Bændablaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 4

4
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 18. maí 1999
Bændablaðið
Ritstjórnargrein
Útgefandi:
Bændasamtök íslands
Bændahöll við Hagatorg,
127 Reykjavík
Sími: 563 0300
Fax á aðalskrifstofu BÍ: 562 3058
Fax hjá Bændablaöinu: 552 3855
Kennitala: 631294-2279
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.)
Beinn sími ritstjóra: 563 0375
GSM sími: 893 6741
Heimasími ritstjóra: 564 1717
Netfang: bbl @ bi.bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason
Beinn sími auglýsingastjóra: 563 0303
Blaðamaður: Hallgrímur Indriðason.
Blaðstjórn: Sigurgeir Þorgeirsson,
Hörður Harðarson,
Þórólfur Sveinsson.
Bændablaðið kemur út
hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra
bænda landsins og fjölmargra annarra
er tengjast landbúnaði. Alls fara 6.337
eintök (miðað við 19. janúar 1999) í
dreifingu hjá íslandspósti.
Bændablaðinu er dreift frítt til þeirra
er stunda búskap en þéttbýlisbúar
geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 3.450 en
sjötugir og eldri greiða kr. 1.600.
Prentun: ísafoldarprentsmiðja
ISSN 1025-5621
Heimasíða íslensks landbúnaðar
www.bondi.is
Á undanförnum vikum hefur hver
útsalan á fætur annarri gengið yfir
kjötmarkaðinn. Árið 1998 var hins vegar
tiltölulega gott jafnvægi í framboði og
eftirspurn flestra kjöttegunda og birgðir í
lágmarki. Á síðustu vikum hefur verið að
koma á markaðinn verulega aukið magn
af svínakjöti en spáð er 12,5 prósenta
aukningu framleiðslu þess á árinu.
Jafnframt eru áform innan greinarinnar
um verulega framleiðsluaukningu á
nokkrum búum á næstum tveimur árum.
Samhliða aukinni neyslu á svínakjöti
og stækkun framleiðslueininga hefur
bændum í greininni fækkað um helming á
fáum árum og er margt sem bendir til
þess að innan fárra missera verði
meginhluti svínakjötsframleiðslunnar á
um 10 svínabúum. í Ijósi þessarar
þróunar verður að gera ráð fyrir að
sláturleyfishafar og jafnvel einstakir
bændur sameinist um aukna hagræðingu
í slátrun og markaðsetningu á
heildsölustigi. Á árinu 1998 fór slátrun
svína fram í 14 sláturhúsum vítt og breitt
um landið.
í opinni búgrein, eins og svínarækt,
sem ekki nýtur opinberra framleiðslu-
styrkja, eiga bændur ekki um annað að
velja en leita stöðugt nýrra leiða til að ná
fram aukinni framleiðni í greininni. Einn
liður í því er innflutningur á bústofni, sem
Kjöt á útsölu
er hliðstæður hvað varðar afurðasemi og
fóðurnýtingu og gerist í
nágrannalöndunum. Þessi þróun hefur
leitt af sér verulega lækkun á afurðaverði
til bænda en á móti skilað sér a.m.k. að
hluta til neytenda í lægra vöruverði. Hefur
það verið ein meginforsenda þess að
neysla á svínakjöti hefur aukist úr 4,35 kg
á mann árið 1982 í 14,11 kg á mann árið
1998.
Á aðalfundi Svínaræktarfélags
íslands, sem haldinn var nýlega, kom
meðal annars fram að heildarkjötneysla á
íbúa hér á landi væri talsvert minni en í
nágrannalöndunum og því væri eðlilegt
að bændur settu sér það takmark að auka
kjötneyslu hér á landi á næstu árum. Hér
skal ekki dregið úr bændum hvað
almenna markaðssókn varðar en varað
við öllum kollsteypum í þessu efni og
minnt á að gefi markaðurinn tilefni til
aðgerða þá sé brugðist við með
viðeigandi hætti. Þau áform sem uppi eru
í greininni um gríðarlega framleiðslu-
aukningu á næstu misserum er langt
umfram það sem hægt verður að
markaðssetja undir eðlilegum formerkjum
framboðs og eftirspurnar.
Farið er að bera á hringamyndun eða
samþjöppun í framleiðslu eggja, kjúklinga
og svínakjöts í höndum fárra aðila, til að
auðvelda stórframleiðendum í þessum
greinum aðgang
að mörkuðum fyrir
afurðir sínar. Tvö
stærstu eggjabú
landsins, með 50
til 60 prósent af
innanlands-
markaðinum, eru
jafnframt í eigu
tveggja af stærstu
svínakjötsframleið-
endunum.
Hér eru aðeins
tínd til fá dæmi um
þá alvarlegu stöðu
sem bændur í
kjötgreinunum
standa frammi fyrir.
í smásöluverslun hefur á síðustu árum
átt sér stað gríðarleg breyting með
samruna fyrirtækja og nýjum áherslum í
rekstri þeirra. Þeir sem þar hafa bestum
árangri náð hafa haft góða tilfinningu fyrir
óskum neytenda um verð og vörugæði.
Kjötframleiðendur verða að tileinka sér
hugsunarhátt verslunarinnar. Þeir þurfa
að fylgjast afar vel með markaðnum og
skilja og skynja óskir neytenda.
Neytandinn er upphaf og endir og viti
bændur hvað hann er að segja má ætla
að þeir geti forðað sér frá að lenda í verri
stöðu en ella..
