Orðlaus - 01.04.2005, Qupperneq 36

™Waprpsins?
"VIÐ LIFUM A TIMUM ÞAB SEM HVER SEM JER GETUR GERT
FYRSTA FLOKKS BREIÐSKIFU HEIMA HJA SER, EINS LENGI
OG METNAÐURINN OG VILJINN TIL AÐ LÆRA ER FYRIR
HENDI. ÞETTA ERU VISSULEGA UMROTSTIMAR I.TONLIST,
OG HVERT ÞETTA LEIÐIR ER OMOGULEGT AÐ SJA."
Fyrir 10 árum síðan kostaði
það morðfjár að hljóðrita
plötu. Sama í hvaða geira
tónlistarmenn störfuðu. í dag
er hægt að gera þetta inni í
svefnherbergi heima hjá þér,
sama hvernig tónlist þú ert að
gera. Allt sem þarf til eru ódýrar
upptökugræjur, góð tölva og
fyrst og fremst, gott hugvit.
Fyrir mörgum virkar þessi
hugmynd frekar lygileg. En það
var einmitt svona sem Coming
on Strong með Hot Chip var
gerð, nýjasta plata Prodigy,
Showtime með Dizzie Rascal,
báðar plötur The Streets svo
eitthvað sé nefnt. Þessi nýja
upptökutækni hefur líka verið
guðsgjöf fyrir trúbadúra af
öllum gerðum um allan heim.
Þetta er ein helsta ástæða þess
hversu yndislega fjölbreytt
tónlistarútgáfa er í dag. Menn
hafa núna efni á að búa til
sínar eigin plötur og gera það
án afskipta plötufyrirtækja.
í dag eru tónlistarmenn
með nær tilbúnar plötur í
vasanum þegar þeir banka
upp á hjá útgáfufyrirtækjum.
Ef plöturnar ná að kveikja
áhuga hjá fyrirtækjunum er
mun auðveldara fyrir þau að
gefa plöturnar út, þar sem þau
þurfa ekki að punga út fyrir
upptökukostnaði.Þarafleiðandi
getur listamaðurinn líka fengið
meira fyrir sinn snúð þegar
kemur að samningsviðræðum.
salan að dreifast á marga titla.
Peningarnir eru því að skiptast á
milli fleiri útgefanda, í stað þess
að enda allir í vasanum á sömu
mönnunum. Það er ástæða
fyrir því að litlu plötufyrirtækin
taka yfirleitt ekki þátt í því
að reyna að stöðva ólöglega
dreifingu tónlistar á netinu, því
það er ódýrasta og eitt besta
auglýsingatæki sem þau hafa
aðgang að.
Dauði útvarpsins?
Skapandi tónlistarmenn eiga
alltaf eftir að finna nýjar leiðir
til þess að koma sér á framfæri.
Menn nota það sem þeir hafa
undir höndum. Sveitir á borð
við Hot Chip safna öllum þeim
ódýru græjum sem þeir geta,
og reyna að búa til eitthvað
áhugavert úr því.
Vegna þessarar nýju tækni er
líka mikið af nýrri neðanjarðar
tónlist í dag mjög lágstemmd.
Ástæðaþesserkannskieinfaldari
en margir halda. Jú, plöturnar
eru teknar upp í heimahúsum.
Inn í stofu, eða svefnherbergi,
listamanna. Þessir listamenn
eiga nágranna, og geta því
ekki skapað of mikinn hávaða
með trommum eða gítarspili.
Þess vegna er oft stuðst við
kassagítar, hljóðgerfla, hljóðvær
ásláttarhljóðfæri og annað slíkt.
