Neytendablaðið - 01.04.1983, Blaðsíða 17

stofnun, en munnleg ummæli
þeirra benda til þess, að engin
afgerandi niðurstaða sé vænt-
anleg, og telja þeir smæð sýnis-
ins (lítið magn klísturs) m.a.
eiga sök á því hve rannsókn
reyndist iilframkvæmanleg.
Seljandi segir einsdæmi að
kvörtun af þessu tagi hafi borist
vegna sinna véla (Philco), en
þetta sé önnur kvörtunin frá
sama kaupanda, og hafi þeir í
fyrra skiptið látið í té nýja vél.
Þess skal og getið, að seljandi
lánaði viðskiptavininum aðra
þvottavél meðan á rannsókn
stóð.
Kvörtunarþjónustu Neyt-
endasamtakanna væri mikill
akkur í því, að frétta frá neyt-
endum sem kynnu að þekkja
einhver dæmi um mál af þessu
tagi, og þá ekki aðeins vegna
Philcovéla. Vinsamlegast send-
ið upplýsingar til Neytenda-
samtakanna, kvörtunarþjón-
ustu, pósthólf 1096, 121
Reykjavík, eða hringið í síma
21666 á auglýstum tíma.
Skóverslunin
Skæði
Annan febrúar sl. hringdi
kona í skrifstofu Neytendasam-
takanna, og leitaði álits vegna
skókaupa. Hún hafði á
gamlársdag keypt spariskó í
versluninni Skæði, Laugavegi
74, Reykjavík, oggaf siglíming
á öðrum skónum strax. Versl-
unin lét gera við skóinn á sinn
kotnað. Síðan bilaði hinn skór-
inn á sama hátt. Konan fór þá
aftur í verslunina, en fannst
undirtektir afgreiðslufólks ekki
sem bestar, gefið var í skyn, að
skórnir væru henni of litlir
o.s.frv. Var henni sagt að koma
síðar, þegar eigandi verslunar-
innar væri búinn að kynna sér
málið.
Konan vildi nú vita hver væri
réttur sinn í þessu máli. Skrif-
stofa NS ráðlagði henni að gefa
kaupmanninum hæfilegan frest
til þess að svara, og hafa þá
samband við NS aftur, er af-
staða hans lægi fyrir.
Daginn eftir hringdi konan
og sagði að klukkan rúmlega
sex kvöldið áður hefði kaup-
maðurinn komið heim til sín,
beðið sig afsökunar á óþæg-
indunum, rétt sér skóna við-
gerða og að auki u.þ.b. 50%
endurgreiðslu af kaupverði
skónna í bætur.
Petta dæmi sýnir að til eru
undantekningar frá þeirri al-
mennu venju kaupmanna hér
á landi, að snúa viðskiptavinum
sem kvarta, út og suður án til-
lits til þeirra óþæginda, tíma-
eyðslu og kostnaðar sem slíkt
hefur í för með sér. Til eru þeir
kaupmenn sem kjósa sér að
fyrirmynd þau heimsins horn,
þar sem góðir viðskiptahættir
tíðkast og neytendaréttur er
virtur. Megi þeir sem slíka við-
skiptahætti stunda verða lang-
lífir í landinu. Með öflugum
samtökum og upplýsingamiðl-
un geta neytendur á íslandi séð
til þess, að fyrirtæki sem ekki
tíðka góða viðskiptahætti,
lognist útaf, til mikilla hagsbóta
fyrir neytendur, hvað sem
öllum endurbótum á lögum
líður.
Lög og lenska
Ekki alls fyrir löngu var í út-
varpinu fjallað um vaxandi
vanskil aimennings á afborgun-
um fjárskuldbindinga. Teknir
voru tali fulltrúar lánastofnana
og annarra sem lána fé. M.a.
var talað við fulltrúa seljenda
(kaupmanna), og spurt hvort
farið væri að bera á því, að
kaupendur (neytendur), stæðu
ver í skilum með afborganir en
áður, og viðurlög við því.
Það virðist lengi ætla að loða
við landann óttablandin virð-
ingin fyrir dönsku einokunar-
kaupmönnunum. Fyrst og
fremst er hugað að þeim sem
selur varning eða þjónustu, en
kaupandinn og hans raunir
falla í skuggann. Reynt er á alla
lund að tryggja að seljandi geti
með góðum árangri krafist um-
saminnar greiðslu á réttum
tíma og með fulum vöxtum,
ella sæti kaupandi fyllstu við-
lögum og greiði allan kostnað,
oft verulegan.