Hörður Harðarson,
stjórnarmaður í
Bœudasamtökum
íslands
Smáauglýsingar
Sími 563 0300
RAUCH
yfirburða
áburðar-
dreifari
♦Tveggja diska
♦ Lág hleðsluhæð
♦ Nákvæm dreifing
♦ Auðveldur að þrífa
♦ Ryðfrír botn í skál
♦ Ryðfrír dreifibúnaður
Sparaðu
áburð með
RAUCH!
VÉLAR&
ÞJÓNUSTAhf
Járnhálsi 2, Reykjavík,
sími 587-6500, fax 567 4274
Útibú á Akureyri, Óseyri 1a,
sími 461 4040,
Lilja Grétarsdóttir, Aðfangaeftirlitinu.
Aðfangaeftirlitið var stofnað árið 1994
þegar sett voru ný lög um eftirlit með fóðri,
áburði og sáðvöru (lög nr. 22/1994).
Aðfangaeftirlitið er sjálfstæð stofnun sem
heyrir undir Landbúnaðarráðuneytið en hefur
aðsetur í RALA-húsinu, Keldnaholti.
Aðfangaeftirlitið hefur eftirlit með framleiðslu
og innflutningi á fóðri, fræi og áburði.
I þessari grein er ætlunin að draga fram
nokkur atriði úr reglugerð nr. 398/1995 um
áburð og jarðvegsbætandi efni og þá sérstaklega
þau sem snúa að bændum.
Skráning
Allir sem flytja inn eða framleiða áburð og
jarðvegsbætandi efni eiga að tilkynna það til
Aðfangaeftirlitsins. Auk þess skulu vörur sem
falla undir reglugerðina skráðar áður en
kynning, dreifmg og sala hefst.
Kadmíum
Fyrir ólífrænan áburð sem inniheldur fosfór
þarf að leggja fram yfirlýsingu um
kadmíuminnihald áður en sala hefst. í
yfirlýsingunni þarf að koma fram við hvaða
vörutegund hún á og staðfesting á að
áburðurinn innihaldi minna en 50 mg kadmíum
(Cd) pr. kg. fosfór (P). Yfirlýsingin skal vera
undirrituð af framleiðanda eða ábyrgðaraðila.
Yfirlýsing þessi skal fylgja á öllum
heildsölustigum og hefur kaupandi rétt á að sjá
hana.
Merkingar
Allar vörur sem reglugerðin nær yfir skulu
vera greinilega merktar með vörulýsingu á
umbúðum eða fylgimiða. Þær upplýsingar sem
krafist er í reglugerðinni eru:
a. Vörulýsing (auðkenni)
- Vörutegund (t.d. N-P-K 15-4-12)
- Innihald næringarefna sem ábyrgst er
og annarra virkra efna
- Þungi eða rúmtak vöru
- Nafn og heimilisfang framleiðanda eða
innflytjanda
b. Aðrar upplýsingar sem heimilaðar hafa
verið skv. reglugerðinni.
c. Vörumerki framleiðandans og venjulegt
verslunarheiti vörunnar.
d. Sérstakar upplýsingar um notkun,
geymslu og meðhöndlun vörunnar.
Miðar eða umbúðamerkingar með
tilskyldum vörulýsingum verða að sjást vel,
Aðfangaeftirlitið og bændur
niokkur
atriði uid
áburð og
jarðvegs-
bætandi efni
vörulýsingamar eiga að vera vel læsilegar og
óafmáanlegar.
Merkingar og texti á hugsanlegum
fylgiseðlum eiga að vera á íslensku. Ef merking
á umbúðum er ekki á íslensku skal tryggja
kaupanda tilsvarandi upplýsingar á fylgiseðli á
íslensku. Fylgiseðlar með lausri vöru skulu
alltaf vera á íslensku.
Næringarefnin á alltaf að telja í eftirfarandi
röð: Köfnunarefni (N), fosfór (P og/eða P205),
kalí (K og/eða K20), kalk (Ca), magnesíum
(Mg), natríum (Na), brenni-steinn (S), bór (B),
kóbolt (Co), kobar (Cu), jám (Fe), mangan
(Mn), mólýbden (Mo) og sink (Zn).
Innihald næringarefnanna á að gefa upp á
grundvelli fmmefnis og skal alltaf gefa upp
magn frumefnis og efnafræðiheiti. Óheimilt er
að gefa upp innihald af óskil-greindum
næringarefnum.
Nánari ákvæði em um gerð, leysanleika,
merkingar og lágmarks næringarefnainnihald
fyrir einstakar tegundir áburðar er að finna í
reglugerð 398/1995 og breytingu á henni nr.
499/1996.
Mikilvægt er að bændur og aðrir þeir sem
nota áburð og jarðvegsbætandi efni fylgist vel
með að sá áburður sem þeim er boðinn til kaups
sé rétt merktur og þeir kaupi ekki áburð af þeim
aðilum sem brjóta þessar reglur og tilkynni þá
til Aðfangaeftirlitsins.
Frekari upplýsingar um Aðfangaeftirlitið er
að finna á heimasíðu þess www.rala.is/adfang
en einnig er hægt að hafa samband beint í gegn
um tölvupóst adfang@rala.is eða síma 577-
1010 og fax 577-1020. Á heimasíðunni em
einnig upplýsingar um áburð og lög og
reglugerðir sem ljalla um áburð, sáðvöm og
fóður.