Bændablaðið - 15.10.2002, Blaðsíða 20

20
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. október 2002
Sveitafólk í Bretlandi minnir á sig:
Rúmlega 400 jiúsund manns
gengu um gfltur Lundúna
Þann 22. september síðast-
liðinn efndu samtökin Countryside
Alliance í Bretlandi, eða Sveita-
bandalagið, til mikillar göngu um
götur Lundúnaborgar undir kjör-
orðunum Liberty & Livelihood,
sem útleggja má sem Frelsi og
Lífsviðurværi. Gangan var meðal
annars farin til að andmæla banni á
hinum aldagömlu refaveiðum í
Bretlandi sem til stendur að setja á.
Gríðarlega stór hópur sveitafólks í
Bretlandi hefur tekjur af þessum
veiðum, bæði bændur og starfs-
menn við veiðamar. Að auki vildi
sveitafólkið með göngunni minna
á sig og þann rétt sinn að mega lifa
lífinu á ábyrgan hátt samkvæmt
eigin ósk.
Alls tóku 407 þúsund manns
þátt í göngunni og komu þátt-
takendur alls staðar að af Bret-
iandi. Sökum þess hve gangan
varð fjölmenn var lagt af stað í
í lögum um ijarskipti nr.
107/1999 er að finna ákvæði um
skyldu Símans til að veita al-
þjónustu - þar með talið gagna-
flutningsþjónustu með 128 Kb/s
- en í lögunum eru hins vegar
ekki sett nein timamörk um
alþjónustu. Að sögn Heiðrúnar
Jónsdóttur, upplýsingafulltrúa
Símans, er í rekstrarleyfi Sím-
ans er ekki heldur að finna
tímamörk. I fjarskiptalögum er
Símanum ekki gert skylt að
byggja upp ÍSDN allsstaðar á
landinu. Þess í stað er ákvæði
um að til alþjónustu teljist
gagnaflutningsþjónusta með 128
Kb/s flutningsgetu. Jafnframt er
að finna ákvæði þess efnis að sjái
rekstrarleyfishafi sér ekki fært
um að veita tilteknum aðilum
alþjónustu, s.s. vegna fjar-
lægðar, kostnaðar og annars
óhagræðis, þá skuli ágreining-
urinn um synjun borinn undir
Póst- og fjarskiptastofnun til
úrskurðar. A slíkt hefur ekki
enn reynt. Heiðrún sagði að frá
upphafi hefði legið fyrir að
uppbyggining yrði bæði mjög
umfangsmikil og kostnaðarsöm
og því Ijóst að fyrirtækið þyrfti
einhvern tíma í uppbygginguna.
"Síminn hefur haft það að
markmiði að fyrir árslok 2002
verði ISDN væðingu á lands-
byggðinni mjög langt komið eða
nær lokið og hefur vegna þessa
lagt út í verulegar fjárfest-
ingar," sagði Heiðrún.
Heiðrún segir að nú sé ISDN
væðingu á landsbyggðinni er nær
lokið þó ættu nokkrir bæir ekki
kost á þjónustunni samstundis og
Síminn áskyldi sér nokkurra vikna
afhendingartíma. "í einhverjum
tilfellum er afhendingartími óskil-
greindur, þ.e. umsóknir eru í bið,
en það er í þeim tilfellum sem bæir
eru sem afskekktastir og kostnaður
við að veita einstökum aðila þjón-
ustuna mjög mikill. 1 einstaka
hana ffá tveimur stöðum í
borginni.
Ástœðurgöngunnar
I litlum bæklingi sem dreift var
í göngunni voru talin upp 8 atriði
sem ástæður þess að allir ættu að
taka þátt í henni. Þetta gætu verið
kjörorð landsbyggðarfólks í ölium
löndum. Þar segir:
Ástæða þess að allir vera að fara
i kröfugönguna:
1. Til að verja rétt okkar til að
lifa lífinu á þann hátt sem við
kjósum.
2. Til þess að bændur og
dreifbýli eigi sér lífvænlega
framtíð.
3. Til þess að krefjast pólitískrar
og almennrar virðingar á byggð
í dreifbýli, gildi hennar og
réttindum.
