Fréttablaðið - 14.04.2012, Blaðsíða 24

14. apríl 2012 LAUGARDAGUR24
É
g sá auglýst námskeið í
sjónvarpsþáttagerð hjá
Fjölmennt og ákvað að
fara á það. Svo þróað-
ist það í þetta verk-
efni,“ byrjar Skúli
Steinar þegar forvitnast er um
aðkomu hans að þáttunum Með
okkar augum sem sýndir voru í
Sjónvarpinu í fyrrasumar. Hann
kveðst aðallega hafa verið kring-
um upptökurnar. „Við skiptumst
á um að vera á myndavélunum
og hljóðvélunum og svo fékk ég
stundum að vera spyrjandi. Ég gaf
líka nokkrum sinnum hugmyndir
fyrir næsta þátt og undirbjó þær
en Elín Sveinsdóttir skrifaði hand-
ritin og stjórnaði upptökunum. Ég
átti til dæmis hugmyndina að því
að taka viðtal við hljómsveitina
Diktu í æfingarhúsnæðinu og líka
hugmyndina að því að hitta sendi-
herrana sjö. Við undirbjuggum
okkur vel fyrir hverja upptöku.
Þegar við komum á staðinn voru
settir upp hljóðnemar og tæki og
síðan þurfti að endurtaka upptök-
urnar ef eitthvað mistókst og það
var ekki hætt fyrr en allir voru
ánægðir. Við ákváðum að hafa þetta
fína þætti og sýna fólki að fatlaðir
geta ýmislegt eins og ófatlaðir og
hafa áhuga á mörgu í samfélaginu.“
Skemmtilegast þótti Skúla
Steinari að fylgjast með öllu við
upptökurnar, að skoða löggu stöðina
og taka viðtöl þar, en líka að fara
út að borða „og bara vera í félags-
skapnum,“ eins og hann orðar það.
Spurður hvort gott samkomulag
hefði verið innan hópsins svarar
hann: „Við Andri Freyr höfum
þekkst alla okkar tíð. Ég var með
honum í skóla og við fylgdumst að
í diplómanámi í háskólanum. Ég
þekkti ekki alla hina fyrir en við
urðum góðir kunningjar. Samt
höfum við ekki haldið miklu sam-
bandi eftir gerð þáttanna. Það er
svo mikið að gera, bæði í vinnu og
okkar áhugamálum. Og nú ætlum
við að byrja að taka upp nýja þátta-
röð Með okkar augum 1. maí og
gera sex þætti eins og í fyrra.“
Skúli Steinar er 25 ára. Hann
á að baki glæstan feril sem sund-
maður og keppti um árabil víða um
lönd á sundmótum fatlaðra. Hann
starfar núna á hjúkrunar heimilinu
á Vífilsstöðum hálfan daginn, hefur
nýlega lokið diplómanámi í Háskóla
Íslands fyrir fólk með þroska-
hömlun og er einn af sendi herrum
samnings Sameinuðu þjóðanna um
réttindi fatlaðs fólks. Þá situr hann
í varastjórn Landssam takanna
Þroskahjálpar og í stýrihópi um
málefni fatlaðra í Garðabæ. Á ein-
mitt að mæta á fund þar klukkan
fimm daginn sem við talið er tekið.
Strax eftir helgi flýgur hann svo til
Brussel með hópi fólks sem ætlar
að fræðast um stefnu Evrópusam-
bandsins í málefnum fólks með
þroskahömlun og þar verður tæki-
færið nýtt til að kynna stöðu slíkra
mála hér á landi. „Við ætlum að
sýna brot úr þáttunum Með okkar
augum og ég ætla að halda fyrir-
lestur um þá á ensku. Ég er svona
30-40% góður í ensku en þarf að
æfa mig betur,“ segir Skúli Steinar
og brosir.
Eins og sjá má hefur Skúli
Steinar mörg járn í eldinum og upp-
talning hans á áhugamálum er löng.
