Bændablaðið - 15.10.2002, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 15. október 2002
BÆNDABLAÐIÐ
11
A DeLaval
verið að fjölga að undanfömu þegar
fyrirtæki í einkageiranum sjá hag í
sameiningu og samhæfingu. Það er
ekki alveg að ástæðulausu sem það
gerist. Mér finnst að forsvarsaðilar
okkar stofiiana hafi ekki nægjanlega
spurt sjálfa sig og aðra til hvers og
fyrir hveija stofhanimar starfa. Fyrir
landið, fyrir bændur eða samfélagið
og/eða þjóðarbúið. Það er einnig
mikilvægt að menn velti fyrir sér
vistun og fyrirkomulagi rannsókna,
landupplýsinga, fræðslu, land-
græðslu og skógræktar. Einnig
hvemig þessar stofnanir tengjast bú-
fræðslukerfinu og hversu margar
þeirra þurfa að vera á höfuð-
borgarsvæðinu. Samstarf stofhana í
landbúnaðargeiranum er töluvert en
það þyrfti að vera miklu meira og
samhæfðara."
- Hvað um gagnagrunna og
vinnu við þá? Má halda því fram að
þar megi gera betur í samvinnu og
spamaði?
„Tölvuvæðing er mikil hjá
stofnunum landbúnaðarins, eins og
hjá öðrum á þessari upplýsingaöld.
Það er jákvætt og auðveldar sam-
starfið. En þetta er dýr þróun og
vandmeðfarin. Eg hef orðið þess
áskynja að jafnvel litlar stofnanir em
að byggja upp gagnagrunna með
æmum tilkostnaði. Það er
sérstaklega brýnt að samhæfa starfs-
emi stofnana á hugbúnaðarsviði og í
tölvubúnaði. Hugbúnaðarkerfi
Landgræðslunnar, RALA, BÍ o.fl.
stofhana em nú meira og minna
samkeyranleg. Stærri stofhanimar
eiga að veita þeim minni hagkvæma
þjónustu og nýta þannig betur
fjármuni, mannauð og búnað.
Gagnagrunnar em afar öflug tæki
sem eiga ekki bara að nýtast starfs-
fólki stofnananna heldur gera þeim
kleift að veita neytendum, hvort sem
það em áhugafólk, bændur eða
búalið enn betri þjónustu til hagsbóta
fyrir landið okkar."
ára á íslandi
kunningja og kynnst bændum út um
allt land. Eg get því sagt með sanni
að þeir líta langflestir á sig sem
gæslumenn landsins og taka heiis-
hugar þátt í fjölmörgum land-
bótaverkefnum og standa vel að vígi
í því sem kalla mætti bein land-
græðsluverkefni. Hins vegar hefúr
okkur ekki tekist að koma rann-
sóknaniðurstöðum um áhrif beitar á
lítt gróin lönd nægjanlega vel til
skila þannig að oft ber mikið á milli
í gróðurvemdarskoðunum okkar hjá
Landgræðslunni og bænda. Þeir
vilja ekki fara illa með land, en of
fáir hafa tileinkað sér friðunarvið-
horf okkar, t.d. varðandi illa fömu
afréttina.
Því er ekki að leyna að fyrr á
árum var nokkuð um árekstra milli
bænda og Landgræðslunnar varð-
andi landnýtingarmál. Beitarvanda-
mál em vissulega enn til staðar, en
árekstrum hefur fækkað. Nú er
Landgræðslan m.a. í formlegu sam-
starfi við um 600 bændur víðsvegar
á landinu. Samstarfið, er nefhist
Bœndur grœða landið, tekur til
landbóta á jörðum bændanna og er
langstærsta landgræðsluverkefnið
sem stofhunin kemur að."
- Hvað um uppgrceðsluóœtlanir
Landgrœðslunnar?
