Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.10.2008, Blaðsíða 8

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í október 2008
Hér fer á eftir sýnishorn úr ábúendatali Jóns Aðalsteins Hermannssonar, „Bárður og Bússaga“. Sagt er
frá bænum Mjóadal og Mjóadals-Jónu. Frásögnin er stytt til muna og ekki fullunnin. Skáletraðar setn-
ingar eru frá Jóni Aðalsteini.
Mjóadals-Jóna
Lýsing Jarðabókar 1712
Mjóidalur kallast eitt dalland sem liggur fram frá
Mýri og er almenningsafréttur Bárðdælahrepps fyr-
ir vestan fljótið út að Djúpá sem rómast hefur og
brúkast til uppreksturs fyrir lömb og geldfé.
Þessi almenningur tekur allt austur í Skjálfanda-
fljót fyrir framan bygðina svo lángt á fjall suður
sem grös eru, og er það furðu víðátta. Mjóadalskot
og Holkot kallast eyðiból á Mjóadal fyrir vestan ána
og sjást enn nokkur byggingarmerki á báðum þeim,
bæði tóftarústir og túngarðar. Ekki má þessi eyðiból
aftur byggja fyrir heyskaparleysi og svo fjarska við
bygðina. Mjóidalur byggist 1812 en er eyðibýli frá
1894. Búskapur er þar í 88 ár.
Jörðin Mjóidalur er í samnefndum dal, er gengur
til suðsuðvesturs af Bárðardal þar sem hann endar
nokkru sunnan Mýrar. Um 100 kílómetrar eru til
sjávar og h. y. s. líklega um 300-350 metrar. Dalur-
inn er um 10 kílómetra langur, nokkuð jafnbreiður en
þrengist mjög norðan bœja, og er ekkert undirlendi á
löngum kafla, þar norður hvorugum megin ár. Ain er
samnefnd bœnum og dalnum.
Mjóidalur
1813 til 1823
Guðlaugur Pálsson bjó liér í 10 ár. Kona hans
var Björg Halldórsdóttir frá Neslöndum, systir Gam-
alíels í Haganesi. Hún átti áður son með Guðmundi
Sigmundssyni frá Belg, og var það Jóhannes faðir
Jóhanns föður Björns á Ljósavatni. Foreldrar Guð-
laugs voru Páll Asmundsson frá Nesi og Guðný
Arnadóttir frá Vestarikrókum. Bróðir Guðlaugs var
Þórður í Kjarna, sem mikil ætt er komin frá. Þau
hjón áttu 15 börn hún þá alls 16 börn. Auk þess átti
Guðlaugur laundóttur með Sigríði Þorsteinsdóttur frá
Sandhaugum, var það Sigurlaug sem kennd var við
Flatey, mikil ættmóðir. Þrjú börnin fyrstu dóu ung.
En 12 komust upp. Barnið sem fæddist umræddan
dag og sagt er frá hér á eftir var eitt af þeim þrem
fyrstu.
Hringur sem kemur fyrir í frásögninni er örnefni
fremst á Mjóadal að vestanverðu.
Hérfer á eftir frásögn Bjargar af eftirminnilegum
degi.
Nú skal segja þér frá einum degi, sem mér finnst
að hafi verið einn erfiðasti dagur í lífi mínu.
Ég var ein heima, því fólkið lá við tjald fram í
Hring. Ég smalaði um morguninn og fann þá dautt
lamb sem við hjónin áttum. Það var óskemmt svo
ég bar það heim með mér til þess að hirða það.
Svo mjólkaði ég ærnar sem voru um áttatíu, flóaði
mjólkina frá deginum áður og gerði upp. Svo skók
ég strokkinn, gerði til lambið og sauð skrokkinn sem
ég ætlaði að færa fólkinu, sem ég vissi að var mat-
arlítið.
Ég var komin á engjarnar klukkan tvö. Ég var
svo hjá fólkinu þar til mál var að smala. Bóndi minn
bauð mér hest en ég vildi heldur ganga, því það var
bara þófi á hestinum. Ég bað mann minn að koma
heim til mín ef hann gæti. Smalaði ég svo heim með
mér, mjólkaði ærnar og gerði búverkin, en þegar ég
var að strokka, mátti ég til að hætta, rétt komst upp á
pallstokkinn. Þar var ég að skilja á milli þegar bóndi
minn kom inn og hjálpaði hann mér að komast í rúm-
ið.“ Fært í letur af Jóni Péturssyni á Auðnum. (Péturs,
sem var bóndi í Mjóadal.) Þá var Björg um áttrætt.
Fyrir beiðni Jónasar Baldurssonar á Lundarbrekku.
Birt í blaðinu „Framtíðin“ kvenfélagsins Hildar í
Bárðardal 1980 og Árbók Þingeyinga.
1823 til 1838 og aftur frá 1839 til 1869, þess
á milli á Halldórsstöðum, Jón Jónsson. (f. 1798)
Kona hans var Aðalbjörg Davíðsdóttir (f. 1799) á
Stóruvöllum, Indriðasonar.
Faðir Jóns var Jón „ríki“ Jónsson á Mýri, faðir
Ingjalds á Mýri. Jón „ríki“ var sonur Jóns Halldórs-
sonar er Mýrarfólk rekur uppruna sinn til. Hann var
bóndi á Mýri frá 1754 til 1795. Annars er Mýrarfólk
af œtt Olafs í Hvömmum.
Þau Jón og Aðalbjörg voru 50 ár í hjónabandi og
áttu 13 börn, af þeim komust 10 til fullorðinsára og
eru ættir frá þeim öllum komnar. (sem er ekki rétt)
Meðal þeirra var Davíð faðir Aðalgeirs á Stórulaug-
um.
Aðalgeir á Stórulaugum var kvœntur konu er
Kristjana hét og var Eyfirskrar œttar, Jónsdótt-
ir, og bjuggu þau á Stórulaugum Þeirra börn voru
fimm, þar á meðal Aðalsteinn er byggði Laugavelli
í Reykjadal, sonur hans er Aðalgeir sem lengi var
kennari við Oddeyrarskóla á Akureyri.
Varðandi Aðalgeirsnafnið þá var það fyrst notað
á Islandi þarna, og var samsett úr nöfnum systra
á Stóruvöllum er hétu Aðalbjörg og Geirfiiður en
þriðja systirin hét Geirþrúður.
http://www.ætt.is
8
aett@aett.is