Fréttablaðið - 02.10.2012, Qupperneq 15

ÞRIÐJUDAGUR 2. október 2012 15
Stefið hefur að undanförnu verið að finna þurfi fleiri aura, nú sé
komið að því að skattleggja ferða-
þjónustuna frekar. Við því er
kannski ekkert að segja. Ef þörf
er á að fá aukið fé í kassann, og
fá erlenda ferðamenn til að skilja
meira eftir sig, þá er aukin skatt-
lagning á ferðaþjónustuna áreið-
anlega leið að því marki. Klasse
statt Masse, eins og Þjóðverjar
segja.
Ég sé þó ekki betur en að skatt-
mann sé á villigötum bæði varð-
andi hækkun virðisaukaskatts
í gistingu og í bílaleigumálum.
Þar eru nefnilega ferðamenn
að greiða skatt sem nýtist ein-
hverjum öðrum, burtséð frá því að
sumir ferðamenn falla ekki undir
notendur þessarar þjónustu. Hin
hliðin sem rædd hefur verið er
að gjald verði lagt á heimsóknir
á vinsæla ferðamannastaði, sbr.:
„þeir borga sem njóta“. Það er
snöggtum skynsamlegra heldur
en hækkun virðisaukaskatts
hér og þar. En þá myndu einnig
margir sleppa við að leggja sitt
af mörkum, einfaldlega með því
að heimsækja ekki þessa vinsælu
staði og beina umferð sinni frekar
um viðkvæm og óskipulögð svæði.
Og ekki má gleyma öllu hringlinu
í kringum gjaldheimtuna.
Allt Ísland með sínum fjöl-
breytileika í náttúru og sínum
miklu víðáttum er í raun ígildi
þjóðgarðs. Ef nauðsyn krefur er
skynsamlegast að rukkað sé fyrir
aðgang að þessu þjóðgarðsígildi –
„þeir borga sem njóta“. Það verður
eingöngu gert með komuskatti til
Íslands á alla flug- og skipafar-
þega. Það sem með því vinnst er
tiltölulega einföld og sanngjörn
skattheimta, þó svo að ekki teljist
allir til ferðamanna sem sækja
landið heim. Slíkan skatt mætti
að auki nota til að jafna árstíða-
sveifluna í komu ferðamanna, og
hafa hann lægri að vetri en sumri.
Eins hvetur þetta til lengri dvalar
í landinu, þar sem upphæðin er sú
sama hvort sem dvalið er lengur
eða skemur.
Ég hef alla tíð verið mótfall-
inn aukinni skattheimtu á erlenda
ferðamenn, fundist þeirra hlut-
deild í greiðslu virðisaukaskatts
á allar vörur vera nógur skerfur
til okkar samfélags. En ef mark-
visst á að gera Ísland dýrara fyrir
ferðamenn, þá er þetta leiðin;
skatturinn sem Össur reifaði fyrst
fyrir hartnær fjórum árum sem
atvinnuvegaráðherra og var al-
farið hafnað af ferðaþjónustunni.
Svo lengi má hnoða leir að hann
verði meyr.
Á þessu þingi liggur nú fyrir að nýju frumvarp til umferðar-
laga, sem er lagt fram af innanríkis-
ráðherra, en það hefur verið í far-
vatninu um nokkurt skeið. Tímabært
hefur verið að endurskoða fyrri lög
sem eru frá árinu 1987 með síðari
breytingum og hefur nýtt frumvarp
fengið umsagnir fjölmargra aðila og
fer nú í umfjöllun í nefndum þingsins
í framhaldi.
Nokkurra breytinga er að vænta
sem ekki hafa fengið mikla um-
fjöllun. Eitt eru sektarákvæði og
umfang slíkra sem innanríkis-
ráðherra sjálfur tæpir á í pistli í
Morgun blaðinu síðastliðna helgi.
Þar fjallar hann um tekjutengingu
sekta við umferðarlagabrotum sem
væntan lega verður fjörug umræða.
En það sem ég ætla að ræða eru
ákvæði um mat á aksturshæfni ein-
staklinga af hálfu lækna og þá sér-
staklega nýtt ákvæði um sérstakan
trúnaðarlækni Umferðarstofu.