„Nú leggjum við einmitt áherslu
á að bændur landsins fari sjálfir í
auknum mæli að hanna beitar- og
uppgræðsluáætlanir fyrir sín heima-
lönd. Þetta verkefni höfhm við nefnt
Betra bú og það er unnið í samvinnu
við Bændasamtökin og Landbúnað-
arháskólann á Hvanneyri. Ég trúi
því að bændur ffamtíðarinnar muni
sjálfir nýta upplýsingatækni nú-
tímans sér til hagsbóta í búskapnum,
nýti sér betur ráðgjöf og niðurstöður
rannsókna og það muni draga úr
forsjárhyggju stjómvalda. Þá mun
þeim famast vel."
- Ekki eru allir sáttir við störf
Landgrœðslunnar, t.d. hvað varðar
lúpínuna.
„Notkun lúpínu er aðeins ein
aðferð við að endurheimta glötuð
landgæði. Lúpínan er langhag-
kvæmasta leiðin sem við þekkjum
til að byggja upp fijósemi jarðvegs
og skapa skilyrði til skógræktar í illa
fömu landi, svo dæmi sé tekið.
Starfsmenn Landgræðslunnar hafa
lagt á það áherslu að skógrækt væri
forgangsverkefhi í landbótum á illa
fömu landi. Ég tel að á stundum hafi
of gott landbúnaðarland verið tekið
undir skógrækt.
Fólk finnur lúpínunni margt til
foráttu, og helst það að hún sé of
ágeng í íslenskum vistkerfúm.
Vissulega er það rétt að hún er dug-
leg að dreifa sér en það er m.a.
vegna þess oft á tíðum hefúr hún
svo gott svigrúm í hinum rústuðu ís-
lensku gróðurlendum. Aðrir telja
hana erlenda, en gleyma því að á
Landbúnaðarráðherra um þennan
málaflokk á síðasta þingi og ég vona
að þau auðveldi afgreiðslu og um-
bætur á þessu sviði. Fjárveitingar til
þessa málaflokks hafa staðið í stað á
undanfömum árum og em aðeins
um 37 milljónir á ári, en árlega er
unnið að ffamkvæmdum á um 40
stöðum á landinu. Mjög mörgum
umsóknum hefúr enn ekki verið unnt
að sinna. Þessar ffamkvæmdir em
oftast mjög dýrar. í langtíma land-
græðsluáætluninni em ætlaðar
stighækkandi fjárveitingar til þessa
málaflokks."
-Hvað um samstarf stofhana á
sviði landvemdar og uppgrceðslu-
mála?
„Á síðustu árum hafa menn velt
fyrir sér og rætt um endurskoðun á
uppbyggingu stofnana landbúnaðar-
ins. Við eigum ekki að rígbinda
okkur lengur við núverandi skipulag.
Á nýrri öld upplýsingatækninnar,
erfiðrar stöðu landbúnaðarins og
byggðavanda er brýnna en nokkra
sinni fyrr að nýta þá fjármuni sem
varið er til landbúnaðar og
styrkingar byggða til hins ítrasta.
Stofnunum landbúnaðarins hefúr
Ássandur í N-Þingeyjarsýslu. Hér
Runólfsson.
þessari eldfjailaeyju sem reis úr sæ í
fymdinni em allar lífVerur aðfluttar
á einn eða annan hátt og sú lífvera
sem langmestum skaða hefúr valdið
hér á landi erum við sjálf með
búsetu okkar. Ég legg þó mikla
áherslu á að fólk noti lúpínuna með
varúð og alls ekki í náttúmperlum
landsins. Ég vil einnig nefha það að
það er ekki markmið Land-
græðslunnar að rækta upp það sem
stundum em kallaðar náttúmlegar
auðnir eins og t.d við Veiðivötnin."
- Þið berið líka áburð á mela.
„Já, en forgangsverkefni
stofnunarinnar ffá 1907 hefúr verið
stöðvun gróður- og jarðvegseyð-
ingar. Samkvæmt lögunum er upp-
græðsla örfoka mela og lítt gróins
lands einnig þýðingarmikið
verkefni. Víða hefúr mikið áunnist á
því sviði ekki, og hvað síst í BGL
samstarfinu. Það er útbreiddur
miskilningur að við uppgræðslu
mela þurfi stöðugt að bera á landið.
