Neytendablaðið - 01.06.1998, Qupperneq 24

• • • ' • *s
Lesendur spyrja
Neytendablaðið hvetur lesendur til að senda bréf með spurningum sem
vakna hjá þeim um ýmis neytendamál. Sendið bréfið til Neytendablaðs-
ins, Pósthólfi 1096, 121 Reykjavík. Nafn og heimilisfang sendanda þarf að
koma fram en er ekki birt í blaðinu nema þess sé sérstaklega óskað.
Eru upplýsingar fjarlægðar
úr lyfjaumbúðum?
Ieð erlendum lyfjum fylgja
stundum upplýsingar á
erlendum tungumálum, en hérlendis
virðast slíkar upplýsingar fjarlægðar
úr umbúðum erlendra lyfja, nema
einstaka sinnum virðist það gleymast.
Eg hef jafnvel grun um að til kunni
að vera evrópskar reglur sem kveða á
um að skylda sé að veita svona upp-
lýsingar, enda eðlileg neytendaþjón-
usta. Ég hef einu sinni drepið á þetta
við embættismann sem tengist þessu
máli og taldi hann að þetta leiddi að-
eins til kostnaðar, og kunningi minn í
apótekarastétt telur að svona upplýs-
ingar yrðu aðeins til að gera almenn-
ing ímyndunarveikan.
Svar Neytendablaðsins: Neytenda-
blaðið aflaði sér upplýsinga hjá Lyfja-
eftirliti ríkisins um hvernig þessu væri
háttað. Ekki eru til neinar reglur sem
segja að upplýsingar skuli fjarlægðar
og það er því ákvörðun viðkomandi
innflytjanda eða apótekara að gera
þetta, sé þetta enn gert. Að mati Neyt-
endablaðsins á slíkt ekki að viðgangast
nema í undantekingartilvikum og þá
aðeins ef þar koma fram upplýsingar
eða annað sem er óheimilt samkvæmt
íslenskum lögum. Það er rétt hjá bréf-
ritara að nú eru komnar EES-reglur um
að framleiðendur og dreifingaraðilar
tryggi að öllum lyfjum fylgi seðlar á
íslensku þar sem fram komi allar þær
upplýsingar sem taldar eru geta nýst
sjúklingum. Island hefur aðlögunar-
tíma, en nú þegar eru slíkir seðlar með
sumum lyfjaflokkum og innan nokk-
urra ára á þetta að vera komið með öll-
um lyfjum.
Leiðarvísir
á þýsku
Er einhver kvöð á seljanda vöru að með
henni fylgi leiðbeiningar á einhverju
sérstöku tungumáli, til dæmis ensku eða
dönsku? Ég keypti mér ISDN-síma hjá ís-
landssíma á dögunum og með honum
fylgdi leiðarvísir á þýsku sem ég skildi
ekki orð í. Það eina sem ég gat gert við
tólið var að hringja og ansa þegar hringdi.
Mér hafði verið sagt að möguleikar sím-
tólsins væru margvíslegir og notadrjúgir.
Þetta kemur mér ekki að gagni þar sem
„læsilegan“ leiðarvísi vantar. Hver er rétt-
ur minn til að fá íslenskar leiðbeiningar?
Svar Neytendablaðsins: Ekki eru til regl-
ur sem segja að kaupendur eigi rétt á ís-
lenskum leiðbeiningum. Þó er heimild í
samkeppnislögum til að setja slíkar reglur
en yfirvöld hafa ekki séð ástæðu til nýta
sér þessa heimild. Ef um matvörur er að
ræða skulu þó upplýsingar á umbúðum
vera á íslensku, ensku eða Norðurlanda-
máli öðru en finnsku. Ef um hættulegar
vörur er að ræða skulu viðvaranir og aðrar
leiðbeiningar vera á íslensku. Þú hefur því
ekki í þessu tilviki lagalegan rétt til að
krefjast leiðarvísis á „læsilegu“ máli. Því
hvetur Neytendablaðið alla sem kaupa sér
tæki þar sem þarf leiðbeiningar að kanna
hvort hentugur leiðarvísir fylgir með og ef
svo er ekki, hvort seljandinn tryggi þá
góða kennslu og hvort hún sé inni í verði
þess hlutar sem keyptur er. Það er hins
vegar ljóst að góðar leiðbeiningar á ís-
lensku gefa vísbendingu um traust inn-
flutningsfyrirtæki.
Tilboðsverð á GSM-símum
I ýlega birtist auglýsing frá raftækja-
I versluninni Elkó þar sem auglýstur
var GSM-sími á 9.900 krónur. Ég var
mættur í verslunina kl. 11, en búðin opn-
ar kl. 10. Var mér þá sagt að þeir 50 sím-
ar sem voru seldir á þessu tilboðsverði
væru uppseldir, en það kom ekki fram í
auglýsingunni að um ákveðinn fjölda
væri að ræða á þessu tilboðsverði. Mér
var sagt að ég gæti komið aftur eftir há-
degi og gæti ég þá fengið símann á
14.900 krónur. Að sögn Elkó-manna
hefði fyrirtækið ekki efni á að niður-
greiða símana svona. Getur verslunin
virkilega komist upp með að plata við-
skiptavinina á þennan hátt til sín?
Svar Neytendablaðsins: Samkvæmt
samkeppnislögum er óheimilt að veita
rangar, ófullnægjandi eða villandi upp-
lýsingar í auglýsingum enda eru upp-
lýsingarnar til þess fallnar að hafa áhrif
á eftirspurn eða framboð vöru. f aug-
lýsingunni frá Elkó eru GSM-símar
auglýstir á tilboðsverði á 9.900 kr.
Ekki var tekið fram í auglýsingunni að
takmarkaður fjöldi síma væri í boði á
þessu tilboðsverði og því mátti fólk
treysta því að nóg væri til af GSM-sím-
um á lækkuðu verði í versluninni. Svo
reyndist hins vegar ekki vera. Neyt-
endablaðið telur því að auglýsing Elkó
hafi verið ófullnægjandi og villandi og
að hún hafi brotið gegn ákvæði sam-
keppnislaga þar sem einungis takmark-
aður fjöldi síma var til sölu á auglýstu
verði. Það má ætla að mun færri hefðu
komið í verslunina til að kaupa sér
GSM-síma ef fullnægjandi upplýsingar
hefðu komið fram í auglýsingunni og
markmið hennar var því augljóslega að
fá sem flesta til að koma í verslunina
en að mati Neytendablaðsins á röngum
forsendum. Samkeppnisstofnun ber að
hafa eftirlit með því að auglýsingar
standist samkeppnislög og ber stofnun-
inni að grípa til aðgerða gagnvart þeim
sem birta ólöglegar auglýsingar.