Unga Ísland - 01.01.1944, Blaðsíða 29

sjálfra sín meðan þeir eru börn. Þetta
mál snertir börnin ekki nógu mikið
sjálf á þeim aldri, en að fá þau til að
dæma breytni annarra með því að
segja þeim að gera það, er líkt og að
segja blindum manni að dæma um lit.
Ein syndin býður annarri heim,
stendur þar. Og mundi ekki nokkuð
satt í því? Við, sem mikið umgöng-
umst börn, getum ekki komizt hjá að
viðurkenna þá leiðinlegu staðreynd, að
sælgætiskaup og sælgætisát þeirra er
langt úr hófi fram a. m. k. hér í
Reykjavík,-Það er þó alviðurkennt, af
þeim sem vit hafa á, t. d. læknum, að
sælgætisát barna sé þeim mjög óhollt
og skaðlegt fyrir vöxt þeirra og þroska.
En auk þess er sælgætislöngunin einn-
ig mjög lamandi fyrir siðferðisþrek
barnanna. Þau eru ekki fá dæmin fyr-
ir því, að börn hnuppli sér aurum til
kaupa á slíkum vörum.
„111 var þín fyrsta ganga og þar
munu fleiri á eftir fara.“ Hún er ekki
svo ýkja löng leiðin hjá drengnum
,sem byrjar á því að stela aurum frá
mömmu sinni til sælgætiskaupa og
endar í fullkomnu virðingarleysi laga
og réttar og ekki er ofdrykkjan fjarri
þeirri leið
En það, sem er ískvggilegast við
þetta, er það, að foreldrar margra
barna eru steinblindir í þessu máli.
Finnst þetta meira að segja sjálfsagt.
Margir foreldrar, og alls ekki siður
þeir, sem við lítil efni búa, hafa þann
sið, að gefa börnum sínum daglega
peninga til sælgætiskaupa. Eg þekki
börn, sem þannig er ástatt um, sem er
orðin þetta ósigrandi ástríða. Það kem-
ur kannski ekki þessu máli við, þó að
sagt sé, að oft geta hinir sömu for-
eldrar fárast um þarfa útgjöld, ef þeim
er gjört að kaupa skrifbók fyrir nokkra
aura, sem barnið þarf að nota við
skólanám sitt.
Hvert mál hefur tvær hliðar og er
sjálfsagt að viðyrkenna það. Það er
hægt að gleðja barn með því að gefa
því „gott“. En með því að gera það að
daglegri neyzluvöru er gleðin farin for-
görðum og krafan komin í staðinn.
Þeir, sem starfa vilja að auknu siðgæði
meðal barna, verða að fara að hug-
leiða þetta mál og gera síðan sínar ráð-
stafanir til að hamla gegn þessu óhófi.
Er það ekki sízt ungliðadeildanna, séu
þær einhvers megnugar, en barnastúk-
urnar mættu einnig athuga, hvort
þarna er ekki byrjunin á byrjuninni.
Forráðamönnum bindindisfélaganna hér
á landi gengur það til, með starfsemi
sinni, að forða sem flestum frá villi-
götum í menningarlegu tilliti. í sam-
bandi við sælgætissýki barna mættu.
þeir spyrja: „Liggur vegurinn þangað?“
S. J.
UPPGÖTVANIR. — Frh. af bls. 14.
Loftvogin.
Allir kannast við loftvogina. Hún seg-
ir til um breytingar á þrýstingi and-
rúmsloftsins og eftir beim geta menn
stundum gizkað á yfirvofandi veðra-
brigði. ítalinn Torcelli uppgötvaði hana
árið 1643.
Ritblý.
Ritblýið er gert úr efni, sem heitir
grafit, og rekja menn uppruna bess til
Englands nálægt 1665.
Lindarpenni.
Þetta áhald, sem oft er nefnt sjálf-
blekungur, þekktist snemma en varð
ekki algengt fyrr en nálægt 1885. Um
það leyti komu fyrst til sögunnar ýms-
ar gerðir þeirra, sem telja má nothæf-
ar öllum almenningi.
S. H.
UNGA ÍSLAND
19