blaðið - 16.12.2005, Blaðsíða 38

38 IFERÐALÖG
FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 2005 I blaðið
Himnadrottningin
Þar sem ég stend við lestarstöðina
á horni fjórtánda strætis, á milli
áttundu og níundu breiðgötu New
York borgar, að kveldi sunnudags-
ins íx. desember er mín freistað
af mexíkóskum götusala. Hann
býður mér einhvers konar sykrað
góðgæti sem eru í laginu eins og
stórt lakkrísrör. Ég læt freistast
enda kalt kvöld í New York og
ég ekki fyllilega mett. Þetta
reynast nokkurskonar vöfflur
sem vissulega ylja og ég ákveð
að maula áður en ég tek lestina.
Það er mikið líf við götuna og ég
velti því fyrir mér, á milli bita, af
hverju í ósköpunum allir þessir
mexíkanar séu að selja blóm
niður eftir götunni á skítköldu
desemberkvöldi.
Teikn á bringu
Ég nálgast hóp af fólki sem selur
ógrynnin öll af fallegum blómum.
Eftir að hafa mundað myndavélina
er ég viss um að þetta hljóti að vera
hópur af ólöglegum innflytjendum
sem eru að reyna að hafa í sig og á
með blómasölu að næturlagi. En er
einhver markaður fyrir nætursölu
á blómum? Ég fæ útskýringuna á
bjagaðri ensku.
Síðla árs 1531, á hæð við útjaðar
Mexíkóborgar, birtist himnadrottn-
ingin Juan nokkrum Diego (sem
er kristna nafnið hans, hann hét
áður Quauhtlatoatzin). Hann var
eitthvað vantrúaður á að konan
væri heilög guðsmóðir og bað um
sönnun. Hún sagði honum að reisa
sér kirju og færa blóm að altarinu
þá myndi hann hljóta sönnunina.
Juan þessi tók ókunna konuna á
orðinu og þegar hann lét blómin frá
sér við nýsmíðina, varð hann þess
var að þau höfðu skilið eftir sig teikn
á bringu hans. Ég hló í huganum
þegar ég heyrði þetta enda hljómaði
það í mínum huga sem manninum
hefðu vaxið brjóst. Það væri auð-
vitað sönnun í lagi! Svo gott reynd-
ist það ekki en teiknin á bringunni
voru þó kvenímynd og Juan þekkti
hana aftur sem ókunnu konuna
af himninum. Klæðin eru enn til,
tíminn hefur lítið á þeim unnið og
þau teljast til merkari trúarteikna
hins veraldlega heims. Mexíkanski
blómasalinn benti mér svo á að
neðar í götunni væri kirkja tileinkuð
heilagri Guadalupe, eins og hin
helga himnamóðir nefnist á mexík-
önsku, já eða eiginlega spænsku, og
þar væru hátíðarhöld í kvöld þar
sem fólk færði henni blóm. Ég kaupi
að sjálfsögðu búnt af ferskjulitum
rósum, með örlítið dekkri kanti í
jaðri blaðanna, og held af stað niður
götuna.
Fjörleg messa
Neðar í götunni er sífellt fleira
fólk á leið til messu og götusalar
selja allskyns varning til heiðurs
himnamóðurinni. Ég fjárfesti í
nokkrum armböndum sem minna
mig svolítið á dótið sem vottar
Jehóva komu með heim þegar ég var
lítil. Móðir mín var svo séð að bjóða
þeim inn þar sem þeir klipptu með
okkur krökkunum dúkkulisur og
skrautdúka á meðan hún skúraði
yfir gólfið eða setti í vél. Ég fer vel
skreytt upp kirkjuþrepin. Kirkjan er
full af fólki, margir hátíðlega búnir
í þjóðbúningum Mexíkó og ég raða
mér með þeim sem ætla að færa
Guadalupe blóm. Kona kemur og
klippir utan af þeim plastvafning-
inn og presturinn bendir mér á
hvernig ég skuli bera mig að og segir
mér velkomið að mynda altarið. Það
er engin þvingun yfir messuhöld-
unum, þvert á móti er hljóðfæra-
leikur og skvaldur en í andlitum
fólksins er lotning. Það er hlýtt og
notalegt þarna inni og svo mikil
stemmning að ég velti því fyrir mér
hvort að með lútherskunni höfum
við kristnir tapað notalegheitum há-
tíðarhalda. Að minnsta kosti gerði
lútherskan að mestu út afvið átrúnað
á hina helgu mey. Það verður þó að
viðurkennast að háhelgur hátíðleiki
lútherskra messuhalda á meira
skylt við sambærilegan hátíðleika
kaþólskra. Hér í hinni Mexíkósku
útgáfu eru messuhöldin mun líflegri.
