Fréttablaðið - 14.04.2012, Blaðsíða 26

14. apríl 2012 LAUGARDAGUR26
F
orsetafram bjóðandinn
Ástþór Magnússon er
að bjóða sig fram til
embættisins í þriðja
sinn. Ástþór, sem
ýmist er kenndur við
Frið 2000, kreditkort eða Lýð-
ræðishreyfinguna, hefur bæði
verið gagnrýndur í fjölmiðlum og
gagnrýnt þá á móti, síðan í fyrstu
kosningarbaráttu sinni árið 1996.
Hann segir ímynd sína hafa orðið
fyrir hnjaski á síðustu áratugum
og hann eigi nú fullt í fangi með
að leiðrétta þann misskilning
sem hann segir vera uppi um sig
í umræðunni.
Telur Ástþór sig hafa forskot á
hina frambjóðendurna sem eru að
bjóða sig fram í fyrsta sinn í ár?
„Nei, ég held að ég hafi ekki
forskot. Ég hef átt á brattann að
sækja við að leiðrétta þá afskræm-
ingu á minni ímynd sem búið er að
setja fram. En ég sé ekki eftir því
að hafa boðið mig fram áður því
ég ætlast ekki til þess að uppskera
eitthvað persónulegt út úr þessu.
Þetta er hugsjón,“ segir Ástþór.
Þrátt fyrir að hafa verið í sviðs-
ljósinu í fjölda ára, telur Ástþór
að íslenska þjóðin viti enn ekki
fyrir hvað hann og hugsjónir hans
standa.
„Aftaka hefur átt sér stað í fjöl-
miðlunum undanfarinn áratug. Og
það skapar auðvitað viss vanda-
mál að mín ímynd hefur verið
afskræmd í því samhengi. Ég
byrjaði í baráttunni fyrir 16 árum,
þegar enginn var að tala um þær
byltingakenndu hugmyndir sem ég
var að setja fram. Ég vildi koma
á beinu lýðræði og færa valdið til
fólksins. Fulltrúalýðræði er barn
síns tíma og því er nauðsynlegt
að þróa þetta yfir á næsta stig þar
sem fólkið í landinu tekur sjálft
þátt í kosningum um málin,“ segir
hann.
Sá inn í framtíðina
Ástþór telur að vegna skoðana
sinna hafi þessi mikla andstaða
myndast gegn honum í sam-
félaginu. Í fyrstu kosningabaráttu
sinni um Bessastaði árið 1996,
árið eftir að hann stofnaði Frið
2000, hafði hann eytt heilu ári í að
lesa sér til um alþjóðastjórnmál
og lesið yfir 200 bækur um tengd
málefni.
„Fólk sá að þarna var kominn
maður sem vildi umbylta kerfinu
og veittist mismikið að mér. Þegar
ég lýsti yfir framboðinu á Þing-
völlum þá sagði ég að Ísland væri
í greipunum á huldumönnum og
að hér yrði efnahagslegt hrun ef
ekki yrði gripið í taumana. Þá var
búið að setja kvótakerfið á og verð-
mætin farin að færast yfir á fárra
hendur sem verður svo að þessu
mikla hruni.“
En hvernig gat hann séð þetta
fyrir svona snemma?
„Ég stofnaði Frið 2000 eftir að
ég fékk sýn í hugleiðslu þar sem
ég sá inn í framtíðina. Því gat ég
spáð fyrir öllu því sem gerðist. Ef
það er farið í gegnum allt sem ég
hef sagt í gegn m tíðina sést að það
hefur allt ræst. Ég áttaði mig á því
að það þurfti boðbera til að boða
stefnumál Friðar 2000 á alþjóða-
vettvangi til að hafa áhrif og ná
fylgi,“ segir hann.
Síðustu árin fyrir aldamótin
heimsótti Ástþór reglulega
New York og sótti fundi hjá
Communications Committee for
the United Nations.
„Þar kynnti ég þá einstöku
sögu þjóðarinnar að hafa aldrei
rekið eigin hernað. Þetta var
síðan til þess að haldinn var
stofn fundur World Peace 2000
Network hjá Friðar háskóla Sam-
einuðu þjóðanna. Töluverður áhugi
skapaðist á Íslandi sem framtíðar-
landi friðarstarfs. Þetta varð meðal
annars til að friðarsúlan reis í
Viðey en ég hitti og hafði áhrif á
fólk sem ræddi um slíka hugmynd.“
Konurnar seinni að kveikja
Svo virðist sem ungir karlmenn
séu dyggustu stuðningsmenn Ást-
þórs í kosningabaráttunni í ár.
