Bændablaðið - 18.05.1999, Blaðsíða 23

Þriðjudagur 18. maí 1999
BÆNDABLAÐIÐ
23
Þessi bóndi bjó einnig með
Suffolk fé, sem er mjög stórt,
þroskamikið og holdugt fé, kollótt,
dökkt á haus og dindil.
Hann skiptir fénu í fimm hópa
sem hann víxlræktar síðan með
hrútavali, selur h'fhrúta á háu
verði veturgamla, á annað hundrað
hrúta á ári. Greinilegt var að þama
fór bóndi sem átti góðar skepnur
og fór vel með þær, mikill mynd-
arbragur var þama á öllum hlutum.
Veggina inni hjá honum prýddu
verðlaunapeningar, borðar og
myndir af fallegum skepnum á
sýningum. Við sáum „sparihrút-
inn“ sem hann keypti á 2600 pund,
eða um 312.000 ísl. kr. Það var
mögnuð skepna. Jörðina á hann
ekki sjálfur heldur leigir hana, um
1000 hektara. Kom er ræktað á 4-
500 hektumm og sáðskipti notuð,
t.d. þannig að gras er haft í
landinu í 3 ár. Fyrsta árið er það
beitt vegna hreinleikans, slegið
síðan í tvö ár og þá er kom haft í
því í næstu 4 ár. Megnið af því er
selt. Hálminn notar hann undir
skepnumar, heyöflun er aðallega
vothey. Tveir synir bónda starfa
með honum og 4-6 starfsmenn em
ýmist í hlutastörfum eða í fullu
starfi á bænum. Fjárhirðirinn bjó í
sér húsi með hundinn, þriðja kyn-
slóðin sem það gerir, mann fram af
manni. Konumar vinna yfirleitt
ekki við bústörfin nema á mestu
álagstímunum, a.m.k. ekki á stóm
búunum.
9. apríl.
Heimsókn til Martin Scott,
sem býr rétt hjá Selkirk. Þetta var
eldri maður og hafði áreiðanlega
tekið til hendinni um dagana, en
greinilega mikill framfaramaður
og undraðist afturhaldssemi ungu
bændanna. Eigin vélaeign þessa
bónda var mjög lítil miðað við að
hann rak stórbú, tvær dráttarvélar
og vagnar. Að öðm leyti voru tæki
í sameign nokkurra bænda, með
ákveðinn umsjónarmann. Þegar
þessu fyrirkomulagi var komið á
sagðist hann fyrst hafa séð
einhverja afkomumöguleika í bú-
skapnum. Hann er einn af rækt-
endum „Meatlink", sem er nýtt
fjárkyn komið af þremur frönskum
kynjum blönduðum við bresk.
Aðeins em 4 ræktendur sem eiga
ær af þessu kyni. Hrútamir em
fyrst og fremst notaðir til blend-
ingsræktar á bresk fjárkyn. Öfugt
við aðra ræktendur leggur hann
ekki upp úr breiðum herðum, þetta
er fremur nástætt fé að framan, og
segist hann vera að rækta burt
burðarerfiðleika með þessu. Val
líffjárins fer fyrst fram eftir bók-
haldinu, þ.m.t. þunga og ómsjár-
mælingum og síðan eftir sjónmati
en ekki stuðst við neinar mælingar
á legg, brjósti eða baki. Fætur em
skoðaðir nokkuð, en hausinn ekki,
enda er hann eins og hann sagði,
höggvinn af.
Hjörðinni er skipt í nokkurs
konar átthagahópa. Féð er rólegt í
gerðinni og er hver hópur vaninn
á ákveðinn stað. Hægt er að fara
með hundinn og láta hann sækja
féð í einu hólfinu eða hæðinni, án
þess að hitt hreyfi sig. Það virðist
sem fjárhirðar séu í fullu starfi á
stóm búunum, sá sem þama var
vann mjög hratt og skipulega með
tíkinni Meg sem hann hafði sjálfur
Á skemmtikvöldi að
skoskum hætti með dansi,
söng og sekkjapípuleik
heyrðist þessi saga:
Bóndi einn vann tvær
og hálfa milljón punda í
skoska lottóinu. Hann var
spurður að því í sjónvarp-
inu hvað hann hygðist gera
við alla peningana.
