Bændablaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 8

8
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 18. maí 1999
Frjósemi íslenska hrossastofnsins
Athugun ísteka
leiQir í Ijðs að 75%
hryssnanna íyljast
Allt aö 96% hryssna fyljast á nokkrum hæjum
Ingimar ísleifsson á Sólvöllum hefur selt
blóð úr fylfullum merum
ir
fyrir
Irossabaindur"
Hjá ísteka hefur gögnum verið
safnað um 2400 hryssur og um
100 fola í stóðum og frjósemi ís-
lenska hrossastofnsins metin út
frá þeim. í ljós kemur að um
75% hryssnanna fyljast ef með-
altal er tekið. Árangur er þó
mjög mismunandi eftir bæjum,
sums staðar er ástandið mun
verra, en annars staðar miklu
betra en meðaltalið og allt að
96% hryssna fyljast á þó nokkr-
um bæjum.
Fram að þessu hafa greiðslu-
flokkar ísteka verið óháðir fyljun-
arárangri í stóði. Greiðsluflokkur
getur til dæmis veríð með 40%
álagi, þrátt fyrir að einungis helm-
ingur hryssnanna fyljist, svo fremi
að samstilling þeirra sé góð. Nýt-
ing á vinnuframlagi hrossabónd-
ans, dýralæknisins og vinnu okkar
hjá ísteka við mælingar og eftirlit
er léleg við slíkar aðstæður. H-
flokknum er ætlað að taka á þessu
vandamáli, því til þess að komast í
H-flokk þarf fyljun að vera vel yfir
meðallagi. H-álag á grunngreiðslu
fæst ef saman fara skilyrði fyrir
40% álagi á grunngreiðslu og að
85-90% hryssnanna fyljist. Einnig
er möguleiki á H-álagi að uppfyllt-
um skilyrðum fyrir 30% álagi þeg-
ar vel yfir 90% hryssna fyljast.
Gott svigrúm
fyrir hrossabœndur
„Hrossabændur hafa rætt um
við okkur að H-flokkurinn sé bara
stór gulrót en það er ekki rétt. Ef
við tökum mið af niðurstöðum frá
í fyrra eru þegar rúmlega 20%
bæja annað hvort alveg við mörkin
eða þegar inni í H-flokki ef sam-
bærijegur árangur næst hjá þeim í
ár. Á einum bæ, þar sem árangur
var vel fyrir innan H-mörk, var
ekki hleypt til fyrr en tveimur vik-
um eftir rétta tímann“ og á öðrum
bæ, þar sem ekki vantaði nema eitt
prósentustig í aukinni fyljun til að
komast í H-flokk, var folinn þó
ekki settur í fyrr en einni viku eftir
rétta tímann“. Þetta sýnir að það
er mjög gott svigrúm til staðar fyr-
ir bændur til að ná árangri. Það er
rætt um að íslenski hrossastofninn
sé sá fijósamasti í heimi. Með smá
árvekni og eftirfylgni ættu íslensk-
ir hrossabændur auðveldlega að
geta sýnt fram á það og sannað.
Peningar, ráðgjöf
og árangur
Blóðgjafastóð með 40 hryssum
getur skilað um 450.000 krónum
(m vsk) til hrossabóndans ef það
nær H-flokki en ef fyljun er í með-
allagi (75%) og hryssur festa fang
á misjöfnum tíma, svo verð lendir í
grunnflokki, fást um 187.000
króna (m/vsk) verðmæti frá sama
stóði. Við hjá ísteka veitum bænd-
um ráðgjöf, ef óskað er eftir, um
það hvemig hægt er að ná árangri
og komast í H-flokk. Við gerum
ráð fyrir, ef ráðleggingum okkar er
fylgt, að á 1.-2. ári megi reikna
með gmnnverði til 20% álags, á 2-
3 ári megi reikna með 20-40%
álagi og á 3.-4. ári sé stilling og
frjósemi komin í gott lag í stóði
sem upphaflega var í ólagi, þannig
að H-flokki sé náð. Við gemm ráð
fyrir að hámarksárangur náist einu
til tveimur ámm fyrr ef samstilling
og ftjósemi er viðunandi í upp-
hafi,“ sagði Hörður.
Einn þeirra hrossabænda sem
drýgt hefur tekjur sínar með sölu
á merarblóði til ísteka er
Ingimar Isleifsson á Sólvöllum í
Rangárþingi. Hann byrjaði á
þessu í fyrrasumar og segir allt
útlit fyrir að hann haldi þessu
áfram á komandi sumri.
Ingimar segist hafa tekið
blóð úr um 70 hryssum í fyrra og
fékk um 260 krónur fyrir lítrann.
Honum reiknast til að hafa
fengið um 8.200 krónur fyrir
hverja hryssu. „í hvert skipti eru
teknir um fimm lítrar og
dýralæknir kemur einu sinni í
viku yfir sumarmánuðina,“ segir
hann.
Ingimar segir að blóðið sé
nýtanlegt um 35-40 dögum eftir
að hryssurnar hafa fengið hest.
Það sé hins vegar
einstaklingsbundið hvað það er
nýtanlegt í langan tíma. „5-6
skipti er þó mjög algengt en það
eru dæmi um að ekki sé hægt að
taka úr henni nema í 2-3 skipti.“
Að mati Ingimars hefur það
færst nokkuð í vöxt að hrossa-
bændur taki merarblóð. Nokkrir
hafi byrjað á þessu í fyrra og
útlit sé fyrir að fleiri muni fylgja
í sumar. „Ég tek það fram að
merarnar finna mjög lítið fyrir
þessu og þetta virðist ekkert há
þeim. Þær eru fljótar að
endurnýja það blóð sem tapast.
Þær eru staðdeyfðar og eiga því
ekki að finna fyrir neinu.“
Ingimar segir að ef menn eigi
góðan bás og góða aðstöðu fyrir
blóðtökuna eigi ekki að vera
neitt því til fyrirstöðu fyrir
hrossabændur að fara út í þetta.
„Fyrst menn eiga hryssurnar á
annað borð er þetta upplögð
tekjulind fyrir hrossabændur,"
segir hann. Hann segir þetta þó
fara eftir því hvað hryssurnar eru
margar. I hans tilviki hafi
dýralæknir komið einu sinni í
viku og tekið allar hryssurnar í
einu sem hafi verið mjög hag-
kvæmt.
Úrval tækja og búnaðar fyrir bændur
Fyrsta flokks mykjudælur, mykjutankar,
haugsugur og mykjuskrúfur.
Traustir tindatætarar með steinvörn
NORVIC Hágæða rúlluplast, net og garn.
Sterkbyggðir sturtuvagnar í öllum stærðum.
NORVIC
búvélar hf
Þegar gædin skipta máli
Austurvegi 69 • Selfossi • Sími: 482 4102 • Fax: 482 4108