4. Með velferð dýra að leiðarljósi
tilfellum gæti þurft að skoða aðrar
leiðir, s.s. umferð um gervihnattar-
disk."
Munu allir landsmenn eiga
kost á þessari þjónustu eftir 3
mánuði? Heiðrún sagði að eftir
áramót gætu nær allir landsmenn
fengið ISDN þjónustu hjá Sím-
anum. "Síminn áskilur sér enn
nokkurra vikna afhendingartími
þar sem viðskiptavinir okkar eru í
mikilli fjarlægð frá næstu símstöð
- í þeim tilvikum tekur tíma að
setja upp búnað á hverjum stað,"
sagði Heiðrún. Ekki liggja fyrir
upplýsingar um fjölda þeirra bæja
sem ekki kost á ISDN tengingu. í
einstaka tilfellum þá tökum við
umsóknum en setjum umsóknina í
bið, en það á við þegar fara þarf í
umfangsmiklar fjárfestingar til að
tengja einn aðila
Bændasamtök íslands og fleiri
aðilar hafa óskað eftir því að
Landssíminn bjóði ISDN í dreif-
- sportveiðar úti í náttúrunni eru
mannlegasta leiðin til að hafa
stjórn á villtum veiðidýrum.
5. Til að verja þúsundir starfa.
6. Til að verja minnihlutahópa
og halda í heiðri lýðræði.
7. Til að viðhalda margra
alda gömlum fjölbreytileika í
náttúrunni og þeim lit sem hann
setur á líf fólks og lífsfyllingu.
8. Til að vera hluti af breskri
sögu.
Skortur á skilningi
Orra Vigfússyni, forseta
Norður-Atlantshafs laxveiðisjóðs-
ins, var boðið til göngunnar. Sagði
hann í samtali við Bændablaðið að
það hafi verið stórbrotið að vera
þátttakandi í henni.
„Refaveiðibannið var aðai-
ástæða göngunnar. Sveitafólkinu
þykir sem borgarbúar sýni lífi þess
ekki nógu mikinn skilning. Borg-
býli gegn fostu gjaldi þar sem ekki
er kostur á háhraðatengingu
(ADSL). í þeirra huga er þetta
spuming um jafnræði allra íbúa. Er
það inn í myndinni að Lands-
síminn bjóði slíka þjónustu? í svari
Heiðrúnar kom frarn að engar
breytingar hafi verið gerðar á
ISDN eða ADSL þjonustu Símans.
Síminn hefúr á undanfomum
misserum lagt mikla áherslu á að
ISDN væða landsbyggðina. "Með
því móti er ekki eingöngu verið að
auka möguleika á gagnaflutningi
heldur einnig bæta gæði símtala. I
sumar hóf Síminn markvissa
uppbyggingu á ADSL þjónustu á
landsbyggðinni. A þessu ári munu
allir þéttbýliskjamar með 1000
íbúa eða fleiri standa þjónustan til
boða en á fyrra hluta næsta árs
munu þéttbýliskjamar með 500
íbúum eða fleiri standa þjónutan til
boða. Ástæða þess að reglur þessar
voru settar eru einkum þær að flýta
arbúar láta sig engu skipta hvemig
fer fyrir því fólki sem hefúr stóran
hluta tekna sinna af refaveiðunum.
Þegar ég hef verið að kynna lax-
veiðar á Islandi bendi ég gjarnan á
að 1860 lögbýli í landinu hafi
tekjur af laxveiðunum. Ef veiðam-
ar hér væm í hættu og ekkert upp
úr þeim að hafa myndi enginn búa
á þessum lögbýlum. Þær tekjur
sem bændur hafa af laxveiðunum
gera það að verkum að fólk býr
áfram, jafnvel þótt tekjumar séu
kannski ekki nema ein milljón á ári
til viðbótar einhverjum öðrum
tekjum af býlinu," sagði Orri.
Þögn við númer 10
Hann segir að í göngunni
miklu í London hafi það fyrst og
fremst verið sveitafólk, fólk úr
þorpum á landsbyggðinni og fólk
sem styður sjónarmið bændanna,
sem tók þátt. Orri segir að engar
ræður hafi verið haldnar. Þetta hafi
bara verið táknræn ganga þar sem
fólk var með skemmtileg kröfu-
spjöld á lofti.
