blaðið - 26.04.2006, Blaðsíða 14

H
blaðið
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Ásgeir Sverrisson.
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
NAUÐSYN OPINBERRA
AFSKIPTA
Almennt er það afstaða Blaðsins, að lykillinn að heilbrigðu þjóð-
lífi felist í því að hið opinbera sé sem minnst að flækjast fyrir
þjóðinni. Þannig fái þjóðin best þrifist. Það liggur enda í augum
uppi að hver og einn er meiri sérfræðingur í sér og sínum högum en
nokkurt stjórnvald, sérfræðinganefnd eða þverfaglegur starfshópur.
Umsvif hins opinbera eru veruleg hér á landi. Nærri liggur að önnur
hver króna sé hirt af borgurunum til þess að hið opinbera - ríki eða
sveitarfélög - geti útdeilt henni af ómetanlegri stjórnvisku sinni. Til
þess þarf auðvitað her manns og lætur nærri að þriðji hver vinnandi
maður á íslandi fáist við það, að koma í lóg þeim fjármunum, sem hinir
tveir afla.
Nú skal því ekki haldið fram að þriðjungur vinnufærra Islendinga fá-
ist við óþarfa; megnið af þessu fólki sinnir veigamiklum störfum á sviði
mennta- og heilbrigðismála, aðrir gæta laga og reglu og þar fram eftir
götum. En það er engan veginn sjálfgefið að hið opinbera og aðeins hið
opinbera eigi að sinna öllum þeim verkefnum, sem það hefur einhverju
sinni tekið sér fyrir hendur.
Þróunin hefur hins vegar öll verið á hinn veginn og veldur vafalaust
miklu að hér á landi hefur aldrei átt sér stað ærleg umræða um verk-
efnaskrá hins opinbera. Stjórnkerfið og hugmyndir um hlutverk þess
þágu íslendingar að meira eða minna leyti að utan, eðli skrifræðisins er
að þenjast út og mannlegt eðli er á þann veg, að þeir stjórnmálamenn
hafa reynst fágætir, sem vilja minnka völd sín, áhrif eða aðgang að fjár-
munum almennings.
Að því leytinu kemur það í annarra hlut - skattborgara, verkalýðs-
hreyfingar, fjölmiðla og atvinnulífs, svo nokkrir séu til nefndir - að
halda stjórnvöldum við leistann sinn.
Þeim mun meiri furðu vekur athafnaleysi ríkisstjórnarinnar undan-
farnar vikur, nú þegar við blasa erfið úrlausnarefni í málum þar sem
hlutverk stjórnvalda er öldungis óumdeilt. Því verður ekki trúað að ráða-
menn séu svo einangraðir, að þeir finni ekki hina vaxandi spennu í þjóð-
félaginu: áhyggjur af efnahagsástandinu, ugg um fjárhag heimilanna og
hag atvinnulífsins. Samt láta ráðherrar eins og slík umræða sé frekar
hvimleitt suð og taka því fjarri að ræða aðgerðir hvað þá meir.
Um réttarfar hafa menn sagt, að ekki sé nóg að réttlætið nái fram að
ganga, það þurfi að sjást, að réttlætið nái fram að ganga.
Hið sama má segja um framkvæmdavaldið. Áríðandi er að stjórnvöld
sýni að þau geti stjórnað þegar þörf er á. Nú er þörf.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík.
Aöalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: íslandspóstur.
www.markisur.com
Dalbraut 3,105 Reykjavik • Nánari upplýsingar í síma
567-7773 og 893-6337 um kvöld og helgar
VILTU SKJÓL Á
VERÖNDINA?
MARKISUR
14 I ÁLIT
MIÐVIKUDAGUR 26. APRÍL 2006 blaöiö

Vi-p f SJALRSTÆtíiS'FLoKKNUM HÖ-FUM,
At> VTLÍHUGUCU MAU, SKVE-t»f> A-f) EPKA
EKKi ritEKAR KoSní^öaloFoiu? OKKbR.;
n SKUTLUM BÓRMl/NUM YKKAR
A MÁMSKftP."
