Fréttablaðið - 10.08.2012, Blaðsíða 16

16 10. ágúst 2012 FÖSTUDAGUR
F
ramtíðarsýn Reykjavíkurborgar í málefnum fatlaðra
er að fatlað fólk sem þarf aðstoð í daglegu lífi á að geta
valið hvernig hún er veitt.
Þessi sýn er kjarninn í þróunar- og tilraunaverkefni á
vegum velferðarsviðs borgarinnar en verkefnið byggir
á handbók og leiðbeinandi reglum um notendastýrða persónulega
þjónustu (NPA) sem unnar hafa verið á vegum velferðarráðu-
neytisins. Nú er lýst eftir þátttakendum í verkefninu á þjónustu-
svæði Reykjavíkurborgar og Seltjarnarness.
NPA byggir á því að notandi þjónustunnar er sjálfur verk-
stjórnandi varðandi þá þjónustu sem hann fær. Í stað þess að taka
við þjónustu og starfsfólki sem
aðrir hafa ákveðið og valið þá
velur hann sjálfur aðstoðarfólk
sitt og ákveður hvaða störf það á
að inna af hendi. Með samningi
um NPA fær notandinn þannig
greiðslu sem hann á að ráðstafa
sjálfur í stað þjónustunnar sem
honum stæði ella til boða.
Þessi leið eykur ekki bara sjálfstæði fatlaðs fólks og sjálfræði
heldur getur hún einnig reynst hagkvæmari vegna þess að með
þessari aðferð er þjónustan löguð að hverjum og einum á hverjum
tíma. Þannig þarf sá sem þjónustuna notar ekki að laga sig að
þeirri þjónustu sem í boði er heldur sníður hann hana sjálfur að
sínum þörfum.
Frelsið til að velja aðstoðarfólkið skiptir einnig máli, ekki síst
fyrir fólk sem þarf aðstoð við daglegar persónulegar athafnir
sínar. Það segir sig sjálft hversu mikil bót felst í því að geta
sjálfur valið fólk sér til liðsinnis þar.
Loks hefur reynslan sýnt að það er síst kostnaðarsamara að
veita þjónustuna með þessum hætti en með „gamla laginu“, að
gera hinum fötluðu að laga sig að þeirri þjónustu sem til boða
stendur.
Að mati Freyju Haraldsdóttir, framkvæmdastjóra NPA mið-
stöðvarinnar, getur NPA þjónusta gerbreytt lífi fatlaðs fólks.
Sjálf hefur Freyja lokið háskólanámi, leigt sér eigin íbúð og farið
út á vinnumarkaðinn í fullt starf eftir að hún fékk notendastýrða
persónulega þjónustu. „Ég er ekki lengur bótaþegi vegna þess að
ég er í fullri vinnu. Þetta hefur fært mig úr því að vera annars
flokks þjóðfélagsþegn, notandi sjálfboðastarfs foreldra og vina,
í að vera fyrsta flokks þjóðfélagsþegn, sem hefur réttindi og
skyldur í samfélaginu,“ segir Freyja í frétt hér í blaðinu og ef
þetta er ekki árangur, hvað er þá árangur?
Allir, fatlaðir sem ófatlaðir, eiga rétt á að lifa lífi sínu með
reisn. Í því felst meðal annars að taka ákvörðun um sína eigin
þörf fyrir þjónustu og að velja sjálfur það fólk sem sinnir störf-
unum. Í því að lifa lífi sínu með reisn felst líka, ef út í það er farið,
að ákveða sjálfur hvern maður tekur með sér í kjörklefann, full-
trúa kjörstjórnar, persónulegan aðstoðarmann eða venslamann,
sé maður ekki fær um að greiða atkvæði án aðstoðar. Þannig er
krafan um rétt fatlaðra til að velja þann sem fer með þeim í kjör-
klefann angi af sömu þróun og NPA þjónustan.
Stefnt er að því að lögbinda notendastýrða persónulega þjón-
ustu á næstu árum. Öllu skiptir að staðið verði við þá stefnu.
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
HALLDÓR
Steinnunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
SKOÐUN
Hinsegin
dagar í
Reykjavík
Þorvaldur
Kristinsson
varaformaður
Hinsegin daga
Hinsegin dagar í Reykjavík eru nú haldnir í fjórtánda sinn. Frá því að
vera lítil eins dags hátíð sem fimmtán
hundruð gestir sóttu, hefur hátíðin vaxið og
dafnað með hverju ári og er núna litrík sex
daga hátíð sem 80–90 þúsund manns sækja.