„Mikil glaðværð var meðal
göngufólksins, alls konar upp-
hrópanir og skemmtilegheit. En
þegar gangan fór fram hjá bústað
forsætisráðherra að Downingstræti
10 þagnaði allur hópurinn og
heyrðist ekki tíst meðan fólkið fór
fram hjá," sagði Orri.
Hann sagðist hafa gengið allan
tímann en gangan tók 5 til 6
klukkutíma.
uppbyggingu ADSL á lands-
byggðinni, en Síminn er eina fjar-
skiptafyrirtækið sem er að byggja
þjónustuna upp á landsbyggðinni,"
sagði Heiðrún og hú n benti á að
ADSL þjónustan væri hönnuð fyrir
þéttbýliskjama; erlendis væri verið
að byggjaupp þjónustuna á þeim
stöððum með um 2000 sím-
notendur. Ljóst mætti vera að
Síminn væri að leggja miklu mun
meiri áherslu á uppbyggingu en
erlend símafyritæki - og
samkeppnisðilar okkar eru ekki að
byggja upp þjónustu út á
landsbyggðinni. ISDN henti betur
þeim viðskiptavinum Símans sem
ekki eru mjög mikið á netinu en
auk þess þá byði Síminn upp á
þjónustuna ISDN+
Ojöfnuður milli þéttbýlis og
dreifbýlis getur aukist
Jón B. Lorange, forstöðumaður
tölvudeildar BÍ, sagði að svör
Heiðrúnar væm honum viss von-
brigði. "Ég hef hvatt til að Síminn
byði þeim, sem eiga ekki kost á
háhraðatenginu (ADSL), áskrift
að ISDN gegn föstu gjaldi. Vissu-
lega gæti Síminn sett einhverjar
takmarkanir svo sem þak á magn
gagnaflutnings á mánuði. Verði
þetta ekki gert getur núverandi
ástand hamlað netvæðingu í
sveitum. Ojöfnuður milli þéttbýlis
og dreifbýlis mun aukast.
Fólk á landsbyggðinni verður
að þrýsta stjómvöld um umbætur í
gagnaflutningsmálum. Best er að
gera það í vetur eða áður en kosið
verður til Alþingis.
Síminn hefúr vissulega varið
miklum fjármunum í uppbyggingu
á ISDN og ber að fagna því.
Ég minni hins vegar á að
samgönguráðherra beitti sér fyrir
lögum sem kveða á að öllurn
landsmönnum standi til boða al-
þjónusta (þ.e. 128.000 b/s net-
tenging). Það var mikil framsýni af
ráðherranum.
Ég hvet bændur til að sækja
um ISDN og jafhffamt kynna sér
þann lista yfir ISDN símstöðvar
sem kom fram í svari Heiðrúnar og
ganga úr skugga um hvort þeirra
bæir séu í um 10 km radíus frá
þeim. Það þýðir að þeir eiga kost
að fá ÍSDN tengingu. Ef bændur
hafa sótt um ISDN en ekki fengið
þá er mikilvægt að þeir tilkynni
það Símanum og Bændasam-
tökunum."
/Sjá leiðara á bls. 6
Náttúran
verði skrðð
og flokkuð
Bryndís Hlöðversdóttir er
fyrsti flutningsmaður þings-
ályktunartillögu um að Alþingi
álykti að fela umhverfisráðherra
að láta skrá náttúru landsins,
flokka hana og kortleggja á sam-
ræmdan hátt og með hliðsjón af
þeirri aðferðafræði sem þróuð
hefúr verið á vegum alþjóðlegra
samninga sem ísland á aðild að og
skyldra alþjóðastofhana, svo sem
Evrópsku umhverfisstofnunar-
innar. Útgáfu náttúrufarskorta í
mælikvarða 1:250.000 af öllu
landinu verði lokið á næstu fjórum
árum og í mælikvarða 1:50.000 á
næstu tíu árum.
