Orðlaus - 01.12.2003, Blaðsíða 14
Erna María
Maður hringdí í vin sinn klukkan átta að morgni
og sagðist hafa gert svolítið heimskulegt. Hann
hafði drukkið eina vodkaflösku til að safna í sig
kjarki fyrir skurðaðgerð sem hann ætlaði að
framkvæma á sjálfum sér, að skera af sér
getnaðarliminn.
Þegar lögreglan mætti á staðinn lá hann
alblóðugur í íbúð sinni og líffærið sem hann vildi
afneita undir eldhúsborðinu. Farið var með
manninn og liminn á spítala. Haft var eftir
lögreglu að maðurinn hefði ekki viljað láta græða
á síg liminn aftur en þeir voru ekki vissir hvort
að læknarnir hefðu virt óskir hans. Maðurinn
þjáðist af kynlífsfíkn!
Reuters, ágúst 2003.
Hvað er kynlífsfíkn?
Kynlífsfíkn getur birst í margvíslegum athöfnum og
stundum á fíkíllínn eínungís við eina óæskilega hegðun
að striða á meðan aðrir glíma við margar. Ftestir
kynlífsfíklar lýsa fíkn sinni sem ferli sem hafi þróast.
Það gæti hafa byrjað á sjálfsfróunarfíkn, fikn í klám
eða sambandsfíkn en hafi eftir það leíðst út í stöðugt
hættulegri hegðun.
Af hverju stafar kynlífsfíkn?
Fólk er mismunandi og auðvitað ekki hægt að setja
alla undir sama hatt en skýringarnar eru taldar vera
þrjár, líffræðileg, sálfræðileg og andleg. Flestir
kynlifsfíklar geta tengt sig við þessar skýringar þó það
sé auðvitað mjög mísmunandi eftir hverjum og einum
hver ástæðan er.
Líffræðilega ástæðan: manneskjan hefur skilyrt
líkama sinn til þess að taka við endorphinum aðallega
með þvæi að styrkja kynferðislegar ímyndnir með
fullnægingu. Líkaminn framleiðir endorphin við
fullnægingu en fíkillinn þarf alltaf að auka við
fantasíuþáttinn til þess að ná sömu vellíðan.
Sálfræðilega ástæðan: manneskjan notar kynlíf sem
vímuefni til að flýja líkamlegt, andlegt eða kynferðislegt
ofbeldi.
Andlega ástæðan: manneskjan notar kynlíf (með
hverjum sem er) til þess að fylla upp í tómarúm. Fíknin
veitir henni huggun og upphafningu og er alltaf til
reiðu.
Hvernig lýsir kynlífsfíkn sér?
Kjarni allrar fíknar er að fíkillinn finnur fyrir
vanmáttartilfinningu gagnvart áráttukenndri hegðun
sem leiðir af sér að líf þeirra verður óviðráðanlegt.
Fíkillinn missir stjórn á lífi sínu og finnur fyrir hræðilegri
skömm, vanlíðan og óbeit á sjálfum sér. Hann langar
að stoppa - en mistekst aftur og aftur. Hjá flestum
hefur þetta í för með sér eitthvað af eftirfarandi; að
viðkomandi helst illa i sambandi, á erfitt með að haldast
f vinnu, lendir upp á kant við lögreglu, á í
fjárhagserfiðleikum, minnkandi áhugi á öllu sem tengist
ekki kynlífi, lágt sjálfsmat eða örvænting.
Hann finnur fyrir eftirsjá, skömm eða samviskubiti eftir
kynlíf og vill komastfrá manneskjunni sem fyrst. Kynlífið
þarfnast stöðugt meiri spennu og örvunar til að hann
fái fullnægingu og það getur leitt til þess að
manneskjan einangrast eða fyllist
sjálfsmorðshugleiðingum.
Þegar fíknin eykst hjá viðkomandi hefst ákveðið
hegðunarmynstur, til dæmis að gefa undir fótinn eða
leita á netinu eftir klámí fram að athöfninni sjálfri
(fullnægingunni). Þegar mannesjan hefur svo lokið sér
af tekur við afneitun sem birtist síðan í örvæntingu og
skömm eða vonleysi og ójafnvægi.
Það er þó munur á kynlífsfíkn og mikilli kynorku.