Hinsegin dagar hafa ótrúlega þýðingu
fyrir samkynhneigða, tvíkynhneigða og
transfólk á Íslandi. Hátíðin hefur eflt fólki
kjark og verið því vettvangur til að standa
stolt frammi fyrir samborgurum sínum.
Hinsegin dagar eru staðfesting þess að
samstaðan færir okkur djörfung og virð-
ingu þegar rétt er á málum haldið.
En hátíðin hefur ekki eingöngu verið
hinsegin fólki ávinningur í baráttu þess.
Hinsegin dagar eru einn litríkasti þáttur-
inn í menningarlífi Reykvíkinga og njóta
meiri vinsælda en flestir aðrir viðburðir á
Íslandi. Viðurkenningin sem þjóðin sýnir
með þátttöku sinni, gleði og stuðningi er
stærsta inneign Hinsegin daga.
Hátíð Hinsegin daga í ár stendur í sex
daga. Þessa daga leggjum við okkur fram
um að miðla menningu hinsegin fólks, til
skemmtunar, til fróðleiks, til íhugunar og
ekki síst til að brýna fyrir sjálfum okkur og
þjóð okkar að öll berum við ábyrgð hvert á
öðru, að barátta hinsegin fólks fyrir mann-
virðingu og mannréttindum er ekki einka-
mál þeirra sem í hlut eiga heldur varðar
hún alla Íslendinga.
Ekki síður er mikilvægt að muna það á
hátíð Hinsegin daga að málstaður mann-
réttinda er ekkert einkamál þjóða. Á liðnum
árum hafa Hinsegin dagar reglulega boðið
til sín gestum frá ríkjum þar sem hinsegin
fólk á í vök að verjast, þiggja fræðslu,
hlusta, nema, og gefa gestunum stund-
um góð ráð. Þá hafa Hinsegin dagar lagt
drjúgan skerf af mörkum til að mótmæla
misrétti og mannréttindabrotum um allan
heim. Því að málstaður mannréttinda þekk-
ir engin landamæri.
Við þökkum þjóðinni ómetanlegan stuðn-
ing á liðnum árum og bjóðum bæði Íslend-
inga og erlenda gesti velkomna á fjórtándu
Hinsegin daga í Reykjavík sem ná hámarki
með gleðigöngunni laugardaginn 11. ágúst.
Viðurkenningin sem
þjóðin sýnir með þátt-
töku sinni, gleði og stuðningi er
stærsta inneign Hinsegin daga.
Semjum við okkur sjálf
Þór Saari, þingmaður Hreyfingar-
innar, segir í samtali við Morgun-
blaðið að meginviðfangsefni næstu
ríkisstjórnar sé að endursemja um
róttæka endurskipulagningu á
vaxtagreiðslum og endurgreiðslum á
skuldum ríkis og sveitarfélaga. Hann
segir aðeins spurningu um hvaða
flokkar viðurkenni það
fyrir kosningar. Þór er
hluti af nýju stjórn-
málaafli, Dögun, og því
má telja að þetta verði
stefna þess flokks. Það
er spurning hvort
helstu lánardrottn-
ar Íslendinga, til dæmis Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn og Norðurlöndin, vita
af þessu. Eða eigum við að semja
um okkur sjálf, jafnvel í stjórnar-
myndunarviðræðum?
En er það ekki jákvætt?
Þór segir, við sama tækifæri, að
skuldabyrði hins opinbera sé ósjálf-
bær. Einhver hefði haldið að það
væri gott, því sjálfbærni gengur út
á það að ganga ekki það hart að
einhverju að það gangi á höfuð-
stólinn. Ósjálfbær skuldastaða
hlýtur því að vera staða þar
sem gengur á höfuðstólinn,
sem ætti að vera gott.
Bendir á vandræðagang
Óhætt er að segja að áhugi
kínverska fjárfestisins Huangs Nubo
á uppbyggingu á Grímsstöðum á
Fjöllum hafi orðið ríkisstjórninni
vandræðamál. Einar K. Guðfinnsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
bendir á þetta í pistli á heimasíðu
sinni. Hann rifjar upp að nú eru tvö
ár síðan fyrst fréttist af áhug-
anum. Það sé því sérkenni-
legt að nú fyrst ákveði ríkis-
stjórnin að móta sér stefnu í
málinu. Umhugsunarverður
punktur.
kolbeinn@frettabladid.is
Notendastýrð persónuleg aðstoð er framtíðin í
þjónustu við fatlað fólk:
Líf með reisn
Kveðja frá Hinsegin dögum