Bændablaðið - 24.11.2011, Side 42
43Bændablaðið | fimmtudagur 24. nóvermber 2011
Bátur til sölu. Til sölu Flugfiskur m/
115hp Johnson-utanborðsmótor
ásamt kerru. Báturinn er staddur á
Egilsstöðum. Tilboð óskast. Uppl.
gefur Steini í síma 860-5160 eða á
tbr@verkis.is
Til sölu 30 lítra kjötfarsvél. Einnig færi-
banda-pizzuofn fyrir 12 tommu pizzur.
Uppl. í símum 486-1300 og 696-5868.
Óska eftir
Kaupi allar tegundir af vínylplötum.
Borga toppverð. Sérstaklega íslensk-
ar, vantar 45 snúninga íslenskar.
Staðgreiði líka vínylplötusöfn. Uppl.
gefur Óli í síma 822-3710 eða á
olisigur@gmail.com
Óska eftir gömlu timbri, öllum stærðum
og gerðum. T.d. kúlupanel,1x4 og
1x6, gólffjölum. Má vera illa farið og
veðrað. Einnig gömlum áhöldum og
verkfærum, t.d. mjólkurbrúsum ofl. Má
vera ryðgað og úr sér gengið. Kem og
tek til í skemmunum og útihúsunum.
Sparaðu þér ferð á haugana. Uppl. í
símum 899-6664 og 820-7449.
Óska eftir öllum stærðum af bifhjólum,
frá árg. 1960-1985. Ennfremur tekk-
húsgögnum, helst vel með förnum
skenk, annað gamalt dót kemur einnig
til greina. Uppl. í síma 775-8700 eða
á halldor@nordquist.is
Óska eftir að kaupa notaða iðnaðar-
saumavél. Áhugasamir hafi samband
við Önnu í síma 660-2545.
Óska eftir að kaupa ámoksturstæki á
gamlan International XL 585. Uppl. í
síma 897-1036.
Óska eftir varahlutum í lítið kínverskt
fjórhjól, Kinroad 200 cc. Ef einhver á
ónýtt hjól með heilu vinkildrifi vinsam-
legast hringið í síma 891-6363.
Óska eftir vélarvana Toyotu Corollu
árg. 1994 til 1997. Á sama stað eru
til sölu aliendur. Uppl. gefur Hjalti í
síma 898-1019.
Óska eftir að kaupa eins fasa kornvals.
Uppl. gefur Jón í símum 452-7133 og
868-3750.
Óska eftir að kaupa frystikistu. Er á
Suðurlandi. Uppl. í síma 845-6839.
Óska eftir að kaupa gám 20 eða 40
feta sem kemur til með að verða stað-
settur í Þykkvabæ. Uppl. í síma 893-
2620.
Óska eftir að kaupa bandsög. Uppl. í
síma 893-7113.
Atvinna
21.árs frönsk stúlka óskar eftir starfs-
námi á blönduðu búi í 10 daga í
febrúar og mánuð í júlí/ágúst, helst
á SV-landi. Talar mjög góða ensku
og langar að læra íslensku. Uppl.
hjá lucileec@gmail.com eða í síma
00-3368-1108-736.
Þýsk stúlka, Christiane Stadler, óskar
eftir vinnu í sveit frá miðjum maí-
mánuði á næsta ári. Hún óskar eftir
starfi á Vestfjörðunum eða nálægt
Dalvík. Hún getur hjálpað til við sveita-
störf en einnig við heimilisstörf og
ferðaþjónustu. Hún talar ensku og er
nú á íslenskunámskeiði en er mennt-
aður land- og fjölmiðlafræðingur. Uppl.
í síma +49 (0) 15156988461 eða á
netfangið christiane.stadler@gmx.de
Óska eftir konu eða pari til aðstoðar
við heimilishald og umsjón með
sauðfé. Gott húsnæði í góðri sveit á
Norðurlandi, eigin hitaveita. Möguleiki
á að hafa með sér hross. Nánari uppl.
veitir Eygló í síma 692-7678.
