Fréttablaðið - 10.08.2012, Blaðsíða 12

10. ágúst 2012 FÖSTUDAGUR12
B
ay Fang hóf blaða-
mannaferil sinn sem
fréttaritari US News
and World Report
Beijing í Kína fyrir
ellefu árum og kom
úr þeirri dvöl með hin virtu John
F. Kennedy blaðamannaverðlaun
upp á vasann fyrir fréttaskýringu
sína um umfangsmikil mannrán
sem þar tíðkast. Sagði hún þá sögu
kvenna sem rænt hafði verið og
látnar vinna fyrir mafíur, aðallega
við vændi.
Hvenær fórst þú að vinna á áttaka-
svæðum?
„Eftir hryðjuverkin 11. septem-
ber árið 2001 bauðst ég til að fara
til Afganistans og ég var meðal
fyrstu blaðamanna til að fara
þangað eftir innrásina,“ segir hún.
„Það var ótrúleg reynsla því við
vorum að segja frá því sem fyrir
augu og eyru bar án þess að hafa
hugmynd um hvernig vindar blésu
í umræðunni í heimspressunni.
Þetta er blaðamennska í sínu hrein-
asta formi og það er ekki oft sem
blaðamaður kemst í þá stöðu sem
við vorum í þarna. Ég var í Afgan-
istan frá október 2001 til júní 2002
en þá fór ég heim til Bandaríkj-
anna. Svo þegar stríðið í Írak hófst
var ég farin að iða í skinninu eftir
því að komast þangað. Mér fannst
það líka rétt að nýta reynsluna og
láta til mín taka.“
Kollegar verða fyrir kúlum
Bay Fang vildi ekki fara um land-
ið undir verndarvæng bandaríska
hersins heldur fór hún á eigin
vegum með túlki og bílstjóra um
landið þvert og endilangt. „Mér var
umhugað um að hafa fullt frelsi og
skrifa ekki eingöngu frá sjónarhóli
bandarískra hermanna,“ útskýr-
ir hún. „Þetta var nokkuð erfitt
því maður gat verið í skotlínunni
þó maður teldi sig ekki standa á
neinum vígvelli. Þetta var allt svo
tilviljanakennt og þú vissir nátt-
úrulega aldrei hvar næsta sjálfs-
morðssprengja yrði, hvar næsta
skothríð hæfist eða hvar mannræn-
ingjar létu til skarar skríða. En ég
reyndi að tala við eins marga og ég
gat en stundum fann ég að hendur
mínar voru bundnar í þessari ring-
ulreið.“
Hvenær heldur þú að þú hafir
verið í mestri hættu?
„Það er ekki gott að segja en ég
var oft skammt undan þar sem
sjálfmorðssprengjur sprungu og
stundum kom það fyrir að félagar
mínir urðu fyrir skotum rétt eftir
að ég var farin af vettvangi. En
það er engan veginn hægt að segja
til um það hvenær ég var í mestri
hættu því voðinn var svo víða vís.“
Einhverjir myndu nú drífa sig
heim eftir fyrstu voðareynsluna á
vígvettvangi. Það hefur ekki hvarfl-
að að þér?
„Auðvitað reynir þetta á mann.
Það er mjög erfitt að búa við við-
varandi óöryggi og ég nýt þess
alveg sérstaklega eftir þessa
reynslu að ferðast á öruggum stöð-
um. Til dæmis hlakka ég ekkert
smávegis til að koma til Reykja-
víkur og rölta þar sem gleðin ein
ríkir,“ segir hún og hlær við.
Dvalist meðal Kúrda
Þú virðist sækja í áhættu í starfi
þínu?
