Bændablaðið - 21.04.1998, Blaðsíða 16

16
Bœndablaðiö
Þriðjudagur 21. apríl 1998
Hvaða kjðt mega
Reykvíkingar kaupa?
Valur Jónsson, Víöihlíö, V.-Húna-
vatnssýslu.
Athugasemdir við ummæli
framkvæmdastjóra sláturhússins
Ferskra afurða á Hvammstanga um
að bændaforystan sé ekki á réttri
leið í afurðasölumálum í D.V. 12
mars 1998.
Eg held að framkvæmda-
stjóranum sé fullkunnugt um það
að í hans nánasta umhverfi hafa
forystumenn bænda barist gegn
allri slátrun óg afúrðasölu sem átt
hefur sér stað annars staðar en hjá
þeirra kaupfélögum, sem í dag eru
sameinuð um rekstur svokallaðs
Norðvesturbandalags sem hafi
með að gera slátrun og afurðasölu
í Vestur-Húnavatnssýslu,
Strandasýslu og Dalasýslu.
Svo er einnig að skilja af
lestri blaðagreinar í D.V. 10
mars um kaupfélagsbóndann
og ferska bóndann að einnig
muni Vestfirðir eiga að
koma að þessu samvinnu-
fyrirtæki, að tilhlutan
Búnaðarsambands Vest-
fjarða með fjármagni úr
opinberum sjóði.
Eflaust er framkvæmda-
stjóranum í fersku minni allur
sá gauragangur sem varð þegar
hann gerðist verktaki hjá Hag-
kaupum og hóf að slátra lömbum j
frá Félagi ferskra fjárbænda fyrir
fáum árum, sem Hagkaup keypti
milliliðalaust af bændum og
greiddi að fullu með álagi allt að
50% í júlí, á grundvallarverð 15.
næsta mánaðar. Slátrað var viku-
lega frá því í júlílok til jóla.
Svo rammt hvað að, að úr
þessu varð nokkurskonar trúar-
bragðastríð, þar sem Félag ferskra
fjárbænda var gert að vondum fé-
lagsskap sem ásamt öðrum verri
var að ráðast á og vinna gegn
kaupfélaginu, og höfðu sumir
sanntrúaðir kaupfélagsbændur
(sem eru allir góðir bændur og
miklir búmenn og á þeim aldri að
vera eflaust skuldlausir við allt og
alla sumir reyndar hafandi stóran
hluta tekna sinn af öðru en bú-
skap), á orði að banna ætti fólki í
Reykjavík að éta nýtt kjöt því það
gæti ekki verið gott. Einnig veit
framkvæmdastjórinn að þessir
sömu forystumenn eru nýkomnir
heim af búnaðarþingi.
Mennimir sem eru kosnir af
bændum til þess að gæta og vinna
að hagsmunamálum bænda en
koma hvarvetna fram sem hags-
munaaðilar verslunarfélaga, það er
að segja Norðvesturbandalagsins og
kaupfélaganna sem að því standa.
Hvað eru þessir menn að gera á
allsherjarþing Bændasamtaka ís-
lands? Þessir fulltrúar eru allir for-
menn í búnaðarsamböndum sem
hvert um sig er talið eiga
5.000.000.- kr. hlut í Norðvestur-
bandalaginu en þær milljónir voru
veittar búnaðarsamböndunum sem
styrkur úr sjóðakerfinu til kaupa á
hlutabréfum í Norðvesturbanda-
laginu. Þau hlutafjárkaup voru víst
ekki borin undir atkvæði almennra
félagsmanna í búnaðarfélögunum.
Auk þess sem einn þeirra mun
vera stjómarformaður í kaupfélagi
og ennfremur stjómarmaður í
Norðvesturbandalaginu. En hveijum
á að vera trúr og fyrir hverja á að
vinna? Geta menn með trú-
verðugum hætti setið á tveimur og
þremur stöðum við sama borðið og
samið við sjálfa sig fyrir hönd
tveggja og þriggja hagsmunaaðila.
Þessir menn hljóta að hafa eins
og aðrir möguleika á að kynna sér
stjómsýslulög og samkeppnislög,
en þeir hinir sömu vita mikið betur
en margir aðrir að í landbúnaðar-
pólitík á íslandi hefur tíðkast og
tíðkast enn ýmislegt sem er sið-
laust en löglegt.
Þar sem sömu menn, kjósa
sömu menn til margra starfa ámm
og jafnvel áratugum saman. Er
ekki eitthvað til sem kallað er mið-
stýring og haftastjóm? Það er
væntanlega rétt hjá framkvæmda-
stjóranum að viðskipti með land-
búnaðarvömr hljóti að lúta sömu
lögmálum og viðskipti með aðrar
vömr. Því lengri framleiðslutími,
því meira af fersku kjöti fyrir
ánægða neytendur.
