Bændablaðið - 15.10.2002, Blaðsíða 6

6
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. október 2002
Bændablaðið er málgagn
íslenskra bænda
Bændur og Internetið
Öðru hvoru ræða stjómmálamenn um þá staðreynd að aðgengi
manna að Intemetinu getur skipt máli þegar kemur að því að
fólk velji sér stað til að búa á. Staðsetning fyrirtækja skiptir
ekki alltaf höfúðmáli ef stjómendur þeirra geta treyst því að
símalínur beri þá gagnaflutninga sem fyrirtækjunum em
nauðsynlegir. Jaíhvel má fullyrða nú til dags að góðar
símalínur séu á stundum mikilvægari en vegir. Opinber
stjómsýsla og fyrirtæki eru í auknum mæli komin á Intemetið
og það hlýtur að vera krafa þessara aðila að einnig
landsbyggðarfólk geti nýtt sér þjónustu þeirra á Intemetinu.
Það hlýtur að vera öllum þeim áhyggjuefiii, sem vilja sjá
að landsbyggðin lifi, sá miklu aðstöðumunur sem fólki er
búinn í þéttbýli og dreifbýli. Tökum dæmi. Reykvíkingur
getur fengið 512.000 b/s sítengingu við Intemetið fyrir um
4.000 kr. á mánuði. Hann getur verið tengdur allan
sólarhringinn án þess að greiða aukagjald. Að sækja stórar
skrár yfir netið tekur örfáar sekúndur. A móti höfúm við
bónda í dreifbýlinu sem býðst aðeins venjulegt samband í
gegnum mótald og nær kannski hraðanum 33.000 b/s ef hann
er heppinn. Meðan á um klst.sambandi stendur rofhar
sambandið a.m.k. fimm sinnum. Ef hann þarf að sækja stórar
skrár getur það tekið nokkrar klst. Fyrir hverja mínútu sem
hann er tengdur þarf hann að greiða. Það þarf ekki mikla
útreikninga til að sjá að þessi aðstöðumunur leiðir til
byggðaröskunar, ef við trúum á gildi
upplýsingabyltingarinnar.
Það er því afar mikilvægt að öllum bændum bjóðist öflugri
tenging við Intemetið í síðasta lagi í byrjun næsta árs. ISDN er
aðeins byrjunin. Með betri tengingu við Intemetið sparast
dýrmætur tími og peningar. Bændasamtökin hafa þiýst á
Landssímann og yfirvöld samgöngumála undanfarin misseri
um að þetta nái fram að ganga. Það er brýnt að bændum verði
boðið upp á tengingu við Intemetið gegn föstu gjaldi með
sambærilegum hætti og fólki í þéttbýli býðst háhraðatenging
gegn áskriftargjaldi. Hér er ekki aðeins spurt um jafhræði
þegnanna. Netvæðing í sveitum verður mjög erfið án þessa
möguleika.
Bændur ættu að geta keypt sítengingu við Intemetið fyrir
um tvöþúsund krónur á mánuði; skoðað heimasíður og unnið í
miðlægum skýrsluhaldsgagnagrunnum án frekari kostnaðar.
Þetta myndi færa Landssímanum jafhari og meiri viðskipti og
gera bændum fært að taka þátt í upplýsingasamfélaginu. Allir
ættu að hagnast.
Bændur em hvattir til að sækja um ISDN tengingu sem
fyrst. Það er ekki síður ástæða fyrir bændur, þar sem símamál
em í ólestri, að hafa samband við þjónustuborð Landssímans
eða tölvudeild Bændasamtakanna svo hægt sé að Ieysa úr
málum.
Nú er það svo að í lögum um Símann em ákvæði um að
veita alþjónustu en ekki vom sett nein tímamörk. Þau em ekki
heldur að finna í rekstrarleyfi Símans, samkvæmt
upplýsingafúlltrúa fyrirtækisins. Hins vegar hafa ráðamenn,
þar með talinn samgönguráðherra sem af einurð hefúr beitt sér
fyrir úrbótum í fjarskiptamálum, lagt mikla áherslu á allir
landsmenn gætu hagnýtt sér tölvubyltinguna. Vilj i
landsfeðranna er ótvíræður en ffamkvæmdin getur skipt
sköpum fyrir þá sem búa utan þéttbýlis.
Starfsmenn BÍ hafa fúndið fyrir miklum velvilja hjá
Símanum í garð bænda og er það vel. Hins vegar er ljóst að
bændur verða að halda sínu merki hátt á lofti svo það sjáist
og efitir þeim verði munað. / ÁÞ.
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dre'rft til allra bænda landsins og
fjölmargra annarra er tengjast landbúnaði. Bændablaðinu er dreift ókeypis til
þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 4.200 en sjötugir og eldri greiða kr. 2.000.
Simi: 563 0300 - Fax: 552 3855 - Kt: 631294-2279 Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.)
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason, blaðamaður: Sigurdór Sigurdórsson
Netfang blaðsins er bbl@bondi.is
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nr. 163
Bændablaðinu er dreift i tæpum 8000
eintökum. Islandspóstur annast það verk aö mestu leyti.
