Fréttablaðið - 08.11.2012, Blaðsíða 16

8. nóvember 2012 FIMMTUDAGUR16
Umsjón: nánar á visir.is
15,75
Höldum hagkerfinu gangandi og veljum
verslun og þjónustu á Íslandi.
Samtök verslunar og þjónustu
Héraðsdómur Reykjavíkur rifti í
gær 4,3 milljarða króna tilfærslu
frá VBS fjárfestingarbanka til
þrotabús Landsbankans haustið
2009. Landsbankinn þarf að skila
eignunum, sem hafa fallið töluvert
í verði, til þrotabús VBS.
Forsaga málsins er sú að við
bankahrunið varð VBS í raun
gjaldþrota. Fjármálaráðuneytið
ákvað hins vegar að veita bank-
anum 26,4 milljarða króna lán í
mars 2009 til sjö ára með tveggja
prósenta vöxtum, sem var langt
undir markaðsvöxtum sem þá
voru 12 prósent. Þetta lán gerði
VBS kleift að færa 9,4 milljarða
króna vaxtaáhrif ríkislánsins
aftur virkt í ársreikning sinn fyrir
árið 2008. Við það varð eigið fé
bankans jákvætt og hann gat hald-
ið áfram starfsemi. VBS gat hins
vegar aldrei greitt neitt af láninu
og snemma árs 2010 var skipuð
slitastjórn yfir bankann.
Þann aukna líftíma sem íslenska
ríkið og Fjármálaeftirlitið (FME)
veittu VBS með veitingu ríkisláns-
ins nýttu stjórnendur hans hins
vegar til að færa eignir með verð-
gildi til valdra kröfuhafa. Á meðal
þeirra sem högnuðust á þessu var
þrotabú Landsbanka Íslands, sem
er einnig langstærsti kröfuhafi
VBS.
Viðræður um einhvers konar
uppgjör milli VBS og þrota-
bús Landsbankans höfðu hafist
skömmu eftir bankahrun. Sam-
komulag var síðan undirritað 11.
ágúst 2009. Í því fólst að tiltekn-
ar eignir VBS skyldu settar í nýtt
eignarhaldsfélag, sem fékk nafnið
Vingþór ehf., og eignarhald þess
félags var framselt til þrotabús
Landsbankans. Það framsal átti
sér stað 13. nóvember 2009. Virði
þeirra eigna sem settar voru inn
í Vingþór var rúmir 4,3 milljarð-
ar króna. Í staðinn gaf þrotabú
Landsbankans eftir kröfur upp á
sjö milljarða króna.
Eignirnar sem um var að ræða
voru tveir lánasamningar um
Grjótháls ehf., metnir á um 1,1
milljarð króna, lánasamningur
við Framtíð ehf., metinn á 698
milljónir króna, jörðin Krókur
og Gagnheiði 76 á Selfossi, metið
á 350 milljónir króna, lánasamn-
ingur við BM Vallá, metinn á 441
milljón króna og lánasamningur
og ábyrgðarkrafa á Kcaj LLp sem
metin var á tæpa 1,8 milljarða
króna. Um var að ræða helstu
tekjuberandi eignir VBS. Slita-
stjórn VBS fór fram á riftun á
þessum gjörningi og sagði hann
mismuna kröfuhöfum. Lands-
bankinn hefði fengið eignir upp í
þorra sinna krafna á kostnað þess
að aðrir kröfuhafar myndu fá mun
minna en ella upp í sínar kröfur.
Slitastjórnin vildi fá 4,3 milljarða
króna kröfu í bú Landsbankans
viðurkennda sem forgangskröfu
og þar af leiðandi fá alla upphæð-
ina greidda út í reiðufé.
Héraðsdómur staðfesti riftun
VBS en hafnaði því að hann myndi
eignast forgangskröfu í bú Lands-
bankans. Þess í stað var þrotabúi
Landsbankans gert að skila öllu
hlutafé í Vingþóri, og þar af leið-
andi eignunum, til VBS.
Virði eigna Vingþórs hafa
minnkað umtalsvert síðan gjörn-
ingurinn átti sér stað, meðal ann-
ars vegna gjaldþrots BM Vallár.
Um síðustu áramót voru eignir
félagsins metnar á 3,2 milljarða
króna, eða 1,1 milljarði króna
minna en þegar samkomulagið
var gert. Handbært fé Vingþórs
er þó um 710 milljónir króna.
thordur@frettabladid.is
VBS fær milljarða til
baka frá Landsbanka
Héraðsdómur hefur staðfest riftun á 4,3 milljarða tilfærslu frá VBS til þrotabús
Landsbankans árið 2009. Færslan átti sér stað eftir að íslenska ríkið ákvað að
framlengja líftíma VBS. Virði eignanna hefur rýrnað frá gjörningnum.
Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) ákvað fyrir ári síðan að hefja formlega rannsókn
á lánveitingum íslenska ríkisins til fjárfestingabankanna VBS, Sögu og Aska
Capital. Bankarnir þrír fengu samtals 52 milljarða króna lánaða frá ríkinu í
mars 2009. Saga og VBS fengu samtals 46 milljarða króna lánaða. Lánin
voru til sjö ára með 2% vöxtum. Markaðsvextir á þeim tíma voru um 12%.
Báðir bankarnir tekjufærðu vaxtaáhrif lánsins afturvirkt í ársreikningum
sínum fyrir árið 2008. Við það varð eiginfjárstaða bankanna jákvæð og þeir
keyptu sér aukinn líftíma.