Jafhffamt verði kröfúr sem
gerðar eru til náttúrufarsgagna við
gerð skipulagsáætlana og við mat
á umhverfisáhrifum ffamkvæmda
skilgreindar á skýran hátt, þ.e. lág-
marksgögn og lágmarksgæði
gagna, og ákveðið hvaða náttúru-
farsgögn skuli framleiða á kostnað
ríkisins og hvaða aðgangur skuli
vera að þeim. Miða skal við að
þessum þætti málsins verði lokið
og viðkomandi reglugerðum
breytt í samræmi við niðurstöður
fyrir árslok 2001.
Deilur um
Demants-
hringinn
í síðasta tbl. Bændablaðsins
birtist viðtal við Tryggva Finnsson
hjá Atvinnuþróunarfélagi Þing-
eyinga, um Demantshringinn ffæga
og fúnd sem haldinn var vegna
hans. Nú hefúr Rúnar Þórarinsson,
oddviti Öxarfjarðarhrepps, haft
samband við Bændablaðið og
sagði að boðun um fundinn og
ferðina hefði ekki borist til
sveitarstjómar Öxarfjarðarhrepps.
„Miðað við það sem Tryggvi
Finnsson segir í viðtalinu hljótum
við að spyrja hvort það sé vegna
skoðana okkar um hvar vegurinn
eigi að liggja, en við viljum að
hann liggi austan megin Jökulsár,"
sagði Rúnar Þórarinsson.
Bændablaðið kemur næst út
29. október. Auglýsendur eru
beðnir um að panta pláss
með góðum fyrirvara.
Hjálmar Ámason er fyrsti
flutningsmaður þingsályktunar-
tillögu um að Alþingi álykti að
fela ríkisstjóminni í samstarfi við
sveitarfélög að koma á skipulagðri
áfallahjálp innan sveitarfélaga til
að bregðast við þegar alvarleg og
mannskæð slys ber að höndum.
I greinargerð með tillögunni
segir m.a. Þingsályktunartillaga
þessi var lögð ffam á 127. lög-
gjafarþingi en varð ekki útrædd og
er nú lögð fram nær óbreytt. Með
tillögunni er mælst til þess að
ríkisstjómin beiti sér fyrir því í
samstarfi við sveitarfélögin að
koma á skipulagðri áfallahjálp
innan sveitarfélaga og/eða í sam-
starfi við þau. Sjá nánar vef
Alþingis:
http://www.althingi.is/altext/! 28/s
/0059.html
Síðan ISDN væðingin hófst hafa eftirfarandi
símstöðvar verið settar upp:
Vesturland: Lýsuhóll, Sööulsholt, Fíflholt, Sveinsstaðir, Haukatunga,
Stóri Ás, Hörðuból, Hnúkar á Fellsströnd og Króksfjaröarnes
Á Vestfjörðum: Holt í Önundarfiröi, Litla Fjaröarhorn og Bær í Hrútafirði
Noröurland: Víðigerði, Brekkulækur, Reykjaskóli, Vatnsdalur, Saurbær,
Auðkúla í Svínadal, Tunguháls, Þverá í Skagafiröi, Brimnes, Hegranes,
Háls, Hreiðarsstaðir, Sólgaröur, Ystagerði, Hjalteyri, Skógar, Sandvík,
Árteigur, Skúlagarður og Hrútey
Austurland: Brúarás, Fagridalur, Lagarfoss, Hjarðarhagi, Hákonarstaðir,
Hálsakot, Mýrar í Skriðdal, Hestgerði og Freysnes
Suðurtand: Pétursey, Hnausar, Goðaland, Skarð í Landssveit,
Arnkötlustaðir, Hraungerði, Þingvellir og Geysir í Haukadal
Fram til áramóta er á áætlun aö setja upp eftirtaldar
stöövar:
Vesturland: Þverárrétt, Furubrekka, Oddsstaðir, Kiukkufell, Staðarfell og
Kvennabrekka
Norðurland: Flatnefsstaðir á Vatnsnesi og Bægisá
Austurland: Skriðuklaustur, löavellir á Völlum og Holt á Mýrum
Suðurland: Ásar í Skaftártungu, Teigingalækur, Heimaland og
Mosfellsdalur
Markviss uppbygging ADSL
pjðnushi Símans á landsbyggQinni