Fötlun, sund, fótbolti, gæludýr,
útlönd, kvikmyndir og félagsskapur
með vinum. „Svo hef ég áhuga á því
sem ég er að gera núna sem sendi-
herra, það er að kynna réttindi
fatlaðra á vernduðum vinnustöðum,
í framhaldsskólum og víðar. Fyrst
þurfti ég að fara á námskeið til að
læra um réttindin og kunna þau. Ég
skrifa líka á tölvuna og hef áhuga
á handritagerð. Ég bjó einu sinni
til handrit að kvikmynd fyrir Fjöl-
brautaskólann í Garðabæ og það
var gerð stuttmynd eftir því. Mig
langar að fara í kvikmyndaskóla í
útlöndum, til dæmis í Danmörku
eða Englandi og læra hvernig á að
vera leikari eða leikstjóri.“
Að lokum er Skúli Steinar
spurður hvort hann búist við að
hafa rutt einhverjum fordómum úr
vegi með framlagi sínu í þáttunum
Með okkar augum. „Allir krakkar
þurfa fyrirmyndir,“ svarar hann að
bragði, „og það er frábært fyrir þá
að sjá að fólk með þroska hömlun
hefur ýmis tækifæri til að gera
skemmtilega hluti, eins og svona
þætti.”
Það er frábært að fólk með
þroskahömlun hefur tækifæri til
að gera skemmtilega hluti, eins og
svona þætti.
Brot úr þáttunum sýnd í Brussel
Sjónvarpsþættirnir Með okkar augum sem gerðir voru af fólki með þroskahömlun, með stuðningi fagfólks, hlutu Samfélags-
verðlaun Fréttablaðsins 2012 í flokknum Til atlögu gegn fordómum. Skúli Steinar Pétursson var meðal framleiðenda. Hann er
ásamt fleirum á förum til Brussel að kynnast stefnu Evrópusambandsins í málefnum fatlaðra, með þættina í farteskinu.
F
ólk með þroskahömlun
á fullt erindi inn í fjöl-
miðla og jafn sterkur
miðill og sjónvarp
verður að sýna sam-
félagið í sinni raun-
verulegustu mynd,“ segir Elín
Sveinsdóttir sem stjórnaði gerð
þáttanna Með okkar augum. Hún
segir forráðamenn Landssam-
takanna Þroskahjálpar hafa haft
frumkvæði að þáttunum haustið
2009, þeir hafi lengi haft á dagskrá
að gera fólk með þroska hömlun
sýnilegra í íslensku samfélagi.
Margar leiðir hafi verið færar að
því marki en fjölmiðlun hafði ekki
verið reynd í því augnamiði áður.
Elín svaraði góðfúslega nokkrum
spurningum.
Hvernig fannst þér að vinna að
þessu verkefni?
„Verkefnið hefur verið stærsta,
en um leið óvenjulegasta og
skemmtilegasta áskorunin í mínu
starfi. Það kom sér vel fyrir mig að
þekkja vel til málaflokksins, en ég
ól upp mjög fjölfatlaða fósturdóttur
sem veitti mér nýja sýn á lífið. Hún
var nýlátin eftir erfið veikindi,
aðeins 24 ára gömul, þegar ég tók
þetta verkefni að mér og því fannst
mér það eiginlega skylda mín að
glæða það ríku lífi. Ég þekki alla
fordómana og múrana sem fólk
með þroskahömlun þarf að kljást
við og öll þau lokuðu hólf sem
þeim hafa lengi verið ætluð í sam-
félaginu. Af þessum sökum þótti
mér það ákveðin uppreisn æru að
fá tækifæri til að opna þann áhuga-
verða heim sem fólk með þroska-
hömlun lifir og hrærist í og sýna
almenningi hann.“
Var verkefnið erfiðara eða
léttara en þú áttir von á?
„Þetta var vissulega erfitt
en þeir sem tóku þátt í því gáfu
svo ríkulega af sér að maður
kom stærri manneskja til baka
að loknum hverjum vinnudegi.
