blaðið - 25.10.2006, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 25. OKTÓBER 2006
blaöið
Ég styð
Þórunni
Þórunn Sveinbjarnardóttir
er öfgalaus og víðsýn og vel
að sér um það sem hún tekur
til máls um - hún rausar ekki.
Hún var meðal þess Sam-
fylkingarfólks sem greiddi
atkvæði á móti Kárahnjúka-
virkjun - strax þegar um það
var kosið á þingi. Hún lætur
sig heiminn varða; hefur
fjallað af skynsemi um utan-
ríkismál og virðist meira að
segja kunna skil á svoköll-
uðum varnarmálum sem ekki
er vanþörf á nú á tímum stór-
hættulegrar fylgispektar við
hálfgalna Bandaríkjastjórn.
Sem sagt: Ég styð Þórunni.
Guðmundur Andri Thorsson
Höfundur er rithöfundur.
Umrœðan
Gerir sannleikurinn yður frjálsan?
Lækkun virðisaukaskatts
Kristur svaraðiþessu játandi. Full
ástæða hefur verið þá til að setja fram
vísdóminn og sannleikann, eins og
nú. Og hvað gerum við heimsborg-
arar? Við viljum semja, í huga okkar,
og við nágrannann. Til að varðveita
stóra sannleikann þá leyfist okkur
að skrökva svolítið, er það ekki? Við
fórnum minni hagsmunum fyrir
meiri og allt mælist í heildarávinn-
ingi. Við íslendingar, margir hverjir,
notum bara þá stærðfræði, sem við
lærðum snemma í grunnskólanum
samlagningu og frádrátt. Hlutfalla-
fræði og þríliður komu seinna. Sjáv-
arútvegsráðherra telur Islendinga
fórna minni hagsmunum fyrir meiri
með því að hefja hvalveiðar, en svo
eru til heilar hersveitir manna, sem
segja þetta öfugt. Hvalveiðar séu
ónauðsynlegar og mikill skaði verði
á öðrum sviðum í kjölfarið. Þetta
dæmi verður ekki leitt til lykta í nú-
inu og reynslan verður að koma til.
- En svo gerast hlutir, sem draga upp
mynd, sem vert er að íhuga. I hópi
mótmælenda eru Nýsjálendingar,
en þeir eru meðal hörðustu hval-
veiðiandstæðinga. En hvernig er það
með þá, eru þeir ekki sjávarútvegs-
gefa rétta heildarmynd. - Og svo
má búast við herskörum af friðun-
arsinnum, sem krefjast sjálfbærra
veiða. Auðvitað svörum við því til,
að veiðar séu sjálfbærar við Island.
Forstjórinn minntist á að norsk-ís-
lenska síldin væri i góðum uppvexti;
gat svosem verið! Síldin er ekki botn-
fiskur, en það er allt í lagi að grobba
sig af því sem er ekki viðeigandi því
það er aðalatriðið, sem skiptir meg-
inmáli, og það er Hafró sem veit
hver besta fáanleg þekking er, já, og
hvar hana er að finna.
Þeir sem halda því fram, að veiðar
séu ekki sjálfbærar við ísland, eru
að rægja íslenska hagsmuni með
því að leggja friðunarsinnum vopn
i hendur. Þessvegna líðum við engin
frávik. Það er mesta furða hvað VG
eru seinir á sér að reikna út sjálf-
bærnina, sem á að ríkja á öllum
sviðum í samræmi við sjálfbæra
stefnu flokksins. Hvað er trúverð-
ugt í dag? Er það ekki mengað með
einhverju smotterí af sóðaskap, sem
litið er framhjá til þess að fá rétta
niðurstöðu?
Höfundur er efnaverkfræðingur.
stæðara fyrir stofnanir að ráða til sín
starfsmenn í þessi störf en að ráða
til sín fyrirtæki til að sinna slíkum
störfum þar sem ofan á verð fyrirtækj-
anna leggst 24,5% virðisaukaskattur.
Þetta leiðir af sér skekkta samkeppnis-
stöðu einkafyrirtækja og hamlar vaxt-
armöguleikum þeirra.
Hár virðisaukaskattur hvetur til
undanskota og því má ætla að ríkið
verði árlega af háum íjárhæðum sem
fara framhjá kerfinu í formi svartrar
atvinnustarfsemi. Leið til að stemma
stigu við svartri atvinnustarfsemi er
að lækka virðisaukaskattinn. Sam-
hliða mætti gera ráð fyrir breiðari
skattstofni þar sem hvati til undan-
skota verður minni þegar skatturinn
erlægri.
Gott skattkerfi aflar hinu opinbera
tekna án þess að valda neyslustýringu.
Besta leiðin til að tryggja það er skil-
virk skattlagning, lágt skatthlutfall og
breiður skattstofn. Þá þarf skattkerfið
að vera einfalt til að halda kostnaði við
framkvæmd og eftirlit í lágmarki.
Höfundur er varaþingmaður
og gefur kost á sér í 4.-5. sæti í
prófkjöri sjálfstæðismanna í
Suðvesturkjördæmi.
þjóð eins og við? Vissulega, og þeir
grobba af góðri fiskveiðistjórnun
og það er ekki mikil kurteisi i landi
því að draga það í efa. En hvað segja
vísindaniðurstöður? Aðalfiskurinn,
eða þorskurinn þeirra, er hokinhali,
en hann er nú beinlínis hruninn.