„Það er eitthvað til í því en ég vil
þó ekki gangast við þeirri hug-
mynd sem margir hafa um blaða-
menn, eins og að þeir séu einhverj-
ir áhættufíklar. Það sem dreif mig
áfram var sú trú mín að Banda-
ríkjamenn ættu að þekkja sögu
þessa fólks því ákvarðanir sem
við tökum heima hafa svo gríðar-
leg áhrif á örlög þess. Og ég vissi
að ef við blaðamenn hefðum ekki
verið þarna að tala við þetta fólk
og verða vitni að raunum þess þá
hefði saga þess eflaust aldrei verið
almennilega sögð. Stundum finn ég
enn fyrir þessari þörf, til dæmis
eru margar mannraunir að eiga
sér stað á Sýrlandi þessa dagana
en enginn til að segja frá þeim. Og
auðvitað veit ég að það er svo sem
ekki of mikið sem maður getur gert
á vígaslóðum en þó er það nokk-
urs virði að hafa reynt eftir bestu
getu.“
Bay Fang dvaldi meðal annars
með Kúrdum í norðurhluta Íraks
en þeir höfðu vopnbúist og börð-
ust af hörku gegn herjum Saddams
Hussein. „Það myndast þarna sterk
bönd manna á milli. Til dæmis er
einn fyrrum kollegi minn að halda
á leið aftur til Íraks að vinna fyrir
Masoud Barazani, leiðtoga Kúrda
þar í landi. Reyndar var það eitt
af því sem snart mig hvað dýpst
að heyra sögu Kúrdanna um allt
það sem þeir höfðu þurft að þola í
stjórnartíð Saddams Hussein. Þetta
varð til þess að ég fór að líta á inn-
rás okkar Bandaríkjamanna í nýju
ljósi, allavega var hún kærkomin
fyrir þjakaða Kúrdana.“
Bregður er það sér asíska erind-
rekann
En nú eru bæði þessi stríð afar
umdeild og Bandaríkjamenn hafa
verið sérstaklega gagnrýndir fyrir
innrásina í Írak. Hefur þú fundið
fyrir andúð í þinn garð á ferðalög-
um þínum fyrir það eitt að vera
Bandaríkjamaður?
„Þetta hefur breyst stórlega í
seinni tíð. Vissulega var fólki heitt
í hamsi í upphafi en þetta er allt
annað andrúmsloft í dag, sérstak-
lega eftir að ný stjórn tók við.“
En af hverju hefur þú ákveðið
að taka þá í Gleðigöngunni hér í
Reykjavík?
„Það er gaman að segja frá því
að þar sem ég kem fyrir hönd
þjóðar minnar þá bregður fólki
stundum í brún að sjá mig bregða
fyrir sem er af kínverskum upp-
runa. Ég tilheyri minnihlutahópi
og reynslunni af því að búa meðal
fólks af mörgum þjóðernum og
margbreytilegum hópum getum
við miðlað. Bandaríkjastjórn
leggur einmitt áherslu á þetta og
fyrir mig persónulega er það sér-
stök ánægja að taka þátt í því.“
Blaðamaður kveður þá Bay
Fang að sinni en er tilbúinn að
sjá hana innan um allan marg-
breytileikann í Gleðigöngunni á
morgun.
Föstudagsviðtaliðföstuda
gur Bay Fang, aðstoðarmaður utanríkisráðherra Bandaríkjanna í málefnum Evrópu
Við berum út sögur af frægu fólki
Póstdreifing | Suðurhraun 1 | 210 Garðabær | Sími 585 8300 | www.postdreifing.is
Birtingur treystir okkur fyrir
öruggri dreifingu á Séð og heyrt
B
ra
n
de
n
bu
rg
Sögur fólksins á vígaslóðum
Ein þeirra sem gengur í gleðigöngunni á morgun er Bay Fang, aðstoðarmaður utanríkisráðherra Bandaríkjanna í málefnum
Evrópu. Það hefur reyndar ekki alltaf verið svo hýrt yfir lífsgöngu hennar en hún var áður blaðamaður á átakasvæðum í Afgan-
istan og Írak þar sem hún sá á eftir kollegum sínum falla í bardögum. Jón Sigurður Eyjólfsson fræddist um feril Bay Fang.
BAY FANG Blaðamaðurinn fyrrverandi er nýlega orðinn aðstoðarmaður utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna í málefnum Evrópu. Hún gleymir nú vígavettvangi sem hún
hefur unnið á og ætlar að gleyma sér í gleðigöngunni.
STRÍÐIÐ Í ÍRAK Ákvarðanir sem teknar eru í Bandaríkjunum hafa áhrif á örlög fólks um víðan heim og Bay Fang vill að saga þess fólks verði sögð. NORDICPHOTOS/AFP
Það sem dreif mig áfram var
sú trú mín að Bandaríkjamenn
ættu að vita sögu þessa fólks því
ákvarðanir sem við tökum heima hafa svo
gríðarleg áhrif á örlög þess.