Þetta gefur tónlistinni mikinn
sjarma, eins og má heyra á
plötum CoCoRosie eða Devendra
Benhart. Við lifum á tímum þar
sem hversemergeturgertfyrsta
útvarpið er í tilvistarkreppu, því
tónlistaráhugafólk kýs frekar að
safna lögum inn á iTunes eða
iPodinn sinn og ýta á "shuffle"
í stað þess að hlusta á tölvu
útvarpsstöðvarinnar leika sömu
20 lögin aftur og aftur. Við lifum
á tímum þar sem vinsældarlistar
gefa okkur rangmynd af því sem
er að gerast í tónlist í heiminum
í dag. Þeir eru bara útprentanir
af tölvum útvarpsstöðvanna,
semeruforritaðarfyrirfram með
upplýsingum um hvaða lög eigi
að spila mest. Vinsældarlistar
hafa því ekkert með það að segja
lengur hvaða lög hlustendur
vilja virkilega heyra. Eða hvenær
hefur það gerst áður að svona
margir listamenn sem engar
útvarpsstöðvar treysta sér til
að spila, eru að selja þúsundir
platna um allan heim?
Þetta skynja ungir skapandi
tónlistarmenn og allt í einu
eru reglurnar um hvað má,
og má ekki gera, farnar út
um gluggann. Hver getur
gert sitt, því netið tryggir
þeim hlustendahóp, á víð og
dreif um allan heim. Þó að
þetta sé líklegast upphafið að
dauða stórstjarnanna er þetta
líklegast upphafið að einhverju
stórglæsilegu. í framtíðinni
þurfa menn svo kannski ekki að
truflast á geði vegna frægðar
sinnar og verða fangar sinna
eigin hæfileika eins og Michael
Jackson.
Birgir Örn Steinarsson.
Ég er reglulega spurður að því hvernig tæki og tól ég nota við
tónlistarsköpun mína. Hvernig gítar ég spila á, hvaða míkrafóna ég
nota, hvaða forrit ég nota, hvernig hátalara ég er með heima hjá mér og
hvort mér finnist betra að nota Pro-tools eða Logic? Staðreyndin er sú að ég veit
ekkert um tæki eða tól og reyni bara hverju sinni að kaupa eins góða hluti og ég
get fyrir þá litlu peninga sem ég á hverju sinni. Ég finn ekki tæki, tæki finna mig.
Helsta leyndarmál atvinnutónlistarmanna er nefnilega ekki hvaða tæki þeir
nota, heldur hversu hæfileikaríkir þeir eru. Ef þú myndir gefa hellisbúa á
steinöld nýja Machintosh Powerbook G4 tölvu, með nýjustu upptökuforritunum
uppsettum, bunka af míkrafónum og slatta af hljóðfærum myndi hann eflaust
finna not fyrir þau. En líklegast til að rota rottur, veiða sér í matinn eða
stúlkur sem hann drægi svo á hárinu inn í hellinn sinn. Það eru aldrei tækin
sem skipta máli, heldur mennirnir sem nota þau. Tæki eru bara verkfæri,
sem auðvelda mönnum að koma hugmyndum sínum í raunheiminn.
Plötusala eykst til muna
Síðustu ár hefur upptökutækni
farið svo gífurlega fram
að í kjölfarið er allur
tónlistarbransinn að breytast.
Ekki bara hvað varðar sölu og
ólöglega dreifingu tónlistar
á netinu, heldur er tæknin
líka að hrinda af stað nýjum
tónlistarstefnum sem hefðu
annars aldrei getað blómstrað.
Þetta leiðirtil þessaðfleiri plötur
skila sér í búðir en áður. Þetta
gæti verið ein af ástæðunum
fyrir því að plötusala hefur
aukisttil muna á síðustu tveimur
árum, þrátt fyrir kvartanir
plöturisanna. Ástæðan fyrir því
að þeir kvarta er sú, að stóru
listamennirnir þeirra eiga ekki
lengur möguleika á að selja jafn
margar plötur og þeir gerðu
áður. Vegna fjölbreytninnar er
flokks breiðskífu heima hjá sér,
á meðan metnaðurinn og viljinn
til að læra er fyrir hendi. Þetta
eru vissulega umrótstímar í
tónlist, og hvert þetta leiðir er
ómögulegt að sjá.
Við lifum á tímum þar sem
meginstraumurinn er alltaf
meira og meira að verða
sérsniðinn fyrir smákrakka.
Við lifum á tímum þar sem