Neytendablaðið - 01.04.1983, Blaðsíða 16

KVÖRTUNARÞJÓNUSTA
Vegna mannfæðar á skrifstofu
Neytendasamtakanna er reynt
að byggja kvörtunarþjónust-
una sem mest á leiðbeiningar-
þjónustu um rétt neytandans
og hvernig hann leysir málin á
eigin spítur. Félögum Neyt-
endasamtakanna standa einnig
til boða leiðbeiningar lögfræð-
ings, ef þurfa þykir. Fyrirtæki
virðast í auknum mæli leita til
Neytendasamtakanna til þess
að fá álit þeirra varðandi ein-
stök mál. Það er stefna Neyt-
endasamtakanna, að kaupend-
ur og seljendur leysi málin sín
á milli, enda taka samtökin
ekki að sér milligöngu í máli
nema fullreynt sé, að aðilar nái
ekki samkomulagi. Neytenda-
samtökin reka ekki mál ein-
stakra félaga fyrir dómstólun-
um, en lögfræðingur samtak-
anna leiðbeinir þeim félögum,
sem hyggja á málsökn sjálfir
vegna kvörtunarmála, sem
ekki leysast á annan hátt.
Spjaldskráin
Fyrstu tvo mánuði ársins
hafa nöfn 79 fyrirtækja verið
færð á spjaldskrá kvörtunar-
þjónustu NS. Yfirleitt er um
einstaka kvörtun að ræða, en
ákveðin fyrirtæki skera sig úr
og hafa fengið á sig fleiri kvart-
anir. Flestar kvartanir vegna
einstaks fyrirtækis þessa fyrstu
tvo mánuði ársins eru 5. Það
lætur nærri að vera 30 kvartanir
á ári, og leiða menn ósjálfrátt
hugann að því hvort orsakanna
sé að leita í óvanalegri stífni í
viðskiptum eða lélegri vöru og
þjónustu. Aðsjálfsögðu skiptir
markaðshlutdeild miklu máli
þegar litið er á fjölda kvartana
vegna einstakra fyrirtækja. I
ráði er að birta í Neytendablað-
inu einu sinni til tvisvar á ári
lista yfir þau fyrirtæki sem
skera sig úr vegna hárrar kvart-
anatíðni. Telja má eðlilegt að
félagsmenn Neytendasamtak-
anna eigi aðgang að upplýsing-
um sem samtökunum berast
vegna fyrirtækja sem sýna
óbilgirni í viðskiptum. Mætti
líkja því við vanskilamanna-
'ista í víxlaviðskiptum. Félagar
NS gætu þá reynt að forðast
viðskipti við fyrirtæki sem snið-
ganga jafnvel lög og góða við-
skiptahætti og virða samtök
neytenda einskis. Er þetta ekki
einhver angi af frjálsri sam-
keppnií reynd?
Efnalaugar
Af þeim 79 fyrirtækjum sem
skráð eru, eru 10 efnalaugar
(fatahreinsanir). Þetta erhæsta
hlutfall einstakrar viðskipta-
greinar og beinir athyglinni að
þeim ólestri sem þessi þjónustu-
grein virðst vera í. Engin rétt-
indi né kunnáttu þarf til þess að
hefja starfrækslu efnalaugar og
auglýsa og selja þá þjónustu
fullu verði. Menn virðast hafa
sjálfdæmi í því, hvaða ábyrgð
þeir taka á árangrinum. Mörg
kvörtunarmál sem berast NS
vegna þessarar þjónustu daga
uppi vegna fullyröinga seljanda
um að flíkin liafi nú verið ónýt
þegar hún var lögð inn, vísað er
til texta á innleggskvittun þar
sem seljandi undanskilur ýmiss
efni allri ábyrgð, og sést hafa
þar furðulegustu textar. Þess
eru jafnvel ófá dæmi, að selj-
endur beri fyrir sig sem vörn í
málinu að þeir séu því miður
ótryggðir, vegna þess hve ið-
gjöld séu há! í hvaða tilfellum
öðrum fá menn slík svör þegar
tjóni hefur verið valdið á eigum
þeirra? Ef greitt yrði t.d. 5%
tryggingargjald, myndi það
ekki nægja til þess að greiða
fyrir flest tjón? Fatahreinsun
sem eyðileggur meira en
tuttugustu hverja flík ætti að
loka samstundis, og starfsmenn
og eigendur að leita sér að starfi
sem þeir ráða við. Fram til 1.
mars máttu neytendur kyngja
því að greiða 7 krónur fyrir
hverja flík sem lögð var inn til
hreinsunar, og hét það Bruna-
tryggingargjald. Hversu oft
komu menn með innleggssnót-
una sína að brunninni fata-
hreinsun?! Sannleikurinn í því
máli er vísitöluskrípaleikur
stjórnvalda, sem í stað þess að
veita heimild til hækkunnar
þjónustugjaldsins lokuðu aug-
um fyrir hækkun á brunatrygg-
ingu.
Mál er að linni. Neytendur
hljóta að líta til löggjafans í
þessunt efnum. Eins og laga-
setning um flutningsábyrgð átti
að vernda menn gegn óhæfi-
legum viðskiptaháttum farm-
flytjenda er löngu orðið tíma-
bært, og reyndar óhjákvæmi-
legt, að lög verði sett unt rétt til
þess að selja öðrum þjónustu á
borð við fatahreinsun, og lág-
marksábyrgð seljenda á þeirri
þjónustu sem þeir veita. Þótt
slík lagasetning kosti það, að
einhverjar efnalaugar leggi upp
laupana, þá hefur farið fé
betra.
Þvottavélar
- þéttihringur
Nýlega lauk hjá kvörtunar-
þjónustunni einu af „elstu mál-
unum“. Það reis vegna þess að
kaupandi taldi hurðarþétti-
hring í þvottavél hafa með ein-
hverjum hætti gefið frá sér
gúmmíkennda kvoðu, sem
klíndist í þvottinn og eyðilagði.
Mál þetta sem var vegna nýrrar
Philco þvottavélar, barst skrif-
lega á skrifstofu NS 21. sept-
ember 1982. Lokasvar frá selj-
anda, Heimilstækja hf. dagsett
9. mars 1983, barst NS fyrir
skemmstu.
í bréfi sínu hafnaði seljandi
kröfu kaupanda um riftun
kaupa og endurgreiðslu. Því til
stuðnings lagði hann fram
telexskeyti frá framleiðanda
vélarinnar, Philco á Ítalíu, sem
taldi galla í v.él eða gúmmíhring
vart geta verið ástæðuna fyrir
efni því sem væri í þvottinum,
en nefndi þess í stað notkun of
sterkra þvottaefna (uppleys-
andi) eða að þvegin hafi verið
föt með olíu- eða fituefnum t.d.
vinnugalli, og sé það klístrið í
þvottinum. Kaupandi benti á
að börn hennar væru haldin of-
næmi og því mætti hún ekki
nota nema vægustu þvottaefni,
maður hennar ynni við tré-
smíðar og ef um mikil óhrein-
indi er að ræða sé vinnugallinn
ekki þveginn í vélinni. Seljandi
lét á eigin kostnað rannsaka
sýni af klístrinu ásamt þétti-
hringnum hjá Iðntæknistofnun
íslands. Sagði seljandi rann-
sókn þá hafavaldið þeim mikla
drætti sem orðinn væri á lausn
málsins. Engin skrifleg greinar-
gerð hefur borist frá Iðntækni-
14 - NEYTENDABLADIÐ