Litli Bergþór - 01.07.2011, Qupperneq 23

Hildur hugsi, enda mikill fróðleikur sem þarf að
innbyrða.
fjögur til fimm síðdegis. í hádeginu fengum við
danskan „frokost” með miklu úrvali rétta og kl.
17:30 fengum við tvírétta veislumat og að sjálfsögðu
skemmtum við okkur saman fram eftir kvöldi og
tvisvar var kynt bál og sungið úti, þrátt fyrir risjótt
veður.
A öðrum degi fræddumst við um skjólbelti. Lars B.
Hansen, sem er hafsjór af fróðleik um skjólbelti,
sagði okkur að fyrir 200 árum hafi verið mikill
uppblástur og sandfok á Jótlandi og erfiðlega hafi
gengið að rækta í fyrstu. Skógrækt og skjólbeltarækt
hófst þá, en þó að okkur þyki það ótrúlegt þá var
Danmörk skóglaus á þessum tíma. Lengi vel var
greni mikið plantað í skjólbelti en síðustu 30 árin
hefur nær eingöngu verið plantað lauftrjám í þau.
Umhirðan fyrstu árin felst aðallega í illgresiseyðingu,
annað hvort með eitri eða vélum. Síðan þarf að kvista
upp og klippa til en eftir 10 ár þarf að grisja. Sextíu
prósent styrkur fæst vegna útplöntunar í skjólbelti ef
hugsað er um þætti eins og dýralíf, að hafa eyður í
beltunum svo að dádýrin komist um og 1.5 m bil
milli beltis og akurs fyrir smádýralífið. Annars fæst
40 % styrkur. Við skoðuðum nokkur skjólbelti og
vorum send inn í eitt þeirra og látin merkja þau tré
sem þyrfti að fella, en þar var grisjun orðin
aðkallandi.
Þriðja daginn var fjallað um skógrækt í
Danmörku. Lars kenndi okkur líka þann dag. Hann
fór yfir hvaða tegundir eru aðallega notaðar í danskri
skógrækt. Fura hefur ekki reynst nógu hentug, hún
vex of hratt og verður þ.a.l. ekki nógu beinvaxin, hún
vill falla um koll í stormi. Rauðgreni hefur talsvert
verið notað en fúasveppur hefur herjað á ræturnar
sem veldur því að hún stenst illa stormana. I
Danmörku getur verið vindasamt, sérstaklega á
Jótlandi, þar falla tré um koll við 20-25 m/s sem
okkur íslendingum þykir kannski ekki mikið, en
þarna er jarðvegurinn allt öðru vísi og ræturnar
komast ekki eins djúpt og hér heima. Um 1890 var
byrjað að flytja inn tré frá Ameríku. Það voru
sitkagreni, douglasgreni og risaþinur og hafa þau öll
reynst vel. Einnig eru lauftré í skógunum eins og
beyki og eik. Við fræddumst um skógarvistkerfi og
hvernig á að grisja. Fórum út í mörkina og sáum
dæmi um hvert atriði. Ahugavert er að sjá hvernig
hafði verið plantað saman fyrir um fimm árum,
douglasgreni og sitkagreni, bara með 5-10 cm
millibili. Nýlega var toppurinn á sitkagreninu
klipptur þannig að það fer ekki hærra, en það stingur
og kemur í veg fyrir að krónhjörturinn skemmi
douglas- grenið. Þetta er gömul aðferð og áður var
þyrnir oftast notaður og var hann kallaður vagga
skógarins. Núna er mest plantað í svokallaða
náttúruskóga, blandað saman nokkrum tegundum
sem síðan eiga að sá sér sjálfar og dreifa úr sér. í
Danmörku er eingöngu plantað berrótaplöntum. Við
sáum bæði þar sem var verið að planta þeim í
skjólbelti og hvernig þær eru geymdar, 500-1000 stk.
saman, í stórum bréfpokum. Þannig geymast þær vel
í tvo mánuði í svala og skugga.
Fjórða daginn var það jólatrjáaræktin sem var
krufin til mergjar, en þar virðist það vera reglan að
því meira sem maður lærir, því minna veit maður.
Margt er sem sé ólært. Marianne Lyhne kenndi okkur
þennan dag. Árið 1950 hófst markviss framleiðsla á
jólatrjám. Þarna sáum við jólatré á ýmsum stigum og
kynntumst líka ýmsum áhöldum sem við höfðum
ekki séð áður. Þeir eru auðvitað með aðrar tegundir
en við og rækta mikið af norðmannsþin og eðalþin.
Allar tegundir sem þeir nota eru innfluttar. Við
lærðum um val á landi, illgresiseyðingu, skaðvalda
Sigga Jóna sækir sér orku í tré, eða er hún kannski bara
að sýna hvað það er stórt!
23 Litli-Bergþór