Hinn kristilegi kærleikur er hér alls-
ráðandi og hvaða söfnuði ég tilheyri
skiptir engu máli. Ég er boðin vel-
komin að fagna með mexíkóum heil-
agri himnadrottninu, sem ég geri
innilega, þakklát fyrir hlýlegar mót-
tökur á köldu desemberkvöldi.
Pólitískur stórleikur
Ég kemst að því síðar, þegar ég er
komin heim, fyrir framan tölvuna
mína, að frá árinu 1531 hefur trúin
á Guadalupe verið merkasti átrún-
aður Mexíkóa og atburðurinn varð
til þess að heil þjóð tók trúskiptum.
Guadalupe hefur æ síðan verið
tákngervingur trúar vonar og sam-
kenndar en ekki síður og líklega
vegna þess hve hún fagnar hinum
fátæku, hundsuðu og þvinguðu
hefur hún haft gríðarmikið
pólitískt gildi. Áður en Spánverjar
lögðu Mexíkó undir sig hafði staður-
inn, Tepeyac, talist til heilagra staða
Kirkja heilagrar Guadalupe viö 14. stræti
innfæddra, helgaður aztekagyðj-
unni Tonantzin. Tonantzin þessi
var formóðir allra gyðja, frjósemis-
gyðja og tákn hennar var snákurinn.
Margir hafa gert athugasemdir við
það að hin heila guðsmóðir hafi birst
Mexíkóa og kynnt sig á spænsku.
Aðrir hafa sagt að líklega sé
Guadalupe bara spænska útgáfan af
Mexíkanska nafninu Coatlaxopeuh,
framborið, Qwah-Tlah-Suh-Peh,
sem hlýtur að teljast ákaflega líkt.
Athyglisverðari er þó merking nafns-
ins, sú sem ræður niðurlögum snáks-
ins, því augljóslega kom Guadalupe
í stað hinnar fornu Tonantzin og
hjálpaði það Spánverjum mikið við
yfirtöku Mexíkó. Úthugsað, hugsa
ég, öllu upplýstari um heimsöguna
eftir göngu á götu New York borgar.
ernak@vbl.is
Harðir pakkar í GÁP
□BURTOfl
h,
Burton lúffur Burton bindingar
Profile Freestyle
4.590 kr 11.900 kr
Burton snjóbretti Burton snjóbretti Burton brettataska Burton húfur Burton hjálmur
Cruzer Custom GIG 2.490 kr RED
27.900 kr ; 58.900 kr_______ 6.990 kr_________j________? _
MONGOOSEI
ilvöru fjallahjól
Mongoose
Motomicro 16'
Verð áður 14.900kr
9.990 kr
Hraðamælir
Sigmasport
2.490 kr
Boxvafningar
1000 kr
CAP
L
S: 5200 200 MAN - FOS. Ki. 9-18. LAU. KL. 10-14
www.gap.is
fardu inn á gap.is og skoðaðu tilboðin...
FAXAFENI 7
www.gap.is
Infiniti Elliptical
Crosstrainer
ST655
49.900 kr
Púðagrifflur
Harbinger
6.990 kr
Boxgómur
690 kr
26.900 kr
22.900 kr