Fréttatíminn - 15.04.2011, Blaðsíða 16

Foreldrar gegna lykilhlutverki við að móta heilbrigðan lífsstíl
barna með góðu fordæmi og hispurslausum samræðum.
Með því að kaupa áfengi fyrir unglinginn viðurkenna
foreldrar að það sé eðlilegur hluti af lífi ungs fólks að drekka
áfengi. Ekki kaupa þér vinsældir – vertu fullorðinn!
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
4
6
2
9
0
„Ég vil vera svona ... hluti af hópnum.“
að, allt frá flutningi, umbúðum, tryggingum,
flokkun og markaðssetningu, borgum við
um 70 krónur á skinn, eða innan við 1% af
söluverði. Bentu mér á atvinnugrein sem er
með minni kostnað,“ segir Björn.
Hann segir íslensku loðdýrabændurna
ganga inn í óhemju öflugt kerfi í Danmörku.
Uppboðshúsið sem öll íslensk skinn fara í
gegnum er með um þriðjung alls útflutnings
skinna frá Danmörku til Kína. „Kínverjar eru
gríðarlega sterkir en þar í landi hefur verið
mikill uppgangur í efnahagslífi, 8-11% hag-
vöxtur á hverju ári undanfarinn áratug. Það
leiðir af sér að fjöldi Kínverja er orðinn mjög
auðugur og stöðugt bætist í þann hóp, jafnvel
svo að maður gerir sér enga grein fyrir þeim
stærðum. Þessi hópur sækir í það sem flott er
á Vesturlöndum, einkum í Skandinavíu. Þeir
sækja í danska hönnun, húsgögn, pelsa og
annað sem virkilega fínt er.“
Íslensku skinnin meðal þeirra dýrustu
„Uppboðshúsin í Danmörku eru með tæplega
helming af allri minkaskinnasölu í heiminum
og algerlega ráðandi, segja í raun til um, í
krafti stærðarinnar, hvað er gott skinn og
hvað ekki. Upphaflega var markaðssetningin
samnorræn en Danir klufu sig frá henni
fyrir um sex árum, vildu fara aðra leið. Við
ákváðum að stökkva á vagninn með þeim,
fannst það skynsamlegt og framleiðum því
skinn með sama hætti og þeir. Það hefur
komið í ljós að það var rétt ákvörðun enda
best borgað fyrir þau skinn og svo verður á
næstu árum og áratugum,“ segir Björn.
Íslensk minkaskinn eru meðal þeirra dýr-
ustu sem seljast nú. „Við höfum undanfarin
ár verið í þriðja sæti í verði, á eftir Dönum og
Norðmönnum, en fórum í fyrsta skipti upp
fyrir Norðmenn í fyrra,“ segir Björn en tekur
fram að slagurinn sé harður á toppnum. Í
kjölfar þessara þriggja þjóða koma síðan
skinn frá Svíþjóð, Lettlandi, Hollandi, Finn-
landi, Þýskalandi, Ítalíu, Spáni, Frakklandi,
Tékklandi, Eistlandi, Póllandi og Írlandi, að
sögn Björns, en auk þess segir hann að Kan-
adamenn og Bandaríkjamenn séu með góða
framleiðslu.
Áhugi erlendra aðila á að koma hingað
Þrátt fyrir velgengni undanfarinna ára hefur
gengið illa að fá nýja aðila í loðdýrarækt hér
á landi. Líklegasta skýringin, að mati for-
mannsins, er orðspor greinarinnar frá fyrri
tíð. Þetta gæti þó verið að breytast því áhugi
erlendra aðila á að koma inn í greinina hér
á landi er að aukast. Björn segir að þegar
sé danskur aðili kominn með bú hér á landi
og á sýningu í Danmörku í mars hafi komið
fram raunverulegur áhugi nokkurra aðila á
að koma hingað til lands í rekstur. „Við vitum
af áhuga frá Hollandi, Svíþjóð, Þýskalandi
og Kanada. Það er fólk frá þessum löndum
að koma hingað og skoða. Ég á von á því að
innan tveggja ára verði komin hingað einhver
erlend bú í viðbót.“ Stofnkostnaður við nýtt
bú getur legið á bilinu 60 til 100 milljónir, að
sögn Björns, en kostnaður er minni ef menn
eru að bæta við.
Breytum vandamáli í peninga
Þrjár sameiginlegar fóðurstöðvar eru fyrir
greinina, á Selfossi fyrir Suðurland, í Skaga-
firði fyrir Skagafjarðar- og Eyjafjarðarsvæðið
og í Vopnafirði fyrir svæðið þar í grennd.
Síðan eru þrír aðilar með einkafóðurstöðvar.
Nýttur er fiskúrgangur, m.a. úrgangur frá
bleikjuslátrun, kjúklingasláturhúsum, öðrum
sláturhúsum og kjötvinnslustöðvum. „Mikið
af þessum úrgangi færi ella í urðun. Við erum
því að breyta vandamáli í peninga. Ef við
reiknuðum verðmæti kílós af þessum úrgangi
eftir verðmæti skinnanna er erfitt að finna
leiðir sem skynsamlegra er að fara en að
hleypa þeim í gegnum minkinn,“ segir Björn.
Gengi krónunnar hjálpar
Formaður Sambands íslenskra loðdýra-
bænda segir gengi íslensku krónunnar nú
vinna með loðdýrabændum. „Hér var kolvit-
laus gengisskráning enda virtist það alfa og
ómega samfélagsins að hafa innflutning eins
ódýran og kostur var til þess að fólk gæti
haldið áfram að eyða peningum. Við loðdýra-
bændur vorum með jafn góða framleiðslu
og bændur annarra þjóða síðasta áratuginn
en rétt skrimtum á þeim tíma,“ segir Björn.
Komi gengi krónunnar til með að styrkjast,
t.d. um 25%, eins og fram kom í spá Danske
Bank fyrr í vikunni, segir Björn að loðdýra-
bændur hefðu það engu að síður fínt áfram.
„Það myndi alls ekki velta okkur, langt í frá.“
Jónas Haraldsson
jonas@frettatiminn.is
Uppboð á skinnum í Danmörku. Íslendingar ákváðu
að fylgja Dönum í framleiðslunni. Það reyndist rétt
ákvörðun enda fæst besta verð í heiminum fyrir
þau skinn.
Mismunandi litaafbrigði minksins, grátt og dökkt.
16 fréttaskýring Helgin 15.-17. apríl 2011