Neytendablaðið - 01.12.1998, Blaðsíða 10

Eldhúsverkin
Asíðari tímum hafa
frystikistan og kæliskáp-
urinn ásamt ýmsum rotvarnar-
efnum sem sett eru í matvæli
leitt til þess að ótilneydd
borðum við meira og minna af
gömlum mat. Reynum þó að
komast hjá því að geyma mat-
væli of lengi, bragðgæði
minnka með tímanum og
hætta á matareitrun eykst: Það
er helst að góð vín og sumar
ostategundir batni við
geymslu, en rétta geymslu þó.
Hér á eftir eru nokkur ráð um
geymslu matvæla.
Kaupum ferskar vörur
þegar það er mögulegt
Fyrst og fremst ber að leggja
áherslu á að kaupa eins nýjar
vörur og mögulegt er og
kaupa ekki meira magn í einu
en þarf. Því miður er oft erfitt
að átta sig á hvaða vörur eru
nýjar, margir vöruflokkar eru
merktir „endist a.m.k. til“
ásamt dagsetningu. Frarn-
leiðsludagur eða aldur vör-
unnar er þá hulinn neytend-
um.
Strax eftir að matvara hefur
hafnað í innkaupakörfunni er
nauðsynlegt að meðhöndla
hana á sem bestan hátt. Vör-
um með lítið geymsluþol, svo
sem ferskum fiski, kjöti og
mjólk, þarf að koma sem fyrst
fyrir í kæli, þær á að geyma
við 5°C í hæsta lagi. Sé það
ekki gert er hætta á að varan
endist ekki eins og ætlast er
til.
Hvað er kælis-
kápurinn kaldur?
Það er mikilvægt að kæliskáp-
urinn sé rétt stilltur - hann á
að haldast á bilinu 2-5° C.
Hrátt kjöt og fisk á að geyma í
kaldasta hluta kæliskápsins.
Hvernig á að
geyma matinn?
Nauðsynlegt er að hafa að
minnsta kosti einn góðan hita-
mæli í skápnum svo hægt sé
að mæla og átta sig á því hve
mismunandi hitinn er í skápn-
um, sem á við um flesta kæli-
skápa. Varast ber að yfirfylla
skápinn því þá er ómögulegt
að halda hitastiginu nægilega
lágu.
Ávextir og grænmeti
Blómkál, gulrætur, steinselja,
spínat, epli, perur og sveppir
endast best við 0-10°C. Þess
vegna er gott að geyma þessar
vörur í grænmetishólfi kæli-
skápsins. Gúrkur, sítrónur,
tómatar og melónur ætti ekki
að geyma í kæli, 10“C henta
þeim best og bananar þola
ekki kaldari geymslu en
14° C. Kartöflur eiga
heldur ekki heima í
kæliskápnum, þær
geymast best við
8-10'C. Því miður
hafa ekki öll heim-
ili aðgang að
kaldri matvæla-
geymslu og verða
því að haga inn-
kaupum þannig
að sem minnst
fari til spillis.
Frysting matvæla
er langbesti geymslumát-
inn sem þekkist. Frostið kem-
ur í veg fyrir að gerlar fjölgi
sér í matvörum með lítið
geymsluþol, þótt það eyði
ekki þeim gerlum sem hugs-
anlega eru þegar í vörunni.
Undir öllum kringumstæðum
minnka ýmis efnaferli bæði
næringargildi og gæði hráefn-
isins til matargerðar, en það
gerist þó margfalt hægar við
-18° C en við frostmark. Fitu-
rík matvæli, sérstaklega feitur
fiskur, þránar ef hann er
geymdur lengi í frosti og þolir
aðeins nokkurra mánaða
geymslu. Gott er að nota
plastpoka sem sérstaklega eru
ætlaðir fyrir fryst matvæli.
Brauð og mjöl
Brauð er best að geyma
við stofuhita, til
dæmis
í brauðkassa, innpakkað í
plastpoka eða viskastykki, en
rúgbrauð má þó geyma í ís-
skáp. Brauð er yfirleitt mjög
vel fallið til frystingar. Varist
myglu og hendið mygluðu
brauði.
Hveiti, hafragrjón, hrís-
grjón, pasta, möndlur, múslí
og þess háttar eru til staðar á
flestum heimilum. Margir
halda að slíkar vörur hafi
Frysting er
góð,
en þó hóf-
lega lengi
10
NEYTENDABLAÐIÐ - desember 1998