Leiði skoðun ESA í ljós að ríkisaðstoðin sem bönkunum þremur var veitt
brjóti bága við ákvæði EES-samningsins verður óskað eftir því að íslensk
stjórnvöld krefji viðtakendurna um endurgreiðslu hennar. Þeir eru allir gjald-
þrota.
ESA rannsakar lán til VBS
VBS Gögn slitastjórnar bankans benda til þess að hann hafi verið ógjaldfær í byrjun
árs 2008. Í ágúst 2009 þurfti Seðlabanki Íslands að lána VBS 53 milljónir til að geta
greitt starfsmönnum laun. FME tók ekki bankann yfir fyrr en í mars 2010. Hróbjartur
Jónatansson er formaður slitastjórnar VBS. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Bakkavör Group var með hæstu
veltu allra fyrirtækja sem skráð
voru hér á landi á árinu 2011, með
veltu upp á ríflega 312 milljarða
króna. Þar á eftir kom Actavis
Group með tæplega 292 milljarða
veltu. Þetta er niðurstaða Frjálsrar
verslunar, sem tekur á ári hverju
saman tekjur stærstu fyrirtækja
landsins.
Ljóst er að ný fyrirtæki munu
tróna á toppi listans fyrir árið 2012
þar sem bæði Bakkavör og Actavis
hafa flust úr landi. Á hluthafafundi
Bakkavarar Group í lok september
var samþykkt að slíta hinu íslenska
félagi en á móti eignuðust kröfuhaf-
ar þess hlut í nýju bresku móður-
félagi Bakkavararsamsteypunnar.
Þá hefur bandaríska samheitalyfja-
fyrirtæki Watson keypt Actavis.
Þau fyrirtæki sem næst koma á
lista Frjálsrar verslunar eru Marel,
Promens hf. og Icelandair Group.
Tekjur Marels á árinu 2011 námu
tæplega 108 milljörðum króna en
tekjur Promens og Icelandair voru
um 99 milljarðar annars vegar og
um 97 milljarðar hins vegar. Pro-
mens og Icelandair Group komu ný
inn á lista fimm stærstu fyrirtækja
landsins.
Alls 300 fyrirtæki eru á lista
Frjálsrar verslunar. Fyrirtækjun-
um er raðað eftir veltu á árinu 2011
en einnig eftir hagnaði og nokkrum
fleiri mælikvörðum.
Það íslenska fyrirtæki sem hagn-
aðist mest á árinu 2011 var Norður-
ál Grundartangi ehf. með um 11,5
milljarða króna hagnað. Þar á eftir
komu Samherji, með 11,1 milljarðs
hagnað, Landsbankinn, með 10,1
milljarðs hagnað, Arion banki, með
8,3 milljarða hagnað, og Marel með
7,1 milljarðs hagnað. - mþl
Frjáls verslun birtir árlegan lista sinn yfir stærstu fyrirtæki landsins:
Stærstu fyrirtækin farin úr landi
MILLJARÐAR KRÓNA var heildarvelta á
millibankamarkaði með gjaldeyri í október.
Héraðsdómur Reykjavíkur stað-
festi á þriðjudag úrskurð Fjár-
málaeftirlitsins (FME) um
vaxtakjör á um 73 milljarða
króna skuldabréfi sem gefið var
út vegna yfirtöku Arion banka á
innlánum Spron.
Arion banki og Drómi stefndu
bæði FME og hvort öðru vegna
ákvörðunar FME um vaxtakjör á
skuldabréfinu. Kvað Héraðsdóm-
ur upp úrskurð í báðum málum á
þriðjudag.
Forsaga málsins er sú að í
mars 2009 ákvað FME að færa
innlán Spron yfir til Arion en
útlán bankans urðu eftir í félagi
sem í dag heitir Drómi. Til að
mæta innlánunum, sem eru skuld
í efnahagsreikningi Arion, var
gefið út skuldabréf sem fært er
á eignarhlið Arion.
Virði þess er um 8% af heildar-
eignum Arion banka en í árs-
reikningi Dróma fyrir árið 2011
er umrædd skuld bókfærð á 73,1
milljarð króna.
Í þeim skilmálum sem sett-
ir voru þegar skuldabréfið var
gefið út var FME gefið vald til að
ákvarða vexti þess. Varð niður-
staðan sú að það skyldi bera fasta
árlega Reibor-vexti (vexti á milli-
bankamarkaði með krónur) auk
175 punkta vaxtaálags þar til
skuldin væri að fullu greidd.
Drómi fór síðar fram á endur-
skoðun á þeirri ákvörðun og var
vaxtaálagið í kjölfarið fellt niður.
Við það sætti Arion sig ekki
og höfðaði mál sem Drómi gerði
einnig í kjölfarið og krafðist þess
að öllum vaxta ákvörðunum varð-
andi skuldabréfið yrði hnekkt.
Nú hefur héraðsdómur hins
vegar staðfest úrskurð FME, sem
dómurinn taldi byggja á lögmæt-
um grundvelli.
Ekki liggur fyrir hvort dómum
héraðsdóms verður áfrýjað. - mþl
Héraðsdómur tók fyrir ágreiningsmál Dróma og Arion:
Vextirnir af tugmillj-
arða skuld standa
SPRON Í kjölfar falls Spron í mars 2009 voru innlán sjóðsins færð til Arion banka
en eignir hans skildar eftir í félagi sem heitir nú Drómi. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
ÁLVERIÐ Á GRUNDARTANGA Ekkert
íslenskt félag hagnaðist meira en
Norðurál Grundartangi ehf. á árinu 2011.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA