Bændablaðið - 15.10.2002, Blaðsíða 17

4
Þríðjudagur 15. október 2002
BÆNDABLAÐIÐ
Evrópusamband landbúnaðaríns
Erna Bjarnadóttir og Sigurgeir Þorgeirsson
sóttu þing Evrópusamtaka landbúnaðarins (CEA)
í Tallin í Eistlandi dagana 18.-20. september. Þar
voru samankomnir bændur ásamt starfsmönnum
bændasamtaka víðs vegar úr Evrópu, auk
sendiboða Evrópusambandsins með Frans
Fisschler framkvæmdastjóra landbúnaðarmála
fremstan í flokki.
Stækkun ESB til austurs
Mikill mnnur á slöðu
Inndbúnuðarmðln í peim
Iðndum snm vilja í ESB
Sameining Evrópu, eins og
stækkun ESB er stundum
kölluð, var að sjálfsögðu ofar-
lega á blaði sem og þeir vaxtar-
verkir sem henni fylgja. Mikill
munur er á stöðu landbúnaðar-
mála í þeim löndum sem sækjast
eftir að ganga í ESB.
í Slóveníu, sem er eínahags-
lega vel á vegi stödd, er stuðningur
við landbúnað á við það sem
gerist innan Evrópusambandins en
í Eistlandi hins vegar lítill sem
enginn. Sem annað dæmi má taka
Möltu, en þar er meðalbústærð 1,4
ha.
Öllum þessum löndum er í
upphafi boðinn í aðalatriðum sami
stuðningur við landbúnað frá ESB,
um 25% af því sem bændur í þeim
15 löndum sem þegar standa að
sambandinu fá. Fulltrúar nýju
landanna kvörtuðu einnig sáran
yfir þeim kvótum sem þeim er út-
hlutað og töldu þá bæði litla í
sögulegu tilliti og eins myndu
kvótamir, svo litlir sem þeir væru,
standa í vegi fyrir framleiðniþróun
í þessum löndum.
Svör Fisshlers vom í grófúm
dráttum á þá Ieið að kvótamir
væm ákveðnir út frá upplýsingum
sem þessi lönd hefðu sjálf lagt til
og framleiðslutakmarkanir væm
líka bændum í V-Evrópu fjötur um
fót, þeir gætu vel framleitt meira
en leyft væri í dag. Þessi umræða
kristallaðist reyndar einnig í
samtölum við fulltrúa Portúgals á
ráðstefhunni. Landið varð aðili að
ESB 1986 og var þá tiltölulega
fátækt miðað við norðlægri ríki
ESB.
Kvóti Portúgala til nauta-
kjötsffamleiðslu er innan við 15%
af innanlandsneyslu, en fram-
leiðslugeta í dag er mun meiri.
Franskir bændur sem ffamleiða
mikið af því nautakjöti sem flutt er
til Portúgals í dag eru hins vegar
ekki tilbúnir að gefa af sínum hlut
til kollega sinna þar í landi. /EB
Fjölþætt hlutverk
09 sjálfbær þróun
landbúnaðar
Óánægja bænda með boðaðan
samdrátt í styrkjum og fráhvarf
frá tengingu þeirra við umfang
framleiðslunnar leyndi sér ekki
á aðalfundi CEA í Tallin. Bænd-
ur vilja fá greitt fyrir að fram-
leiða, sagði Caroline Trapp for-
maður sænsku bændasam-
takanna, bæði fyrir
framleiðslu á mat og
öðrum almennum
gæði, s.s. framlag til
umhverfismála og
sjálfbærrar þróunar.
Miklar umræður urðu
um þetta og þann
vanda sem felst í að
skilgreina og verð-
leggja aðrar afurðir
landbúnaðar en mat,
og hvernig sanngjarnt
væri að greiða
bændum fyrir það
framlag.
Viðfangsefhið
nálguðust menn úr ýmsum áttum,
enda skilningur á hugtakinu
greinilega misjafn. Það verður
reyndar enn betur skiljanlegt þegar
horft er til þess hve langt er á milli
stöðu landbúnaðar í löndum eins
og Hollandi, Dcuimörku, Möltu og
fátækum ríkjum Austur-Evrópu,
að ekki sé minnst á ísland og
Noreg (formaður finnsku bænda-
samtakanna sagði Norðmenn
breyta olíu í mjólk). Þarna er um
að ræða ólíkar landffæðilegar
aðstæður, mikinn tekjumun og
mikinn mun á ffamleiðni. Stór
fyrirtæki láta einnig til sín taka í
landbúnaði og kom m.a. ffarn sá
ótti ffá A-Evrópuþjóðum að
bændur framtíðarinnar
yrðu ekki bændur í þess
orðs merkingu, heldur
dráttarvélastjórar hjá
stórfyrirtækjum. Þá
vaxa nú upp heilu kyn-
slóðimar sem hafa
mjög óljósar hug-
myndir um hvemig
matur er ffamleiddur,
en gera um leið miklar
kröfúr til öryggis mat-
væla. Þetta gerir auknar
kröfúr til bænda um að
upplýsa neytendur og
lýsti Caroline Trapp
því hvemig Svíar hafa
tekist á við þessa áskorun og telja
sig hafa náð góðum árangri í að
kenna sínum neytendum að treysta
sænskum bændum og afúrðum
þeirra. Til stuðnings því nefndi
hún að verð og neysla á nautakjöti
hefði lítið breytst þegar kúariða
setti nautakjötsmarkaði víða
annars staðar í Evrópu úr
jafnvægi. /EB
Stór fyrirtæki láta
einnig til sín taka í
landbúnaði og kom
m.a. fram sá ótti frá
A-Evrópuþjóðum að
bændur
framtíðarinnar yrðu
ekki bændur í þess
orðs merkingu,
* heldur
dráttarvélastjórar hjá
stórfyrirtækjum.
Endur-
skoOun
land-
húnaðr
stefnn ESB
Á fundi CEA í Tallin
ræddu bændur við þá full-
trúa ESB sem þarna voru
um endurskoðun land-
búnaðarstefnunnar sem nú
stendur yfir. Greinileg
óánægja var með tíma-
setningu hennar, þar sem
fjárhagsrammi hennar
hefur verið ákveðinn til
2006.
Töldu bændur því verið
að koma aftan að sér með
því að nú væru boðaðar um-
fangsmiklar breytingar á
landbúnaðarstefnunni, sem
að vísu fela ekki í sér mikinn
samdrátt í útgjöldum heldur
frekar breytingar á því
hvernig stuðningnum er
deilt út til framleiðenda.
Skilaboð Fisschlers og
annarra fulltrúa ESB voru
hins vegar skýr, endur-
skoðun væri óhjákvæmileg
til að draga mætti úr
stuðningi til lengri tíma,
einkum stuðningi sem hefði
áhrif á verð til framleiðenda
(markaðstruflandi stuðn-
ingi) bæði með stækkun
ESB og WTO viðræðurnar í
huga.
Það er því ljóst að ESB
stefnir á að færa stóran
hluta af sínum stuðningi
við landbúnað í "græna -
boxið", á næstu árum. Fyrir
lönd eins og Island og Noreg
t.d. skiptir þessi þróun
miklu því þessar þjóðir hafa
í mörgu átt samleið innan
WTO. Áhrif fátækra ríkja
fara hins vegar vaxandi og
hafa Cairns þjóðirnar laðað
þær til fylgis við sína stefnu.
/EB.
17
r
i '
i V /V
’
HELODIP
SPENADÝFAN
Vistvæn <&
árangursrík
UTSÖLUSTAÐIR:
ÖLL HELSTU MJOLKURBU OG BÚREKSTRARVÖRU-
VERSLANIR LANDSINS
Innflutningur og dreifing: PharmaNor hf.
Heimasíða garðyrkjunnar
Heimasíða garðyrkjunnar,
www/gardyrkja.is, hefúr verið upp-
færð að hluta og verður þeirri vinnu
haldið áfram. Einnig er unnið að
þróun nýrrar heimasíðu þar sem
kostur verður á innbyrðissamskipt-
um garðyrkjubænda, auk sífelldrar
uppfærslu og upplýsingagjafar.
í VERSLUN V&Þ
ER MIKIÐ ÚRVAL AF KLIPPUM FYRIR BÚFÉNAÐ
Rúningsklippur, kúaklippur, hundaklippur
Brýnsluvélar fyrir kamba og hnífa
Litlar snyrtiklippur
Rafmagnsklippur
Hleðsluklippur
Barkaklippur
KAR
Þekktir fyrir þjónustu
JArnhálsi z ■ no ReykjavIk ■ Sími: 5-800-200 ■ Fax: 5-800-220 ■ www.velar.is
Óseyri 1a ■ 603 Akureyri ■ SÍMi: 461-4040 ■ Fax: 461-4044
y
*