir að
ég held skráðir á Vörubflastöðinni Þrótti. Annar held ég
að hafi heitið Guðjón Elíasson úr Mosfellssveit. Hinn
var Pétur Asmundsson, ættaður frá Mjóanesi í
Þingvallasveit. Eg held ég fari rétt með að hann eigi
heiðurinn af að aka fyrsta bflnum sem koin til
Hveravalla. Það var í ágúst 1937. í dag mundu þessir
bflar ekki vera taldir færir til að beita þeim á óruddar og
grýttar ófærur. Mennirnir sem stjómuðu þeim fundu til
með tækjunum og vissu nokkuð hvað mátti ætla þeim.
Ekki var grín að verða fyrir því að brjóta drif eða öxla
lengst uppi í öræfum.
A þessum tímum þekktist ekki að vera með vélknúin
tæki til að jafna undir girðingar. Stundum þurfti að taka
beygjur fram hjá stórum kiettum og ófæmm. Maður kom
neðan úr byggð með nokkra reiðingshesta til þess að
dreifa efninu á línuna. Þessi vinnuflokkur vann vel, var
búinn að vera í girðingavinnu frá því snemma um vorið
og kunni vel til verka.
Fljótlega varð sæmilega greiðfært á Hveravelli þótt
ekki væri um neina hraðbraut að ræða, en það mátti segja
að ferðamannastraumurinn flæddi þar yfir og er alltaf að
aukast. Nokkuð er rætt um að átroðningur af fólksfjölda
horfi til vandræða. Eg held að óþarflega mikið sé gert úr
því. Landslag er þannig á Hveravöllum að það er ekki
mikil hætta á að því sé ofgert af umferð og allt stendur til
bóta sem gert hefur verið á Hveravallasvæðinu, lögn
göngustíga og fleira.
Margt hefur breyst á rúmum 60 árum sem liðin eru
síðan greinarhöfundur kom fyrst á Hveravelli og var
seinna við fjárvörslu eitt sumar á þessum slóðum.
Margar minningar frá þeim tíma koma upp í hugann.
Sjóndeildarhringurinn er stór með óteljandi örnefnum í
Frá Hveravölluin.
hvaða átt sem litið er. Hveravöllum verður best lýst með
síðustu erindum úr ferðasögu Páls Guðmundssonar frá
Hjálmsstöðum, en hann tók sig upp í ferðalag til
Hveravalla með kunningjum sínum og samdi
ferðasöguna í bundnu máli sem er snilldarverk. En Páll
segir:
Eftir langa leið á fjöllum
loks við náðum Hveravöllum.
Þar með sýnt var okkur öllum
inn í fágætt draumaland.
Olguðu froðuhverir föllum
frónið gufan huldi.
Hátt í kísilklöppum
gosið buldi.
Hér eru súlur silfurgljáar
sumar lágar aðrar háar
gular, rauðar, grænar, bláar
goðamögnuð furðuverk.
Aldaraðir ekki fáar
orkað slíku hafa.
Hér er djúpt til demantsins
að kafa.
Hér er kofahreysi' Eyvindar
hryggðarmerki böls og syndar
þar sem gufu gráir lindar
grúfa yfir nótt og dag.
Aldarfarsins ógnir blindar
yfir rústum vaka
ef við lítum lítið eitt
til baka.
Héldum við svo heim á leiðir
hestar voru sporagreiðir.
Tímanum til einskis eyðir
enginn þó er hingað fer.
Hér eru sjónar svalir breiðir
sem er vert að kanna
inn í háborg helgra
öræfanna.
Tómas Tómasson
Litli - Bergþór 32