Mikilvægt er að rugla ekkí saman kynlífsfíkn og mikilli
kynorku. Fíkillinn þarf alltaf meira en normið á meðan
manneskja með mikla kynlífsþörf fær fullnægju sína
út úr kynlífi. Og kynlífið snýst ekki eingöngu um
fullnæginguna. Þegar fikillinn fær neitun tekur hann
þvi sem höfnun og leitar að fullnægingu annarsstaðar
frá. Kynlíf er fyrir flkilinn aðeins stundargaman en eftir
á Ifður hann vítiskvalir, sem normal manneskjan upplifir
ekki.
Hverjir verða kynlífsfíklar?
Það geta allir verið kynlífsfíklar, konur og karlar. í þeim
tilvikum sem greinst hafa hingað til hefur þó oftast
veriö um karlmann að ræða en í Ameríku eru konur
að greinast með kynlífsfíkn í ríkara mæli.
Viðkomandi er ósáttur við kynlífsvenjur sínar og
skammast sin fyrir þær. Hann getur ekkí átt í eðlilegu
sambandi við aðra manneskju þar sem hann er ekki
sáttur við sjélfan sig og hver hann er.
Kynlífsfíklar eiga það til að lifa tvöföldu lífi. Þá er
oftast um framhjáhald að ræða því viðkomandi er
ófullnægður í sambandi þar sem fíknin krefst meiri
fullnægju en makinn getur veitt.
Hvernig er að lifa með kynlífsfíkli?
Erfitt. Eins og á við um margar aðrar fíknir á sá sem
stendur fíklinum næst erfitt með að ráða við tilfinningar
sínar gagnvartfíkninni. Aðstandinn fyllist einmanaleika
og verður meðvirkur. Hann tekur þátt í sjúkdómnum
og vill ekki viðurkenna að fíkillinn er sjúkur og verður
að leita sér hjálpar.
Kynlífsfíknin gerir það að verkum að kynlíf er stundað
á stöðum eða við aðstæður sem manneskjan er ekki
sátt við og myndi við venjulegar kringumstæður ekki
hugsa sér.
Þegar flett er í gegnum tímarit og dagblöð eða horft
á sjónvarp leitar hann að kynferðislegum greinum eða
atriðum sér til örvunar.
Er hægt að fá hjálp?
Það er hægt að leita sér hjálpar hjá SÁÁ,
fíknimeðferðardeild Landsspitalans og SLAA hægt er
að fá upplýsingar i Alano klúbbnum í Héðinshúsi.
Sálfræðingar eru einnig farnir að tileinka sér
sálfræðihjálp þó svo að hún sé stutt komin hérlendis
og sálfræðingarnir frekar menntaðir við að takast á
við fíkn en það er ekki einskorðað við kynlífsfíkn.
Kynlífsfantasíur trufla náin sambönd hjá viðkomandi
og þær koma í veg fyrir að hann leysi úr vandamálum
sem eiga sér stað innan þess. Oft kemur sama
vandamálið upp aftur og aftur þó að hann skipti um
maka og er það vegna þess að vandinn er aldrei leystur
heldur er hann flúinn.
Hvað merkja gælunöfnin
sem hann aefur bér?
Súpersætar kveðjur
Karlmaður sem kallar þig elskan, ástin mín eða annað
í þeim dúr er tilbúinn í skuldbindingar og sýnir þér
hollustu þar sem þessi gælunöfn eru algeng í langtíma
samböndum. Væmnari gælunöfn eins og krúttið mitt
bendir til þess að hann hafi húmor og meti tíma ykkar
saman ein, (hann myndi aldrei kalla þig þetta á
almannafæri).
Setur þig á stall
Strákar sem halda sig við lofsverð nöfn eins og engill
meta þig mikils og vilja gera allt til að þóknast þér. En
ef hann kallar þig prinsessa, gæti honum fundist þú
örlítið frek og er að reyna að gefa þér það í skyn á
sem góðlegastan máta.
Óspennandi gælunöfn
Ef hann kýs að stytta nafnið þitt eins og J.Lo í stað
Jennifer Lopez sýnir það að hann er afslappaður. Þótt
að hann sé ekki endilega sá allra rómantískasti þráir
hann náið samband. Með því að stytta nafnið þitt gæti
hann verið að reyna að stytta fjarlægðina á milli ykkar.