Auðvitað er þetta eðlilegt og
sjálfsagt. Auðvitað eiga menn
að greiða umsamið verð fyrir
það sem þeir kaupa, og bera
allan kostnað af vanskilum.
Þetta er svo sjálfsagt, að ekki
þarf orðum að eyða. Jafn eðli-
legt og sjálfsagt er að þetta gildi
einnig um yanefndir seljenda,
ekki bara fyrir lögum heldur
einnig í daglegum samskiptum.
En það eru tvær hliðar á
hverjum peningi.
Afborgunarkaup eru gjarn-
an í formi víxla. Er það sjálf-
sagt að seljandi (eða handhafi
víxla) geti innheimt þá af fyllstu
hörku, þótt varan sem greidd
var með víxlunum liggi ónot-
hæf vegna galla sem ekki fæst
lagfærður? Er það sjálfsagt að
kaupendur fjármagni innflutn-
ingsverslun eða iðnað með
vaxtalausum lánum, en greiði
sjálfir fyllstu vexti til sömu
aðila, ef þeir lána eftirstöðv-
arnar? Hverjir kannast ekki við
það, að „greitt sé inná hlut,“ til
þess að hægt sé að leysa hann úr
tolli eða eitthvað í þeim dúr?
Stundum er full greiðsla fyrir
hlutinn í fórum seljenda vikum
saman án nokkurra vaxta.
Hver veit hversu mikið fé þetta
er samtals? Kannski er það fært
sem vaxtatekjur á framtölum
fyrirtækjanna.
Er það sjálfsagt að kaupandi
þurfi að snúast fram og aftur,
stundum dögum eða vikum
saman til þess að fá bætur
vegna galla á vöru sem goldin
var fullu verði? Er það sjálfsagt
að kaupandi beri kostnaðinn af
þessurn eltingaleik? Hver
greiðir innheimtukostnaðinn ef
greiðsla fyrir vöru reynist
„gölluð“, t.d. ef víxill fellur,
eða ef innistæða er ekki fyrir
ávísun?
Er það eðlilegt að kaupandi,
sem að fullu hefur greitt verð
vöru, sem síðar reynist gölluð
eða ónýt, þufi að biðja nánast
á hnjánum um bætur og jafnvel
prútta um þær við seljandanna,
sem í þessu tilfelli er sá aðilinn
sem ekki stóð við gerðan
samning? Hvor ætti með réttu
að mylja á sér hnéskeljarnar í
auðmjúkri bæn um sanngirni?
Svona mætti halda áfram,
nánast endalaust, að spyrja um
sjálfsagða hluti. Ef til vill verð-
ur það gert síðar, en vonandi
gerist þess ekki þörf. En þess
gerist þörf, meðan sama, sanna
sagan endurtekur sig í sífellu.
Sagan af konunni úr Hafnar-
firði, sem keypti buxurnar með
snúnu skálmunum, í verslun á
Laugaveginum og greiddi með
skilum 450 krónur, sem var
uppsett verð fyrir ógallaðar
buxur. Fjórum sinnum mátti
hún gera sér ferð úr Hafnarfirði
til þess að reyna að ná tali af
eigandanum, fleiri símtölum
kostaði hún til, uns hún að
lokum gekk í Neytendasamtök-
in og greiddi félagsgjald til þess
að leita aðstoðar í vandræðum
sínum. Reikni nú sásem reikna
kann.
Samkvæmt lögum á kaup-
anda að vera tryggður fullur
réttur í ýmsunt málum, en
sitthvað eru lög og lenska.
GVG
KVÖRTUNARÞJÓNSUTA - SÍMATÍMI
Til þess að koma á móts við þá sem ekki eiga
þess kost að skreppa úr vinnu milli klukkan 15
og 17 verður viðtalstíma Neytendasamtakanna
breytt í tilraunaskyni. Frá 1. apríl sl. breyttist við-
talstími samtakannaog ernú ámilli klukkan 1130
og 1400 alla virka daga.
Gerið skil á ógreiddum
félagsgjöldum
Neytendasamtökin hvetja alla þá sem
skulda félagsgjöld fyrri ára, að greiða þau
sem fyrst.
Neytendablaðið verður framvegis
einungis sent til skuldlausra félaga
NEYTENDABLAÐIÐ - 15