Flóamarkaður
Flóamarkaður á Baldursgötu 37, geng-
ið inn Lokastígsmegin. Laugardag 3.
des. frá kl.14.00 til kl.18.00 og sunnu-
dag 4. des. frá kl.14.00 til 17.00. Mikið
úrval af nýjum og notuðum fatnaði
og skóm (keypt í London og USA),
bækur, búsáhöld, gamlir hlutir: ritvélar,
símar, útvarp, saumavél, áttaviti, svart-
ur karlmannssmóking, veski, myndir,
smíðaáhöld, gardínur, barmmerki,
skartgripir, barnaleikföng og m. fl. - Þú
færð jólafötin og jólagjöfina hjá okkur!
Gisting
Skammtímaleiga. Fullbúin íbúð í
hjarta Reykjavíkur til leigu. Uppábúin
rúm fyrir allt að 4, íbúðin leigist ekki
skemur en tvær nætur. Íbúðin er fallleg
og snyrtileg. Myndir og nánari uppl. á
hlemmurapartments.com eða í síma
822-0614.
Námskeið
Gríptu í taumana! Námið stopp?
Kynntu þér ódýru fjarnámskeiðin í
lestri, stærðfræði, hraðlestri og minn-
istækni. www.betranam.is / www.ofur-
minni.betranam.is
Þjónusta
Er kominn tími á viðhald? Sumarhús,
nýbyggingar og almennt viðhald húsa.
Tilboð eða tímavinna. Nánari uppl.
veitir Björn smiður í síma 893-5374.
Teg: K 2.21
110 bör max
360 ltr/klst
Teg: K 5.700
140 bör max
460 ltr/klst
Teg: K 6.300
150 bör max
550 ltr/klst
Teg: K 3.500
120 bör max
460 ltr/klst
Háþrýstidælur
Þegar gerðar eru hámarkskröfur
Teg: K 7.400
160 bör max
600 ltr/klst
Skeifan 3E-F · Sími 581-2333 · Fax 568-0215 · www.rafver.is
K Ä R C H E R S Ö L U M E N N
F A G M E N N S K A A L L A L E I Ð
Óska eftir að kaupa
allar tegundir dráttarvéla,
diesel lyftara og jarðtætara
af öllum stærðum.
Uppl. í síma 866-0471 - traktor408@gmail.com
Næsta
Bændablað
kemur út
15. desember
Fornleifavernd á Íslandi, kvöð eða kostur?
Er vernd og varðveisla fornleifa
kvöð á samfélaginu eða felast
ónýtt tækifæri í að huga betur
að verðmætum sem leynast í
minjum? Flestar þjóðir í kring-
um okkur hafa áttað sig á hvílík
verðmæti fornleifar þeirra eru og
benda rannsóknir til að fornleifar
og forn hús, sem er vel haldið við,
auki verðgildi annarra eigna í
nærumhverfinu.
Menningartengd ferðaþjónusta
sem beinist fyrst og fremst að
minjum fór á flug víða erlendis á
tíunda áratug síðustu aldar, í kjölfar
aukinnar hnattvæðingar og bættrar
upplýsingamiðlunar. Könnun sem
gerð var meðal erlendra ferða-
manna fyrir Ferðamálastofu árið
2010 bendir til að rúmlega 30%
aðspurðra hafi komið til landsins
vegna áhuga á íslenskri sögu og
menningu. Það er í samræmi við
erlendar kannanir, sem benda til
þess að yfir 20% ferðamanna ferðist
til að skoða minjastaði.
Á undanförnum áratugum hafa
yfirvöld víða um heim lagst í
útreikninga og reynt að meta hag-
rænt gildi fornleifa út frá beinum
tekjum af minjunum, og út frá skatt-
tekjum og hagnaði vegna afleiddra
starfa. Þannig mátu Bretar nýlega
tekjur nærsamfélagsins af varnar-
vegg Hadrians keisara frá 2. öld
e.Kr. (Hadrian's Wall) upp á 880
milljónir punda á ársgrundvelli eða
rúma 160 milljarða ísl. kr. Af þessu
má ráða að fornminjar eru ekki
aðeins áhugaverðar fyrir fróðleiks-
þyrsta einstaklinga heldur geta þær
haft hagræna þýðingu fyrir samfé-
lagið allt.
Fornleifavernd ríkisins varð til
árið 2001 þegar Alþingi ákvað að
sameina fornleifanefnd og stjórn-
sýsluhlutverk Þjóðminjasafns
Íslands í sérstaka stofnun með sam-
þykkt laga nr. 107/2001. Haustið
2008 var Fornleifavernd ríkisins
með starfsstöðvar á sjö stöðum á
landinu en aðeins 11 starfsmenn.