ISSN 1025-5621
Svandís fékk frændfólk og vini til að aðstoða við smölun í Gufudal. Hér á myndinni má sjá smalahópinn. Frá
vinstri: Kristberg Guðmundsson, Jónas Þrastarson, Torfi Kristbergsson, Arnþór Guðmundsson. Krjúpandi eru:
Sævar Reynisson og Hafrós Einarsdóttir. Þá koma Einar Hafliðason bóndi, Reynir Einarsson, Jóhanna Einars-
dóttir, Svandis Reynisdóttir, Patrekur Þrastarson, Hrafnhildur Reynisdóttir, Júlía Ragnarsdóttir, Óðinn Ragnars-
son, og Guðmundur Kristbergsson. Á myndina vantar Þröst Reynisson.
Bændablaðsmynd/Sævar Reynisson.
Mannekla veld-
ur víða erfið-
leikum í göngum
Víða um land veldur mannekla
orðið ómældum erfiðleikum í
göngum og smalamennsku. Skýrt
dæmi um þetta er í Gufúdalssveit.
Nú hafa Skáleyjabræður ákveðið
að hætta búskap, en þeir fluttu fé
sitt alltaf í land og smöluðu síðan
með bændum í Gufúdalssveit.
Svanhildur Jónsdóttir býr fjárbúi í
Flatey og Skáleyjabræður fluttu
alltaf féð í land fyrir hana. Nú
þegar þeir eru hættir búskap hefúr
Svanhildur ákveðið að hætta
flutningi fjárins í land og hafa það
þess í stað í nærliggjandi eyjum
yfir sumartímann.
Heggur skarð i hópinn
Svandís Reynisdóttir, bóndi í
Fremri-Gufudal í Gufudalssveit,
segir að þetta verði til að fækka
leitarmönnum næsta haust um
einhverja tugi, því þau hafi alltaf
sent fólk til að smala í Kollafirði í
Reykhólasveit. Erfiðleikar Gufu-
dalssveitunga aukast við þetta því
aðeins er nú búið á fjórum bæjum í
sveitinni. Þetta þýðir að bændur
sem eftir eru í Gufudalssveit þurfa
að bæta við sig smalamennsku í
Kollafirði. Svandís segir það auka
vinnu þeirra gríðarlega mikið, því
smala þurfi alveg norður í
Isafjarðardjúp og Strandir. Þau
hafa verið að smala allar helgar í
september og verði ffam á vetur að
ljúka smölun.
„Við sjáum um að smala bæði
Þorskafjarðarheiði og Kollafjarð-
arheiði og það er aðeins fólk af
fjórum bæjum eftir til að sjá um
þetta. Þegar svo fáir eru eftir í
sveitinni er það stórt skarð sem
Skáleyjabræður og Svanhildur
Jónsdóttir skilja eftir sig," sagði
Svandís.
Fcekkað úr 80 í 20 inanns
Hún segir að þegar hún byrjaði
að búa í Gufúdalssveit árið 1980
hafi átta bæir verið í byggð í
sveitinni, en árið 1964 hafi þeir
verið tólf. Hún segist síðastliðið
vor hafa farið yfir manntal ffá
árinu 1973, en um það leyti fór
fólki að fækka fyrir alvöru. Arið
1963 voru íbúar í hreppnum um 80
en 1983 voru þeir komnir niður í
20 manns.
Samvinna hreppa verður að
koma til
Þegar Svandís var spurð hvað
þau gætu gert varðandi smala-
mennsku næsta haust sagðist hún
ekki á þessari stundu sjá það. Hún
telur að einhvers konar samvinna
hreppanna innan þessa fjárhólfs
verði að koma til. Fjárhólfið nær
alveg norður í Ameshrepp á
Ströndum og Snæfjallaströndin er
líka innan þess, og í öllum
hreppunum eru aðeins örfáir bæir
eftir.
„Fyrir utan þá erfiðleika við
smölun sem fólksfækkunin veldur,
sér maður að sjálfsögðu mjög eftir
fólkinu sem fer burt. Fyrir tveimur
árum var búskap hætt á Skálanesi
og þá fluttu 6 manns í burtu. Fólk
fer ffá eignum sínum þannig að
það sem byggt hefúr verið upp í
aldir og fjárrækt margra kynslóða
verður að engu á einum degi,"
sagði Svandís Reynisdóttir.
Verðlaunum hampað á hrútasýningu í Dölunum
Glæsileg hrútasýning var
haldin á Kjarláksvöllum í Saurbæ
í Dölum fyrir skömmu. í fjórða
sæti varð Dabbi ffá Lindarholti
ættaður ffá Davíð á Saurhóli, í
þriðja sæti varð nr. 01307 ffá
Kjarláksvöllum, sæðingur undan
Mjaldri frá Tóftum í
Stokkseyrarhreppi en um fyrsta
sætið kepptu nr. 01305 ffá
Kjarláksvöllum sem einnig er sæð-
ingur, en faðir er Túli frá Leirhöfii
í norður Þingeyjarsýslu, og Ævar
ffá Innri Fagradal, en hann er
heimaalinn. En eins og alltaf er
aðeins einn sigurvegari og það
varð nr. 01305 ffá Kjarláksvöllum
en Ævar varð í öðru sæti.
Davíð Stefánsson á Saurhóli
gaf glæsilegan bikar til að keppa
um á þessari hrútasýningu sem
tókst í alla staði vel og margir
mættu á staðinn til að fylgjast með
og kanna ffamboðið.
Guömundur Gunnarsson og Bjarki Reynisson frá Kjar-
láksvöllum meö hrútinn nr 01305 sem var í fyrsta sæti.
Bændablaöið/G.Bender.