Bóndinn hugsaði sig ekki
✓
lengi um en svaraði: „Eg
ætla bara að búa þangað til
þeir eru búnir.“
tamið og var gaman að sjá það
samspil. Hann fór síðan á fjórhjóli
með fóðurskammtara í hólfin og
gaf kjamfóður. Féð var rólegt í
næstu hólfum á meðan, og höfðu
sumir á orði að það væri ekki bara
útlitið sem væri öðmvísi en heima,
eitthvað væri það öðmvísi inn-
réttað í höfðinu líka.
Ýmislegt
Skoskir bændur kvarta mjög
yfir verri afkomu undanfarin tvö ár
en verið hefur um langa hríð. Af
ýmsum ástæðum hefur orðið verð-
fall á afurðunum, margt hefur þar
komið til en þó hefur kúariðan
reynst þeim erfiðust. Fyrst í stað
jókst kindakjötsneysla á kostnað
nautakjöts og verðið hækkaði, en
síðan hefur lambakjötsverðið
lækkað og leitað jafnvægis við
verð á nautakjöti. Styrkir á kinda-
kjöt em tvenns konar. Annars veg-
ar eins konar búsetustyrkir þar
sem harðbýlt er, hins vegar bein-
greiðslur eftir höfðatölu. Talning
ÆOarbændur hafa ðhygynr af
vargi og lækkandi dúnverði
Aðalfundur Æðarræktarfélags
Eyjafjarðar og Skjálfanda var
haldinn í Ljósvetningabúð fyrir
skömmu. Mættir á fundinn
voru Davíð Gíslason; formaður
Æðarræktarfélags Islands og
Árni Snæbjörnsson, hlunninda-
ráðunautur, auk æðarbænda úr
báðum héruðum.
Á fundinum var margt rætt og
hafa æðarræktendur áhyggjur af
lækkandi dúnverði og er ekki bjart
útlit í þeim efnum, en kílóverð
hefur hmnið niður.
Þá var rætt um vörslu varpanna
sem er víða erfið vegna vaxandi
vargs þ.e flugvargs, minks og refs.
Svo virðist sem mörg sveitarfélög
sinni ekki nægilega vargvörslu og
margir vilja segja að stríðið við
minkinn sé tapað. Sflamáf hefur
um árabil verið að fjölga og í
mörgum sjávarplássum er ekkert
gert til þess að stemma stigu við
honum.
Ámi Snæbjörnsson sýndi um
70 myndir úr vörpum víðs vegar af
landinu og er að sjá að margir
bændur sýni mikla kænsku í að
laða fugl heim á jarðir sínar og
margt nýtt sem kom fram í þeim
efnum sem fundarmönnum þótti
fróðlegt.
Davíð Gíslason sagði m.a. frá
undirbúningi bókar um æðarfugl á
Islandi sem er komin vel á veg í
ritstjóm Jónasar Jónssonar, fyrr-
verandi búnaðarmálastjóra. Þá
ræddi hann þá hugmynd að útbúa
fræðsluefni um æðarfugl sem
nýtast mætti í líffræðikennslu í
skólum en æðarrækt er ævafom
búgrein sem tengist menningu
þjóðarinnar.
Margt fleira var rætt svo sem
um friðlýsingu æðarvarpa og dún-
hreinsun. Einnig hvort hægt sé að
fá fræðslu frá Veiðistjóraembætt-
inu um fækkun vargs, en fram
hefur komið að ekki er til fjármagn
til heimsókna né leiðbeininga-
þjónustu af hálfu embættisins.
Fundarmenn voru ánægðir
með heimsókn þeirra Árna og
Davíðs sem hvöttu æðarbændur til
sóknar í búgreininni.
verður að fara fram í það minnsta
fimmta hvert ár. Af þessu hlýst
nokkur kostnaður fyrir bóndann
þar sem talningarmenn verða að
sjá hverja skepnu á búinu og land-
ið er víðáttumikið. Yfirvöld hafa
einnig aðgang að öllu bókhaldi.
Þar sem búið er við Svarthöfðafé
hefur bóndinn 30 pund eftir ána.