Áburðargjöfin, með eða án sáningar
grasffæs, stuðlar að gróðurffam-
vindu. Á ffiðuðum löndum og mel-
um leiðir það víða til að íslensku
víðitegundimar og síðar birkið ná að
festa rætur og mynda sjálfbær gróð-
urlendi.Við höfúm fjölmörg dæmi
um það, t.d. á Haukadalsheiði,
Rangárvöllum og víða í Þingeyjar-
sýslum að áburðargjöf í 2-3 ár leiðir
til þess að víðir kemur í kjölfarið,
einkum þar sem ekki er langt í
næsta ffægjafa. Við viljum sjá víði
og birki nema illa farið land, vemda
fokgjaman jarðveg og skapa ný
vistkerfi er veita þjónustu og
aðstæður fyrir fúglalíf, bætta
vatnsmiðlun o.s.ffv."
- Til hvers eru héraðssetur
Landgrœðslunnar ?
„I héraðssetmnum em starfs-
menn Landgræðslunnar að efla og
hvetja bændur og aðra íbúa til dáða;
fá þá til að bæta landið og gæta að
landnýtingu. Slík markmið endur-
speglast í nýjum námsbrautum við
háskólann á Hvanneyri sem varða
landnýtingu og umhverfismál og við
viljum styðja þá þróun eftir föngum.
Landgræðslan hefúr starfað ötullega
með ráðunautum víðsvegar um
landið. Verkefhi þeirra em hins veg-
ar afar fjölþætt og því miður hefúr
landvemdarþátturinn ofl orðið
útundan."
-Hvað er þeim bœndum
hugleiknast sem til þín leita?
„Bændur leita til Land-
græðslunnar vegna fjölmargra mála-
flokka en það starfar svo margt hæft
starfsfólk hjá stofhuninni að ég
heyri sjálfúr í færri bændum en
áður. Flestir þeirra sem hafa sam-
band við mig em að leita aðstoðar til
að hefta landbrot af völdum fall-
vatna. Það er ótrúlega víða um land
sem ár og vötn bijóta land og eyða
gróðri. Alþingi afgreiddi ffumvarp
Lágmúli 7 Reykjavík Sími: 588 2600 • Akureyri Sími 461 4007 \Æ|A\ÆnH
www.velaver.is VUAYCiaF
má sjá gróðurframvindu á áður ógrónum mel eftir áburðargjöf á árunum 1963-1964". Ljósmyndari er Sveinn
Nyros
básamilligerðir
Verð áður á bás
kr. 15.361 án vsk.
kr. 19.124 meðvsk.
Verð nú á bás kr. 12.289m vsk.
kr. 15.300 með vsk.
Solfd milligerð
fyrir lausagöngu
Verð áður á bás
kr. 11.204 án vsk.
kr. 13.949 meðvsk.
Verð nú á bás
kr. 9.110án vsk.
kr. 11.342 meðvsk.
Hamra
stíuinnréttíngar
Verð áður
kr. 17.390 án vsk.
kr.21.651 meðvsk.
Verðnúkr. 13.912 án vsk.
kr. 17.320 meðvsk.
Verð miðast við stiu 3,6x4 metra að vegg
Mykjudælur
l/erðdæmi á
brunndælum
Verð áður
kr. 395.000 án vsk.
kr. 491.775 meðvsk.
Verð nú kr. 316.000án vsk.
kr. 393.420 með vsk.
Skádælur
Verð áður kr. 675.000 án vsk.
kr. 840.375 með vsk.
Verð nú kr. 540.000án vsk.
kr. 672.300 með vsk.
Flórsköfur
Verðin eru breitileg
eftir fjósum
20% afsláttur
Focus
básamilligerðir
Verð áður á bás
kr. 16.619 ánvsk.
kr. 20.691 með vsk.
Verð nú á bás kr. 13.295á n vsk.
kr. 16.553 með vsk.