Hækjan og heltin
Það er ósanngjarnt að kenna hækj-
unni um heltina. Því er það varla
réttlátt hvernig allir brimskaflar
sem yfir ríkisstjórnina ganga brotna
á Framsókn. Hækjunni undir íhald-
inu er kennt um heltina af þorra
kjósenda. Kannski vegna þess eins
að það voru bundnar væntingar við
Framsókn. Fulltrúa félagslegra sjón-
armiða í ríkisstjórn með hægrisinn-
uðu íhaldi til sjávar og sveita.
Flokkurinn er það ekki lengur.
Öllum pólitískum prinsippum rú-
inn eftir síðustu ár í samstarfinu.
Undanslátturinn við íhaldið gengd-
arlaus. Allt falt fyrir völdin að virð-
ist ogylinn af hlýjunni sem streymir
frá stóra bróður.
Eða streymdi öllu heldur áður en
Framsókn gerði þau grundvallarmis-
tök að sparka stólnum undan Davíð.
Síðan andar köldu og íhaldið bíður
átekta eftir hefndum. Þær munu
koma.
Undanslátturinn við íhaldið
Síðasti undanslátturinn við Sjálf-
stæðisflokkinn er Ríkisútvarpið. Sá
er nú aldeilis dæmalaus og í þetta
sinn án nokkurra útskýringa. Fyrir
ári kom ekki til greina að RÚV yrði
hlutafélag. Ekki yfir Framsókn
dauða. En nú? Jú, ekkert mál. Sjálf-
stæðisflokkur fær sitt fram.
Stundum held ég að framsóknar-
mönnum sé ekki sjálfrátt eftir að
Hrunadansinn hófst. Allt gengur
þeim í mót. Stuðningurinn við inn-
rásina í írak skiptir þar miklu. Þar
munaði litlu að baídandið brysti
endanlega. Smánarblettur á Fram-
sóknarflokknum sem þeir komast
aldrei fram hjá.
Líklega mestu mistök nokkurs
Framsóknarformanns frá stofnun
flokksins fyrir 90 árum. Þá lendir
óstöðugleikinn í efnhagsmálum í
kjöltu Halldórs forsætisráðherra
þegar ábyrgðin er íhaldsins í raun.
Aftur; hækjunni kennt um heltina.
En íhaldið er alltaf stikkfrí. Fram-
sókn situr uppi með skítverkin og
skömmina af þeim.
Flokkurinn sem í raun stendur á
bak við óstjórnina og óstöðugleik-
ann í samfélaginu er auðvitað Sjálf-
stæðisflokkurinn. En hann sleppur
mikið til. Enn þá.

i
í ■
4 Viðhorf
Björgvin G. Sigurðsson
Stjórn hinna vinnandi stétta
Þetta er nokku dapurleg þróun. Ég
sem sá alltaf fyrir mér stjórn hinna
vinnandi stétta. Samfylking og
Framsókn sem mótvægi við hægri
stjórn með Sjálfstæðisflokki eða
vinstri stjórn með sósíalistum sem
nú eru undir merkjum VG. Nokkuð
fráleitur kostur í ljósri flestra hluta.
Til að mynda væntanlegrar inn-
göngu í ESB og ofstækis VG í stjór-
iðjumálum og ríkisrekstri á öllum
sviðum. Þar skortir allt frjálslyndi
til vitræns samstarfs. Þar sá maður
alltaf Framsókn sem sjálfsagðan
bandamann í mið/vinstristjórn sem
færi fyrir frjálslyndri jafnaðarstefnu
í innanlandsmálum sem og utan.
Bandalag um frjálslynda ríkisstjórn.
Þetta þótti mér fyrir nokkrum
misserum að væri nokkurs konar
náttúrulegur bandalag við stjórnar-
myndun þegar tækist að ryðja íhald-
inu út úr stjórnarráðinu. Jafnaðar-
menn og fyrrum samvinnumenn.
