Fréttablaðið - 03.09.2012, Blaðsíða 10

3. september 2012 MÁNUDAGUR10
FRÉTTAVIÐTAL: Bragi Guðbrandsson forstjóri Barnaverndarstofu
Björgu Guð brands dótt ur, félags-
ráðgjafi] var fyrst og síðast
ætl að að meta líðan barns ins, fá
fram upp lif un þess og sjónar-
mið. Ef sveitar félögin taka þetta
yfir þá verður að tryggja að það
verði nægur mann afli; sér fróður
mannafli sem get ur veitt barn inu
það sem það þarf.“
Forvarnargildið
Spurn ing unni um hvort þjónusta
sem þessi sé mjög fjárfrek
svarar Bragi neitandi. „Mér
finnst að í hlut falli við mikil-
vægi þjónustunn ar þá sé vart um
hann tal andi. Við hljót um að hafa
svigrúm fyrir þessa þjón ustu.
Eins má færa rök fyrir því að sú
aðstoð sem þarna kemur til strax
í byrjun, komi til með að spara
ein stak ling num og sam félag inu
í heild mikil fjár út lát þegar til
lengri tíma er litið. Þetta verk efni
hefur gífur legt forvarnargildi,“
segir Bragi. „Ég vil því ítreka
að þessi þjón usta verð ur áfram
í boði, en eftir á að koma í ljós
hvern ig það verð ur út fært.“
Framtíðarsýn
Bragi segir að þrátt fyrir að
höfuð borgar svæð ið sé títt nefnt í
þessu sam hengi sé hans draum ur
að hægt sé að bjóða sér tæka
sálgæslu fyrir börn um allt land.
Það sé hins vegar flók ið, enda
þekkt að inn viðir sveitar félag-
anna eru ólíkir.
„Hins vegar, í ljósi óhugn -
aðarins sem þessi börn upp lifa,
er það frá leitt að þetta skuli ekki
hafa verið í við un andi horfi í
gegn um árin. Það dett ur engum
annað í hug en að hjálpa barni
sem hefur verið beitt líkam legu
ofbeldi. Hvers vegna ætt um við
ekki að tryggja bráða þjón ustu til
barna sem er lim lest á sál inni?
Málið snýst ein fald lega um geð-
heilsu þess ara barna og fram tíð
þeirra alla.“
Aðeins í Reykjavík
er bak vakta þjónustu
barna verndar nefndar
haldið úti allan sólar -
hringinn. Forstjóri
Barna verndarstofu segir
þjónustuna víða með öllu
óviðunandi. Rætt er um
sameiginlega bakvakt alls
höfuðborgarsvæðisins.
Bakvaktaþjónusta barna verndar -
nefnda sveitar félaganna er víða
með öllu óviðun andi. Aðeins í
Reykja vík er haldið uppi sólar-
hrings þjónustu. Til rauna verk-
efni vegna heimilis of beldis á
vegum Barna verndar stofu (BVS)
lýkur um ára mótin. Sál gæslu
barna sem verða vitni að heim-
ilis ofbeldi, eða eru beitt ofbeldi,
verður að sinna með sér tæk um
hætti. Rætt er um sam eigin lega
bakvaktaþjónustu á öllu höfuð-
borgar svæðinu.
Þetta kemur fram í máli Braga
Guð brands son ar, for stjóra BVS,
í viðtali við Frétta blað ið, en til-
rauna verkefni vegna heimilis-
ofbeldis á vegum stofnunarinnar
lýkur um áramótin að óbreyttu.
Verkefnið átti að leiða fram
hvort ekki væri þörf á sértækri
þjónustu, þar sem börnum yrði
veitt áfallahjálp á staðnum og í
beinu framhaldi frekari meðferð
og stuðningur.
Bragi segir að farið hafi verið
í verk efn ið á skjön við hefð-
bundna verka skipt ingu ríkis og
sveitarfélaga í barna verndar-
málum. Meginreglan er sú að
barna verndar nefndir sveitar-
félag anna eigi að sinna útköllum
utan dag vinnu tíma, ef börn eru
í hættu eða búa við óviðunandi
skilyrði á einhvern hátt.
„Vandamálið hefur hins vegar
verið að bak vakta þjón ust-
unni vítt og breitt um landið er
ábóta vant. Það er í raun aðeins
eitt sveitar félag sem hefur
haldið uppi fullri sólar hrings-
þjónustu, og það er Reykja vík.
Sums staðar er þetta algjörlega
óviðunandi, jafnvel í fjöl menn-
inu hér á höfuð borgar svæðinu,“
segir Bragi.
Rætt um sameinaða bakvakt
Bragi telur að tilraunaverkefnið
hafi þegar sannað að þessi
þjónusta verði að vera til staðar.