Hann segist finna fyrir miklum
stuðningi og það hafi gengið betur
að safna undirskriftum en áður.
Hann telur konur ekki eins til-
búnar að styðja við sig þar sem
hugmyndir hans séu svo róttækar.
„Það hefur alltaf verið þannig að
yngri karlmenn eru þeir sem hafa
kveikt á því sem ég er að segja.
Kannski vegna þess að það er svo
róttækt. Konurnar eru seinni til að
kveikja á þessu,“ segir hann.
Seldi allt fyrir málstaðinn
Líf Ástþórs hafði snúist um við-
skipti þar til hann upplifði and-
lega vakningu í hugleiðslunni árið
1994.
„Ég var á kafi í þessu. Ég átti
íbúð í London, hús í Norður-
Englandi, íbúð á Spáni, þotu úti á
flugvelli… lífið snerist um þetta
og ég áttaði mig á því að ég var
búinn að fá leið á því. Sá að þetta
var ekki lífið. Eftir þessa skýru
vitrun byrjaði ég að hugsa hvað
ég gæti gert til að breyta þessu
og eyddi öllum mínum tíma og
peningum í hugsjónastarfið. Því ég
er í þessu af hugsjón,“ segir hann.
„ Spurningar um fjárhag minn
koma alltaf upp og svarið er ósköp
einfalt: Ég vinn eins og annað fólk,
en er búinn að átta mig á því að
maður tekur ekki peningana með
sér í gröfina. Ég eyði þeim í þetta.
Peningar fyrir mér eru bara kaldir
og ég hef allt sem ég þarf. Ég hef
stundum verið blankur en ég svelti
aldrei. Ég treysti bara á guð og
lukkuna í því. Ég held að þetta sé
bara spurning um forgangsröðun
í lífinu þegar maður er búinn að
átta sig á því.“
Allt byggt á misskilningi
Ástþór hefur verið handtekinn
oftar en einu sinni, ákærður fyrir
eignaspjöll og sýknaður. Hann
hefur kært umfjallanir fjölmiðla
til lögreglu, tekið myndir inn um
glugga á ritstjórn DV og mætt
í réttarsal ýmist í jólasveina-
búningi eða útataður í tómatsósu.
Hvernig á þjóðin að túlka þessa
gjörninga manns sem vill verða
forseti hennar?
„Þetta hefur allt verið mjög mik-
ill misskilningur. Það liggur saga
að baki því að ég fór til dæmis í
réttarsal í jólasveina búning, sem
var samfélagsádeila. Ég hafði
fengið mannúðarverðlaun grísku
kirkjunnar fyrir að fara til Írak
með nauðsynjar og flutt mjög
veika stúlku til Hollands á sjúkra-
hús. Þeir sögðu að mér hafði tekist
að stöðva fyrirætlanir Clintons að
ráðast á Írak á þessum tíma.
Það að koma þarna með jóla-
sveina, gjafir og lyf náði í fimm
daga að vera aðalfréttaefnið á
stöðvum Bandaríkjanna og náði
gífurlegri umfjöllun um allan
heim. Vegna þess að ég mætti
með jólasveina inn í múslíma-
land, sem er algjör þverstæða,
og var viljandi gert því það var
fréttnæmt. Ég hélt nokkra blaða-
mannafundi, fór í samstarf við
CNN þegar ákveðið var að flytja
veiku stúlkuna til Hollands. Og
í kjölfar ferðarinnar og þeirrar
umfjöllunar sem hún fékk, reis
upp mótmælaalda gegn Banda-
ríkjamönnum og þeirra áætlunum
um að ráðast á Írak, sem varð svo
til þess að ég fékk allt bandaríska
kerfið upp á móti mér.
Svo ætla ég að fara aftur til
Írak. Þegar ég er kominn út á
Keflavíkur flugvöll með jóla-
sveininn með mér og sit í vél
Flugleiða sem var að fara í loftið,
kemur lögreglan keyrandi inn á
flug brautina með blikkandi ljós
og stöðvar vélina. Þetta var eins
og í bíómynd. Þeim hefði dugað að
hringja inn til vélarinnar, en létu
sér það ekki nægja. Utanríkis-
ráðuneytið hafði bannað okkur að
fara í loftið.“
Ástþór sendi út fjöldapóst sem
tilgreindi andstöðu hans við því að
flugvélar Icelandair væru notaðar
í samhengi við Íraksstríðið. Hann
segir að um þremur tímum eftir að
pósturinn hafði verið sendur hafi
hann verið handtekinn og færður
í fangaklefa þar sem hann dvaldi
í um það bil viku. Hann mætti í
jólasveinabúningi í héraðsdóm til
að vekja athygli á því hversu vit-
laus málsgögnin hafi verið.