Stofnuninni, sem fer með umsýslu
allra fornleifa hérlendis, var ætlað
mjög naumt fjármagn til rekstrar
allt frá upphafi, þannig að hún hefur
ekki enn getað sinnt öllum sínum
lögbundnu hlutverkum.
Á undanförnum árum hefur
stofnunin þurft að draga seglin
enn frekar saman. Þannig varð að
segja upp starfsmanni frá síðustu
áramótum og sérfræðingar er gegna
sem samsvarar tveimur stöðugildum
hafa verið í leyfi allt árið 2011, svo
unnt væri að losa um rekstrarfjár-
magn. Hér er um að ræða rúmlega
27% starfsfólksins og er það nokk-
uð stór biti hjá fámennri stofnun.
Allir starfa þessir aðilar á lands-
byggðinni þannig að segja má að
minjavarsla hafi verið lögð niður á
stórum hluta landsins, Austurlandi
og Vestfjörðum. Í þessu sambandi er
áhugavert að skoða fjárlög undan-
farinna tíu ára, sem gefa ákveðna
sýn á það fjármagn sem ríkið hefur
varið til náttúru- og minjaverndar á
því tímabili. Um leið kemur fram
nokkuð raunsönn mynd af því
hvernig fjármagni ríkisins er skipt
milli stofnana sem fást við þessa
málaflokka.
Á myndinni hér að neðan sýnir
neðri línan jármagn sem fer til stofn-
ana sem sjá um fornleifavernd og
friðuð hús en sú efri fjármagn til
stjórnsýslu náttúru, ótrúlegan mun
á fjárveitingum ríkisins til þessa
tveggja málaflokka. Staðreyndin
er sú að minjaverndarstofnanir fá
að jafnaði um 6-7% af fjármagni
sem veitt er til allra stofnana sem
hafa stjórnsýsluhlutverk vegna
umhverfisins. Fjármagn, sem
Alþingi ákveður, til skilgreindra
verkefna innan málaflokkanna er
hér undanskilið, en munurinn á því
fjármagni er jafn sláandi.
Árið 2012 eru Fornleifavernd
ríkisins ætlaðar 85,2 millj.kr. úr
ríkissjóði til að reka stofnun með
starfsstöðvar á sjö stöðum á land-
inu og til allra þeirra verkefna sem
stofnuninni er ætlað að sinna sam-
kvæmt lögum. Meðal þeirra eru
viðhald fornminja, vöktun minja
og minjasvæða, bætt aðgengi á
minjastöðum, björgunarrannsóknir
og fjöldi annarra verkefna sem fræð-
ast má betur um í þjóðminjalögum
nr. 107/2001.
Afleiðingar þess að ekki fæst
fjármagn til verkefnanna sem nefnd
eru hér á undan eða til fornleifa-
skráningar eru m.a. að ekki hefur
enn reynst unnt að marka raunhæfa
stefnu í fornleifavernd á Íslandi,
sem er nauðsynlegt í tengslum við
skipulagsáætlanir sveitarfélaga. Þá
eru minjar að skemmast víða um
land.
Fornleifar eru verðmæti. Ekki
bara sem hlutlægur arfur sögunnar
sem okkur ber að varðveita fyrir
komandi kynslóðir með hliðsjón af
lögum og alþjóðlegum samþykktum
sem Ísland hefur undirritað, heldur
eru þær einnig hagræn verðmæti
sem ber að sinna af myndugleik og
fagmennsku. Ekki síst er mikilvægt
að horfa til þýðingar fornminja og
menningarlandslags fyrir ferðaþjón-
ustuna um allt land.
Ljóst er að ferðaþjónustan er
að missa af tækifærum og íslenska
ríkið er að missa af verðmætum og
skatttekjum með því að láta forn-
leifar landsins sitja á hakanum.
Fornleifavernd er kostur en ekki
kvöð. Hún skapar verðmæti fyrir
íslenskt samfélag ef vel er á haldið.
Kristín Huld Sigurðardóttir
er stjórnsýslufræðingur og forn-
leifafræðingur og gegnir stöðu
forstöðumanns Fornleifaverndar
ríkisins.
Kristín Huld Sigurðardóttir.