Þetta ákvæði sætir nokkrum tíð-
indum og hefur Læknafélag Íslands
meðal annars sent tvívegis umsögn
sína um þetta frumvarp árin 2010
og 2011 til nefndarsviðs Alþingis,
en ekki hefur mér vitanlega verið
óskað eftir áliti félagsins nú, enda
harla ólíklegt að það breytist mikið.
Í lögunum stendur orðrétt í 61.
grein: „Komi fram upplýsingar við
meðferð sjúklings á sjúkrastofnun
eða hjá heimilislækni um verulega
skerta hæfni viðkomandi til aksturs
skal gera trúnaðarlækni Umferðar-
stofu viðvart án tafar. Stendur þagn-
arskylda læknis því ekki í vegi. Eins
fljótt og unnt er skal trúnaðarlæknir
óska eftir því að hlutaðeigandi gang-
ist undir læknisrannsókn þar sem
metnir eru þeir þættir sem áhrif
hafa á aksturshæfni viðkomandi.“
Hér er verið að gera læknum
skylt að tilkynna skjólstæðinga
sína til trúnaðarlæknis Umferðar-
stofu og setja lækna í ákveðið eftir-
litshlutverk með almannahags-
munum. Hafa læknar áhyggjur af
því að það grafi undan trúnaðar-
sambandi milli læknis og sjúklings.
Slíkt hefur verið sannreynt í rann-
sóknum, meðal annars nú nýlega í
grein í læknatímaritinu New Eng-
land Journal of Medicine.
Í reglugerð nr. 830/2011 koma
fram þær læknisfræðilegu lágmarks-
kröfur sem gerðar eru til þeirra sem
ætla að stjórna vélknúnu ökutæki.
Þær eru býsna ítarlegar og leyfi ég
mér að efast um að eftir þeim sé farið
í hvívetna hérlendis. Það er til dæmis
óheimilt að endurnýja eða gefa út
ökuleyfi fyrir þá sem eru háðir
ávana- og fíknilyfjum eða nota þau
að staðaldri, en mjög stór hópur notar
slík lyf, þá einnig ávanabindandi lyf
líkt og róandi eða svefnlyf og undir
sama flokk falla þeir sem eru háðir
áfengi. Sjúklingar með alvarlegar
hjartsláttartruflanir og hjartakveisu
eiga ekki að fá leyfi svo og sjúk lingar
með vissar tegundir flogaveiki og
alvarlegri stig sykursýki með ítrek-
aðri blóðsykur lækkun. Þetta er fyrir
utan þá sem sökum hrumleika og
hreyfiskerðingar hafa ekkert undir
stýri að sækja.
Samkvæmt frumvarpi til laga
myndi þetta þýða að læknar á Vogi
þyrftu að innkalla ökuleyfi sjúk-
linga sinna með því að vísa einstak-
lingunum til trúnaðarlæknis
Umferðar stofu. Hjartalæknar yrðu
að taka afstöðu til ökuleyfis með
sama hætti og svona mætti lengi
telja. Það getur varla verið markmið
laganna að í raun svipta svo stóran
hóp fólks ökuréttindum, eða hvað?
Margir telja að ökuréttindi jafn-
gildi mannréttindum og er áhuga-
verð sú togstreita sem myndast þegar
einstaklingur er metinn óhæfur af
heilsufarsástæðum. Það er þó mikil-
vægt að hafa góðan ramma og skýrar
leikreglur varðandi ökuleyfisveit-
ingu og sviptingu sem læknar geta
og eiga að fylgja. Umræðu er þörf um
þetta mikilvæga málefni og undirrit-
aður sem trúnaðarlæknir Umferðar-
stofu telur að ekki séu öll kurl komin
til grafar enn þá.
Ef nauðsyn krefur
er skynsamlegast
að rukkað sé fyrir aðgang
að þessu þjóðgarðsígildi –
„þeir borga sem njóta“.
Teitur
Guðmundsson
læknir
HEILSA
Umferðarlög, aksturshæfni
og læknisvottorð
Samkvæmt frumvarpi til laga myndi
þetta þýða að læknar á Vogi þyrftu að
innkalla ökuleyfi sjúklinga sinna …
Ferðaþjónustuskattar:
Tillaga við stef
Ferðaþjónusta
Jón Baldur
Þorbjörnsson
rekur fyrirtæki í
ferðaþjónustunni