„Ég segi að skjölin séu svo
vitlaus að þau eigi heima uppi á
fjöllum með hinum jóla sveinunum,“
segir hann. „Þetta var þjóðfélags-
leg ádeila þar sem bent var á að
réttarkerfið var misnotað.“
Með því að mæta í hvítri skyrtu
útataðri í tómatsósu vildi Ástþór
benda á hvernig fórnarlömb Íraks-
stríðsins litu út, stríðs sem íslenska
ríkisstjórnin studdi. Sama dag og
hann mætti fyrir dóm heyrði hann
í fréttunum að um 4.000 óbreyttir
borgarar hefðu fallið í loft árásum
Bandaríkjamanna. Aðspurður
gefur hann ekki mikið fyrir að
hafa tekið myndir inn um glugga
rit stjórnar DV.
„Það var svar mitt við að ljós-
myndari þeirra stökk út úr bifreið
á götuljósum til að ljósmynda mig
inn um bílrúðuna er ég var að aka
frá sjúkrahúsi þar sem móðir mín
lá fyrir dauðanum.“
Óviss með að upplifa breyting-
arnar sjálfur
Ástþór er með stórar hugmyndir
fyrir íslensku þjóðina og forseta-
embættið sjálft.
„Ég vil breyta embættinu svo
það verði leiðandi afl sem dreg-
ur hingað nýja starfsemi í friðar-
málum og lýðræðisþróun,“ segir
hann. „Ég vil meðal annars nota
Keflavíkurflugvöll fyrir að setur
Friðarstofnunar SÞ, sem gæti
skapað mörg hundruð störf. En
ég hef aldrei reiknað með því að
ég endilega sjái afraksturinn af
þessu í mínu lífi. Þetta er fram-
tíðarsýn sem ég tel mig vera eitt
lítið hjól í að búa til.“
En er hann bjartsýnn?
„Ég er bjartsýnn á að ég nái að
virkja Bessastaði. En auðvitað
verður maður svo að bíða og sjá
hvað kemur upp úr kössunum.“
Ég stofnaði Frið 2000 eftir að ég fékk sýn í hugleiðslu þar
sem ég sá inn í framtíðina. Því gat ég spáð fyrir öllu því
sem gerðist. Ef það er farið í gegn um allt sem ég hef sagt
í gegn um tíðina sést að það hefur allt ræst.
Ímynd mín hefur verið afskræmd
Baráttan um Bessastaði harðnar með hverjum deginum og Ástþór Magnússon hefur ákveðið að láta slag standa í þriðja sinn.
Hann sagði Sunnu Valgerðardóttur frá afskræmingu ímyndar sinnar í fjölmiðlum, hugsjónum sínum og sýnum inn í framtíðina.
MISSKILINN HUGSJÓNAMAÐUR Ástþór segist hafa átt á brattann að sækja í kosningabaráttunni í ár vegna afskræmingar á ímynd hans í fjölmiðlum. Hann segist almennt vera
misskilinn og gjörðir hans í gegnum tíðina rangtúlkaðar. Ástþór finnur fyrir meiri stuðningi frá körlum en konum þar sem þeir séu yfirleitt tilbúnari til að móttaka róttækar
hugmyndir sem hann hefur fram að færa. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
■ Forsetinn skal starfa sem hlutlaust sameiningartákn þjóðarinnar.
■ Forsetinn á að fá nýtt hlutverk sem alþjóðlegur talsmaður friðar
og mannréttinda.
■ Á landinu skal rísa friðarháskóli og þróunarmiðstöð lýðræðis,
friðar og mannréttinda. Einnig skal friðargæslu Sameinuðu þjóð-
anna boðin aðstaða á Keflavíkurvelli og forsetaembættið vinni
markvisst að því að fá til Íslands tengda starfsemi.
■ Náttúruauðlindir skulu vera í eigu þjóðarinnar
■ VINNA MARKVISST Í ÞÁGU FRIÐAR
Ástþór Magnússon Wium er
fæddur árið 1953 og er giftur
Natalíu Wium. Hann á eina dóttur
úr fyrra hjónabandi, tvö barnabörn
og annað á leiðinni. Ástþór er
lærður ljósmyndari og hefur mest
allt sitt líf starfað sjálfstætt.
Á EINA DÓTTUR