En það er hvorki gamla né
nýja miðstýrða kaupfélags-
kerfinu þóknanlegt. Því hefur
bændum verið refsað af ein-
okunarkerfinu með því að
þeim sem selt hafa Hagkaup
kjöt er neitað um slátrun á
útflutningsskyldunni í út-
flutningssláturhúsi Norð-
vesturbandalagsins. Sem þeir
hinir sömu bændur hafa lagt
til og eiga hlutdeild í eins og
aðrir, t.d. sem félagar í búnað-
arfélögum sem svo mynda
búnaðarsambönd. Þetta er að
verða mörgu ungu fólki í land-
búnaði áhyggjuefni, fólki sem er
nýbúið að kaupa jarðir og bústofn,
er að endumýja vélar og hús og
fleira má eflaust telja. Þetta fólk er
einnig að ala upp böm og kosta
þau til náms. Fólkið sem munar
um að geta aukið framleiðslu sauð-
fjárafurða og fá greitt að fullu og
án milliliða 15. hvers mánaðar eins
og á sér stað í Hagkaupum. Það
em ungu bændumir sem þurfa að
greiða af ýmsum lánum og lausa-
skuldum, sem hinir sem komnir
eru á miðjan aldur og eldri þurfa
ekki að hafa áhyggjur af.
Rétt er það hjá framkvæmda-
stjóranum að Félag ferskra fjár-
bænda hefur átt mjög undir högg
að sækja hjá landbúnaðarkerfinu
eins og kemur glöggt fram í D.V.
10 og 11 mars 1998, og fleiri dæmi
em um það að Félag ferskra fjár-
bænda hefur ekki og fær ekki notið
viðskiptakjara til jafns við önnur
félög bænda hjá söluaðilum
tengdum landbúnaði þrátt fyrir það
að vera fyrirferðarmeiri í heild
sinni í viðskiptum en lítil kaupfé-
lög.
Og svo mjög beita forystu-
menn bænda sér á þessu svæði í
hagsmunagæslu fyrir kaupfélögin
að í það minnsta einn búnaðarsam-
bandsformaður fór á milli funda til
að tala gegn Félagi ferskra fjár-
bænda og vara við viðskiptum við
Hagkaup.
Eg held að þessi formaður hafi
ekki gætt þess að unga fólkið
skilur ekki hvers vegna forystu-
menn bænda taka ekki aukinni af-
urðasölu með jákvæðu hugarfari
og vinni að markaðsmálum allra
bænda af heilindum eins og þetta
fólk hefur eflaust haldið í einfeldni
sinni að þeir væm kjömir til.
En þessi formaður fékk ekki
rússneska kosningu til Búnaðar-
þings síðastliðið vor. Það er erfitt
að trúa því að sá tími eigi eftir að
koma aftur að kjöt verði geymt frá
sláturtíð til næstu sláturtíðar í
frystigeymslum sem eru kerfinu
þóknanlegar til þess að þóknanleg-
ir aðilar fái greidd geymslugjöld úr
opinbemm sjóðum.
Hverjir skyldu greiða í
sjóðina?
Síðan verði útsala á ársgömlu
kjöti til þess að rýma frysti-
geymsluna fyrir nýju kjöti sem svo
verði geymt í ár. En hvemig á hinn
almenni neytandi, fólkið í Reykja-
vík og víðar að geta skilið og sætt
sig við það að þurfa að lúta dutt-
lungum forystumanna í landbúnaði
sem bera hag kaupfélaga fremur
fyrir brjósti en hag neytenda.
Það á ekki að skipta neytendur
nokkru máli hvaðan kjötið er né
hvar var slátrað eða fyrir hvem, fái
þeir sitt kjöt þegar þeir þurfa og
vilja á sama verði allsstaðar. Þurfa
ekki þessir heiðursmenn að segja
af sér einhverjum nefndar og
stjómarstörfum til þess að geta af
trúmennsku starfað fyrir þann
aðila sem þeir telja að þurfi þess
helst með?
RAUCH
yfirburða
áburðar-
dreifari
♦Tveggja diska
♦ Lág hleðsluhæð
♦ Nákvæm dreifing
♦ Auðveldur að þrífa
♦ Ryðfrír botn í skál
♦ Ryðfrír dreifibúnaður
Sparaðu
áburð með
RAUCH!
VÉLAR&
ÞJéNUSTAHF
Járnhálsi 2, Reykjavík,
sími 587-6500, fax 567 4274
Útibú á Akureyri, Óseyri 1a,
sími 461 4040,
Stýrisendar í
Ford, Ferguson
og Zetor
Vélaval -
Varmahlíð HF
Sími: 453 8888 Fax: 453 8828
MILLIIPLM

VELAVERf
Lágmúla 7, 108 Reykjavík
Simi: 588 2600, fax: 588 2601
IC:-
Silotite hvítt plast
500mm x 1 -800m,
kr. 3.950 án vsk. hver
rúlla.
Silotite hvítt plast
750mm x 1 .SOOm,
kr. 4.950.
TIL
AFGREIÐSLU
STRAX!
Tilboðsverð á rúlluplasti
BJóðum hagstætt verð á
Silotite rúlluplasti frá
Bonar Polythene Films,
eins stærsta og
þekktasta framleiðanda
á rúlluplasti í Evrópu.
Þessi verð gilda
aðeins fyrir
pantanir sem
gerðar eru fyrir
15. maí nk.
Gerið hagkvæm
innkaup og hafið
samband við
okkur eða um-
boðsmenn okkar
um land allt.
Hll ER miFJEM Tll M) BERH M6STÆB HMKMIP!
±