Litli Bergþór - 01.03.2000, Blaðsíða 22

Æskuminningar mínar
Nafn mitt er Þórunn Eyjólfsdóttir'f Ég er fædd í
Drangshlíð undir Eyjafjöllum 20. júní 1884. Foreldrar
mínir voru Eyjólfur Sveinsson frá Stóru-Borg undir
Eyjafjöllum og Sigríður Helgadóttir frá Skálholti í
Biskupstungum.
Foreldrar móður minnar voru Helgi Ólafsson2) í
Skálholti og Þórunn Eyjólfsdóttir3’ frá Vælugerði í Flóa.
Þórunn drukknaði niður um ís í Hvítá hjá Auðsholti
ásamt annarri konu,
er Margrét hét.
Þórunn var rúmlega
tvítug að aldri er
þetta skeði, en
móðir mín á öðru
ári.
Eftir slysið
dvaldi móðir mín
hjá föður sínum og
ömmu í Skálholti,
en hún hét Ingríður
Einarsdóttir frá
Bryðjuholti í
Hrunamannahreppi.
Nokkrum
árum seinna giftist
svo Helgi Olafsson
Valgerði
Eyjólfsdóttur, systur
Þórunnar sálugu.
Helgi og Valgerður eignuðust ellefu börn. Fimm
dóu ung að aldri, en þau sex sem náðu fullorðinsaldri
voru: Þórunn, Ketill, Olafur, Helga3a), Guðmundur og
Helgi.
Þegar Sigríður móðir mín var um fermingu, varð
þessi stóra fjölskylda að flytja frá Skálholti. Jarðnæði
var ekki að fá nær en í Drangshlíð undir Eyjafjöllum.
Þar var þá tvíbýli og hafði losnað vestari parturinn. Það
fylgdu því miklir erfiðleikar að ferðast þessa löngu leið
yfir vegleysu og óbrúaðar allar ár með allan barnahópinn
og búslóð alla.
Eftir fjögurra ára búskap í Drangshlíð, kom þar
upp taugaveiki, og úr henni dóu bændumir á báðum
bæjum. Það eru bændurnir Helgi og Jónas. Þá dóu einnig
úr veikinni tveir vinnumenn Jónasar.
Valgerður réði til sín vinnumann til aðstoðar, og
var það Eyjólfur Sveinsson. Á þennan hátt hófust kynni
foreldra minna.
Þegar móðir mín var 21 árs, fæddist ég. Þá var
nóttin jafn björt deginum enda 20. júní.
Fyrsta daginn sem ég lifði, reið Valgerður fóstra
mín með mig austur að Skógum til séra Kjartans. Prestur
var lasinn og gat því ekki komið til okkar. Prestur settist
bara upp í rúmi sínu og steypti yfir sig hempunni. Ég var
lögð í rúmið hjá honum og hann skírði mig Þórunni
Helgu eftir móðurforeldrum mínum.
Einu ári síðar hófu foreldrar mínir búskap. Ég var
kyrr hjá Valgerði, því hún bætti mér við hópinn sinn, þótt
efnin væru nú ekki mikil. Já, hún gekk mér í móður stað.
Valgerður var mér besta móðir og hennar góðu heilræði
og áminningar urðu mér gott veganesti í lífinu.
Þegar ég var aðeins fjögurra ára, varð fóstra mín
að flytja frá Drangshlíð. Flutt var að Laxárdal í
Hrunamannahreppi4’. Þetta var bær langt frá öðrum
bæjum, nokkurs konar afdalakot. Á koti þessu var mjög
erfitt að búa.
Eftir fjögur
ár neyddist fóstra
mín til að hætta
búskap enda þá
þrotin heilsan eftir
of mikla vinnu og
umönnun barna
sinna.
Heimilið
leystist upp og
bömum komið fyrir
í vinnumennsku
nema ég og Olafur.
Við fórum með
Valgerði að
Húsatóftum á
Skeiðum. Hérréði
hún sig til
húsmennsku hjá
bróður sínum Gesti.
Tveim árum síðar
gekk fóstra orðið við staf og hækju og heilsan fór
síhrakandi. Nú varð fóstra að láta mig frá sér og ég orðin
10 ára gömul. Ég vissi hve fóstru var þetta sárt enda
hafði hún alltaf verið mér sönn móðir. Ég var líka kvíðin
enda alltaf verið með fóstru frá því ég fæddist. Ég vissi
að fóstra mín ætlaði mér að komast á gott heimili. Það
var áreiðanlega ekki sársaukalaust fyrir okkur að
kveðjast, enda vorum við mjög samrýmdar og báðar
gerðum við okkur ljóst, að við ættum ekki eftir að sjást
aftur í þessu lífi.
Fóstra mín var búin að koma mér fyrir hjá ungum
hjónum, er bjuggu að Vatnsleysu í Biskupstungum.
Hjónin voru Sigríður Þorsteinsdóttir og Sigurður
Erlendsson5). Tvíbýli var og bjó Sigurður í austur-
bænum, en Halldór ríki6) bjó í vestur-bænum ásamt
ráðskonu, Ingigerði Jónsdóttur.
Sigríður var ættuð frá Reykjum á Skeiðum og því
af góðu bergi brotin. Þetta vissi fóstra mín vel, er hún
kom mér fyrir. Sigríður brást heldur ekki vonum fóstru.
Ég kom að Vatnsleysu um kvöldið, berandi aleigu mína í
klút. Kolbeinn á Reykjum var fenginn til þess að fylgja
mér alla leiðina. Sigríður tók mjög hlýlega á móti mér
og gaf mér að borða og lét mig síðan hátta í ágætis rúm.
Ég átti ekki gott með að sofna, enda var hugur minn hjá
Valgerði fóstru minni.
Þegar ég vaknaði næsta morgunn og var komin á
fætur, sá ég allt heimilisfólkið og leist fremur vel á það.
Best leist mér þó á litla drenginn, sem var á fyrsta ári, en
Þórunn Helga Eyjólfsdóttir og Jón Jónsson ásamt börnunum sínum sex.
Þau eru talin frá vinstri: Sojfía Eyglóf 1616, Guðbjörn f 1921, Hákon
ísfeldf 1912, Sigurjónf 1909, Valgerðurf 1914 og Óli Björgvinf 1918.
Litli - Bergþór 22