Hins vegar liggi ekki fyrir hvort
Barna verndar stofa haldi áfram
á sömu braut, því eins komi til
greina að barna verndar nefnd ir
sveitar félag anna taki við keflinu.
„Ég veit til þess að rætt er um að
sam eina alla bakvaktaþjón ustu
á höfuð borgar svæðinu. Að mínu
viti ætti það reyndar að vera
komið á kopp inn fyrir löngu. Ef
það tekst þá er ekki þörf á því að
Barna verndar stofa haldi verk-
efni nu áfram,“ segir Bragi.
„En áfalla stuðn ing ur fyrir
þessi börn mun halda áfram,
hvernig sem það verð ur út fært.
Það þori ég að full yrða. Ég á
mér þann draum að Barna hús
ann ist eftir fylgd ina með þessum
börn um en bráða hjálp in verði á
vett vangi sveitar félag anna.“
Þurftarfrekir á athygli
Hefð bund in íhlut un barna-
verndar nefnda vegna heimilis-
ofbeld is er fólg in í því að einn
starfs maður frá barna vernd-
inni kemur inn á heimil ið, ásamt
lögreglu; reynir að sætta deilu-
aðila og sinna málinu að öðru
leyti. Rann sóknir hafa hins vegar
sýnt, bæði hér og erlend is, að
foreldrar sem í hlut eiga eru svo
þurftar frekir á athygli að börnin
verða út undan. Í því krist all ast
tilraunaverkefnið sem Barna-
verndar stofa hefur hald ið úti í
tæpt ár; eða að börn in fá sér staka
at hygli.
„Starfs manni okkar [Rögnu
Sálgæslu barna verður að efla
FORSTJÓRI BARNAVERNDARSTOFU Bragi telur að reynsla tilraunaverkefnis vegna heimilisofbeldis hafi sannað að sértæk sálg æsla
fyrir börn í þessum kring um stæðum verði að halda áfram. Í raun segir hann það fráleitt að slík þjónusta hafi ekki verið komin til
fyrir löngu. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Vandamálið hefur hins vegar verið að bakvakta þjónust unni vítt og breitt um landið
er ábótavant. Það er í raun aðeins eitt sveitarfélag sem hefur haldið uppi fullri
sólarhringsþjónustu og það er Reykjavík. Sums staðar er þetta algjörlega óviðunandi, jafnvel í
fjölmenninu hér á höfuð borgarsvæðinu.
BRAGI GUÐBRANDSSON
FORSTJÓRI BARNAVERNDARSTOFU
Á því tæpa ári sem tilrauna verk-
efni Barna verndar stofu vegna
heimilisofbeldis hefur stað ið yfir
hefur sér fræð ing ur komið að
nokkrum til vik um þar sem konum
höfðu verið veitt ir alvar leg ir áverk ar;
jafn vel lífs hættu leg ir. Fimm af 35
konum þurftu að leita sér að stoð ar
á Bráða mót töku Land spítala (LSH)
fyrstu sex mánuð ina sem verk efn ið
stóð yfir.
■ Að veita sérhæfða þjónustu fyrir
börn sem búa við þær aðstæður
að ofbeldi hefur verið þáttur í
heimilislífi þeirra.
■ Verkefninu er ætlað að leiða í ljós
líðan og sjónarmið barnanna í því
skyni að treysta öryggi þeirra og
velferð.
■ Sérfræðingur sinnir einungis
mál um barna sem verða vitni að
eða eru viðstödd ofbeldi á milli
foreldra á heimili sínu og lögregla
er kölluð á staðinn.
■ Tilraunaverkefnið nær til barna
18 ára og yngri eins og barna-
verndar lög nr. 80/2002 kveða á
um. Ef barn er of ungt til að tjá
sig fá foreldrar ráðgjöf og stuðn-
ing.
■ Sérhæfður starfsmaður Barna-
verndar stofu bregst við til kynn-
ingu frá lög reglunni á höfuð-
borgar svæðinu eftir kl. 16.00
virka daga og um helgar.
■ Starfs svið sérfræðings er að ræða
við barnið/börnin og kanna líðan
þeirra, upp lifun og við horf til
þeirra atburða rásar sem leiddi
til lög reglu af skipta. Sér fræð ingur
legg ur mat á þörf barn anna fyrir
áfalla hjálp í kjöl far lögreglu af-
skipt anna og veit ir þeim með-
ferðar við töl eins fljótt og við
verð ur kom ið.
■ Mál barn anna eru unn in sem
hluti af barna vernd ar úr ræði og
ger ir sér fræð ing ur áætl un um
með ferðar þörf barn anna.
Heimild: Tilrauna verk efni Barna-
vernd ar stofu; áfanga skýrsla
Markmið verkefnis Barnaverndarstofu
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is