Beingreiðslur er bæði hægt að
leigja og kaupa eftir ákveðnum
reglum. Leiga er nálægt 10% af
verðinu, en séu beingreiðslur
keyptar er verðið nálægt tvisvar til
þrisvar sinnum hærra en árs-
greiðslan er.
Slátur- og sölukostnaður er
700 kr. per lamb (18-20 kg.) og
hefur farið hækkandi. Lambið
leggur sig á 25 pund eða 3000 kr.
Einn bóndinn var spurður hvort
hann slátraði til eigin nota, hann
sagði að það væri ódýrara að
kaupa kjötið hjá slátraranum!
Svarthöfðaullin er eingöngu notuð
í teppi. Rúið er að sumri og stend-
ur ullarverð undir rúningi sem
verktakar sjá um.
í Skotlandi, er eins og að fram-
an má greina, öflugt styrkjakerfi,
og einnig í komrækt og annarri
landbúnaðarframleiðslu. Ofugt við
stefnu í öðrum greinum fara styrk-
ir til sauðfjárframleiðslu hækkandi
innan Evrópusambandsins.
Að lokum
íslensku bændumir héldu heim
frá Skotlandi reynslunni ríkari.
Þeir höfðu séð ýmislegt nýstárlegt
og borið saman við það sem al-
gengt er hér heima. Sigurgeir
hafði valið mjög góða viðmælend-
ur og undirbúið ferðina vel, hann
spurði þá spjörunum úr og þýddi
jafnóðum fyrir þá sem það vildu.
Ef til vill var mikilsverðast að sjá
að grasið er ekki alltaf grænna í
brekkunni á móti, margvíslegir
erfiðleikar steðja að bændunum í
Skotlandi ekkert síður en hér á
landi. Á skemmtikvöldi að skosk-
um hætti með dansi, söng og
sekkjapípuleik heyrðist þessi saga:
Bóndi einn vann tvær og hálfa
milljón punda í skoska lottóinu.
Hann var spurður að því í sjón-
varpinu hvað hann hygðist gera
við alla peningana. Bóndinn hugs-
aði sig ekki lengi um en svaraði:
„Ég ætla bara að búa þangað til
þeir eru búnir.“
Með þakklæti fyrir skoska
gestrisni, frábæra fararstjóm og fé-
lagsskap,
Sigurður Steinþórsson
Hæli„
Halla Guðmundsdóttir,
Asum.
N0RDSTEN
sáðvélar
♦ Vinnslubreidd 250 cm
og 300 cm.
♦ 325 L og 405 L
♦ Einföld í notkun
♦ Léttbyggö og traust
sáningarvél á góður
verði
Verðum
með
svninqu
á land-
búnaðar
vélum
í Reykjavík
og á Akureyri
Sýningin verður
samtímis á báðum
stöðum föstudaginn 21.
maí og laugardaginn 22.
maífrá kl. 10 -18.
Sýnum m.a. nýjar vélar
frá Case, Steyr, Krone,
Stoll Kynnum einnig
mjaltaróbótinn frá Lely
Þú mátt ekki missa af
þessari sýningu!
VÉLAR&
ÞJwNUSTAhf
Járnhálsi 2, Reykjavík,
sími 587-6500,
fax 567 4274
Útibú á Akureyri,
sími 461 4040, Óseyri 1a
Einnig mikið
úrval annarra
íarðvinnslutækia
VÉLAR&
ÞJéNUSTAnF
Járnhálsi 2, Reykjavík,
sími 587-6500, fax 567 4274
Útibú á Akuieyri, Óseyri 1a,
sími 461 4040,
AMAZONE kastdreifarinn er með tveimur dreifiskífum
sem gefa jafna og örugga áburðardreifingu.
Vinnslubreidd er stillanleg á 9, 10, 12 og 15m. Einnig
er hægt að dreifa aðeins til annarar hliðarinnar, t.d.
meðfram skurðum og girðingum.
Auðveldur í áfyllingu vegna þess hve lágbyggður
dreifarinn er.
[^£> Bútæknideildarprófun sumarið 1988, sem staðfesti
þessaeiginleika.
1
b ÞÓR HF
Reykjavík - Akureyri i I
REYKJAVÍK: Ármúla 11 - sími: 568-1500 - AKUREYRI: Lónsbakka - sími: 461-1070