Það var mitt verk að laða fram
sterkustu hliðar hvers og eins
og það var vitaskuld þolinmæð-
isverk, en einlægnin og heiðar-
leikinn í hópnum skilaði því marg-
falt til baka. Ég held ég geti fullyrt
að ég hafi aldrei áður unnið með
jafnþakklátu fólki; þakklátu fyrir
að fá að vinna og vera virki-
lega með í samfélaginu. Það varð
strax mín önnur fjölskylda. Ég
hef aldrei verið knúsuð og kysst
jafn oft á ævinni og við vinnslu
þessara þátta. Jafnvel þeir ein-
staklingar sem voru hvað félags-
lega lokaðastir áður en vinnsla
þáttanna hófst hreinlega opnuðust
á sinn persónulega máta þegar líða
tók á – það eru stærri verðlaun en
nokkur framleiðandi sjónvarps-
þátta væntist á sinni starfsævi.“
Hvað þótti þér athyglisverðast
við gerð þáttanna?
„Einna skemmtilegast var að
sjá mitt dagskrárgerðarfólk úti á
akrinum að taka viðtöl við þá sem
eru kallaðir heilbrigðir. Hjartað í
mér tók stundum aukakipp þegar
það datt niður á lykilspurningu og
gjóaði um leið til mín auga, svo
stolt og ánægt með framvindu
viðtalsins. En hitt var merkilegt
að finna fyrir varfærni margra
sem við vildum taka viðtal við;
sumir hræddust það að gera sig
að fíflum með því að mæta í svona
þátt en aðrir vönduðu sig langt
umfram það sem þeir hefðu gert
fyrir viðtöl í öðrum fjöl miðlum.
Loks voru þeir sem neituðu ein-
faldlega að taka þátt því það
gæti skemmt fyrir ímynd fyrir-
tækisins.“
Fleira sem kom á óvart?
„Þrennt kom mér mest á óvart;
hvað fólkið mitt óx í starfinu;
hversu margir voru undrandi á
því að það gæti staðið í þessum
sporum – og að lokum hefur það
slegið mig hversu erfiðlega hefur
gengið að fjármagna nýja þátta-
röð; það er eins og fyrirtæki, mörg
hver, líti á styrk til þátta af þessu
tagi sem ölmusu fremur en þann
beinharða bissness sem fær þau
til að styrkja aðra dagskrárgerð.“
Telur þú þættina hafa dregið úr
fordómunum?
„Svo sannarlega hafa þættirnir
skipt máli. Þeir hafa ekki bara
opnað augu margra fyrir nýrri
breidd í samfélaginu heldur eru
þeir á allra vörum og dagskrár-
gerðarfólkið mitt er svo að segja
orðið sjálfsagður partur af sjón-
varpsfólkinu. Það þótti fullkom-
lega eðlilegt að fá tvö úr hópnum
sem kynna á síðustu Edduverð-
launahátíð og svei mér ef þau
fengu ekki sterkustu við brögðin
utan úr sal. Þar fyrir utan eru
þættirnir nú þegar margverð-
launaðir; fengu m.a. Múrbrjót
Þroskahjálpar, Hvatningarverð-
laun ÖBÍ og síðast en ekki síst
Samfélagsverðlaun Frétta blaðsins
fyrir stuttu.
Sjónvarp á ekki að vera við eina
fjölina fellt heldur miðill þar sem
allar raddir fái að heyrast. Við
erum að byrja að vinna að nýrri
sex þátta röð fyrir RÚV sem fer
á dagskrá næsta sumar, vel að
merkja á besta sýningartíma,
strax að loknum fréttum, sem auð-
vitað er enn ein viðurkenningin
fyrir þennan þátt.“
Varð strax
mín önnur
fjölskylda
SAMHENTUR HÓPUR Einar Þór Jónsson, Eiður Sigurðarson, Steinunn Ása Þorvaldsdóttir, Elín Sveinsdóttir, Andri Freyr Hilmarsson
og Jón Þorsteinn Sigurðsson. Á myndina vantar Katrínu og Skúla Steinar. MYND/INGI R. INGASON.
SKÚLI STEINAR PÉTURSSON
„Nú ætlum við að byrja
að taka upp nýja seríu af
þáttunum Með okkar augum
1. maí og gera sex þætti eins
og í fyrra,“ segir hann.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
SAMFÉLAGSVERÐLAUN