En þetta virðist sjálfkrafa orðið að
engu. Framsókn er með með und-
anslættinum við íhaldið að þurrka
sjálfa sig út. Það er voðalega lítið
eftir. Mikið af góðu og vel meinandi
félagshyggjufólki sem endar í Sam-
fylkingu, enda spannar hún hæglega
litrófið frá miðju til vinstri hæglega.
Fortakslaus þjónkun við Sjálfstæð-
isflokkinn í rúman áratug. Það var
einfaldlega orðið of seint að snúa
óheillaþróun við þegar Halldór tók
við forsætisráðuneytinu. Framsókn
er búin að ganga of gróflega fram
af kjósendum sínum: Irak, Búnaðar-
bankasalan, fjölmiðlalögin, öryrkja-
málin, virkjanaæðið og skattlækknir
á þá ríku en auknar álögur á þá efna-
minni. Nú bætis hlutafélagavæðing
RÚV í safn hinna glötuðu tækifæra.
Því er nú ver. Hvort að stjórn
hinna vinnandi stétta verður að
veruleika í annarri mynd getur vel
verið. Hver veit nema að Samfylking
og restin af Framókn renni saman á
næstu árum. Allt getur gerst.
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar.
Klippt & skorið
klipptogskorid@vbl.is
Stefán Óiafsson, hinn hlutlausi fræði-
maður Samfylkingarinnar í skatta-
málum, skrifar enn
grein í Morgunblaðið i gær, þar
sem hann reifar kenningar sínar
um skattbyrði í landinu frekar.
Eins og kunnugt er leiða auknar
tekjur til aukinnar skattbyrði
og því greiða (slendingar hærra
hlutfall launa en áður i skatt, sem varla eru tíð-
indi ef menn kunna prósentureikning. Stefán
hefur stillt þvi upp sem miklum tiðindum að
skattbyrði láglaunafólks hafi hlutfallslega
aukist mest á umliðnum árum, sem hún hlýtur
þó að gera eins og kerfið er uppbyggt með
sínum persónuafslætti og skattleysismörkum.
Nú er Stefán hins vegar hættur að fást við að
rannsaka tölurnar og byggir greinina á Gallup-
könnun um tilfinningu fólks fyrir því hvort
skattar hafi hækkað eða lækkað hlutfallslega.
En - ótrúlegt en satt - minnist Stefán ekkert
á tilfinningu fólks fyrir almennum lífskjörum
eða kaupmætti á sama tíma!
Rætt hefur verið um það að fresta
ýmsum stórframkvæmdum til þess
að kynda ekki frekar undir efnahags-
lífinu í bili. Fréttablaðið kannaði afstöðu Reyk-
víkinga til þessa og sögðust tæp 52% vilja að
stórumframkvæmdumverðifrestaðíborginni.
Þegarspurt var að því hverju menn vildu helst
fresta nefndu flestir tónlistar- og ráðstefnu-
húss við Reykjavíkurhöfn. Gárungarnir segja
allt stefna í að Egill Ólafsson,
formaður Samtaka um tónlistar-
hús, verði að gera sér Egilshöll
að góðu., en þar hljóti nafnið að
vera sárabót
Hinn yfirburðafróði Stefán Pálsson
bloggaði um það
á dögunum (www.
kaninka.net/stefan) að fram-
sóknarmenn virtust vera á
flótta undan eigin nafni og
kölluðu sig aðeins exbé þessa
dagana. Björn Ingi Hrafns-
son andæfði þessu og sagði altítt að framboð
einkenndu sig aðeins með listabókstaf. En það
borgar sig ekki að egna mann eins og Stefán
með leiðréttingu. Hann lagðist umsvifalaust f
yfirgripsmikla rannsókn á kosningaáróðri fram-
sóknarmanna (síðustu sjálfstæðu kosningabar-
áttu þeirra í borginni og upplýsir nú að þar hafi
Framsóknarflokkurinn ævinlega auglýst undir
eigin nafni... ef fráskilin er ein auglýsing um
hátfð eldri borgara.