Hrifsarinn þeirra er ekki svipur hjá
sjón og búrfiskurinn er í klessu og
hefur verið lengi. Fiskveiðistefna
þeirra öfugfætlinga okkar virðist á
hvolfi, eins og þeir sjálfir, en hvers
vegna þykjast þeir vera menn til
að skamma íslendinga vegna hval-
veiða? Auðvitað telja margir, að það
sé ekki hið sama fiskveiðistefna og
hvalveiðistefna. Svo þarf það ekki
að vera sama fólkið, sem krefst hval-
veiðibanns og sem hefur heimtað
sjálfbærni í fiskveiðum. Og togara-
flotinn þeirra æðir um heimsins höf
í leit að „verkefnum".
Annars höfum við talið þá vera
með næstbestu fiskveiðistefnu í
heimi, næst á eftir okkur. Og við
skiptumst á fræðimönnum, sem
mæra ástandið hver hjá öðrum. En
svo koma alþjóðasamtök friðunar-
sinna, sem hafa athugasemdir. Og
matsfyrirtæki votta um það hvort
veiðar á hafsvæðum utan efnahags-
lögsagna þjóða og því sér óviðkom-
andi. í útvarpinu er Jóhann Sigur-
jónsson forstjóri Hafró spurður um
áhrif botnvörpunnar og skaðsemi.
Svörin miðast við skemmdir á botni,
og forstjórinn upplýsir, að einhverjar
botnskemmdir verði og því þurfi að
kortleggja botninn við ísland, en
það sé dýrt og langvarandi verkefni
og meiri peninga þurfi til. En svo
bætir hann við, að ekkert sé athuga-
vert við botnvörpuveiðar á mjúkum
botni. Semsagt sakleysisvottorð
fyrir botnvörpu, næstum því.
Upphaflegur texti, sem vísinda-
mennirnir undirrituðu (A.A. Ro-
senberg er einn þeirra, en hann var
stjórnvöldum til ráðleggingar um
rannsóknir Hafró fyrir 4-5 árum),
fól í sér bæði botn og líf, sem er í
sjónum og er ekki botndýr; rætt var
um líffræðilegan fjöllbreytileika,
en margir vísindamenn hafa rann-
sakað alvarlegar erfðabreytingar,
sem verða með viðvarandi stærðar-
vali á uppeldisslóð. Nei, forstjórinn
skautaði yfir þann þáttinn til að
gefa botnvörpunni góða aðalein-
kunn. Menn afmá smá agnúa til að
Nýverið kynnti ríkisstjórnin til-
lögur til að ná fram lægra matarverði
hér á landi. I tillögunum felst að vöru-
gjöld af innlendum og innfluttum
matvælum, öðrum en sykri og sæ-
tindum, verða felld niður. Virðisauka-
skattur af matvælum, en einnig ann-
arri vöru og þjónustu sem er í 14%
þrepinu, lækkar úr 14% í 7%. Virðis-
aukaskattur af öðrum matvælum,
sem hafa verið í 24,5%, lækkar líka
niður í 7%. Virðisaukaskattur af veit-
ingaþjónustu lækkar einnig úr 24,5%
í 7%. Að auki verða almennir tollar
á innfluttum kjötvörum lækkaðir.
Mikið hefur verið rætt um þessar til-
lögur og ljóst er að flestir eru sáttir þó
sumir hefðu viljað ganga enn lengra.
Ég fagna því sérstaklega að veitinga-
sala skuli vera sett í lægra skattþrepið.
Það er mikilvægt fyrir ferðaþjónust-
una og okkur öll sem viljum geta
haft það sem raunhæfan kost að fara
reglulega á veitingahús.
Ég er þeirrar skoðunar að þessar
aðgerðir séu góðar en ljóst er að á
næstu árum þarf að ganga enn lengra
í afnámi tolla og vörugjalda svo og að
einfalda virðisaukaskattskerfið enn
frekar. Skattkerfið á að vera gegn-
sætt og einfalt og því væri farasælast
fiskveiðar séu sjálfbærar eða ekki.
Ennþá eru Nýsjálendingar vottaðir
sem sjálfbærir með hokinhalann
sinn, en í seinni tíð virðist leyndar-
hula hvíla yfir vígvellinum blauta.
Margt býr í sjónum við fsiand
Og nú er botnvarpan undir smá-
sjánni og LÍÚ er á nálum, já, og öll
Skúlagata 4.1136 vísindamenn skrifa
árið 2004 undir áskorun til Samein-
uðu þjóðanna um trollbann á úthöf-
unum. Og svo koma einstakar þjóðir
með smá viðbætur við mótmælatext-
ann og bæta við vísindamönnum.
Enn aðrir benda á að rætt sé um
að á íslandi væri aðeins eitt lágt virð-
isaukaskattsþrep. Það er nefnilega
fleira en bara matur sem er dýrt á
íslandi. Lyf eru til dæmis hærra verð-
lögð hér á landi en víða annars staðar.
Á lyfjum er 24,5% vsk og stjórnvöld
gætu auðveldlega haft áhrif á lækkun
lyfjaverðs með því að lækka virðis-
aukaskattinn á þeim.
Hár virðisaukaskattur hvet-
ur tii ríkisvæðingar
Ríkisstofnanir hafa stækkað og
vaxið jafnt og þétt á síðustu árum.
Mörg störf innan ríkisfyrirtækja gætu
vel verið unnin af einkafyrirtækjum.
Um er að ræða störf eins og tölvu-
umsjón, símsvörun, öryggisgæslu,
bókhaldsþjónustu o.s.frv. Það er hag-
Lyferu til
dæmis hærra
verðlögðhérá
landi en víða
annars staða
Bryndís Haraldsdóttir
Fiskveiðistefna
þeirra öfugfæt-
linga okkar
virðist á hvolfi
Jónas Bjarnason
Umrœðan