Fréttatíminn - 18.03.2011, Blaðsíða 16

Fjarskiptafyrirtækjum er skylt að geta upplýst
hver af viðskiptavinum þess er notandi til-
tekins símanúmers, IP-tölu eða notendanafns,
sem og tengingar notandans í sex mánuði.
Í
slenska ríkisstjórnin vill
auka forvirkar rannsókn-
arheimildir til handa lög-
reglunni í baráttunni gegn
skipulögðum glæpasamtök-
um sem grunur leikur á að séu að
skjóta rótum hér á landi. Umdeilt
er hversu hraustlega verður geng-
ið inn á friðhelgi einkalífs fólks ef
frumvarp um þessar auknu heim-
ildir lítur dagsins ljós. Meðal við-
kvæmustu samskiptagagna fólks
eru sms-skilaboð og tölvupóstar,
oft mjög persónuleg gögn. Í lögum
um fjarskipti frá árinu 2003 er skýrt
kveðið á um varðveislu gagna við-
skiptavina fjarskiptafyrirtækja með
tilliti til friðhelgi einkalífsins. Þann-
ig snýr tíundi kafli laganna að vernd
persónuupplýsinga og friðhelgi
einkalífsins. Þar segir í 42. grein að
gögnum um fjarskiptaumferð not-
enda, sem geymd eru og fjarskipta-
fyrirtæki vinna úr, skuli eyða eða
gera nafnlaus þegar þeirra er ekki
lengur þörf við afgreiðslu ákveð-
innar fjarskiptasendingar. Þó má
geyma gögn sem eru nauðsynleg til
reikningsgerðar fyrir áskrifendur
og til uppgjörs fyrir samtengingu
þar til ekki er lengur hægt að ve-
fengja reikning eða hann er fyrnd-
ur. Ákveðinn varnagli er þó sleginn
því fjarskiptafyrirtækjum er skylt í
þágu rannsókna og almannaörygg-
is að varðveita lágmarksskráningu
gagna um fjarskiptaumferð notenda
í sex mánuði. Björn Sveinsson, lög-
fræðingur hjá Póst- og fjarskipta-
stofnun (PFS), sem hefur umsjón
með framkvæmd fjarskiptalaga,
segir í samtali við Fréttatímann
að í því tilfelli sé ekki um að ræða
eiginleg gögn heldur séu það tengi-
upplýsingar sem fyrirtækin geymi.
„Fjarskiptafyrirtækjum er skylt að
geta upplýst hver af viðskiptavinum
þess er notandi tiltekins símanúm-
ers, IP-tölu eða notendanafns, sem
og tengingar notandans í sex mán-
uði. Þeim er jafnframt óheimilt að
nota þær upplýsingar eða afhenda
öðrum en lögreglu eða ákæruvaldi
að fenginni heimild frá dómara,“
segir Björn.
Það fékkst staðfest frá Símanum,
Vodafone og Nova að öll fyrirtækin
virða þessa sex mánaða reglu og
gögnum er eytt þegar tímamörk
geymslutímans eru liðin.
Hann segir fjarskiptafyrirtækin
hafa verklagsreglur um eyðingu
gagna sem þau vinni eftir. „Við höf-
um ekki skoðað það ítarlega hvern-
ig fjarskiptafyrirtækin vinna eftir
þessum reglum og umgangast við-
skiptavini sína. Það er ekki útilokað
að við hefjum rannsókn á því,“ seg-
ir Björn og bætir við að stofnunin
hafi ekki fengið neinar kvartanir
frá viðskiptavinum fjarskiptafyrir-
tækjanna vegna langs geymslutíma
gagna. „Það er frekar að fólk vilji
komast í gögn lengra aftur í tímann
heldur en hitt,“ segir Björn.
Óskar Hrafn Þorvaldsson
oskar@frettatiminn.is
Símafyrirtæki
geyma upplýs-
ingar í hálft ár
Lögregla og ákæruvald geta nálgast tengiupplýsingar um við-
skiptavini símafyrirtækja sex mánuði aftur í tímann. Misjafnt
er eftir fyrirtækjum hversu lengi gögn eins og sms-skilaboð og
tölvupóstar eru geymd.
Á s k r i f t
í síma 578-4800
og á w w w.rit.is
Tryggðu þér eintak
á næsta blaðsölustað
Hvernig umgangast fjarskiptafyrirtækin
viðkvæm og oft mjög persónuleg gögn?
Fréttatíminn sendi fyrirspurnir á þrjú stærstu fjarskiptafyrirtæki landsins.
Síminn
Margrét Stefánsdóttir, upp-
lýsingafulltrúi Símans, segir
í samtali við Fréttatímann að
fyrirtækið hafi verklagsreglur um
geymslu og eyðingu gagna líkt
og lög um fjarskipti kveða á um
og þær reglur hafi verið sendar
til Póst- og fjarskiptastofnunar
1. mars síðastliðinn. Aðspurð um
eftirfylgni innanhúss segir hún
að verklagsreglur séu í flestum
tilvikum byggðar inn í kerfi. „Ný
gögn yfirskrifa þau eldri þegar
skilgreindur geymslutími er liðinn
og því þarf ekki að eyða gögnum
sérstaklega,“ segir Margrét.
Síminn geymir sms aðeins í þann
tíma sem það tekur að koma
þeim til viðskiptavinar. Tölvu-
póstar á simnet.is eru geymdir á
meðan póstfang er í notkun en
tölvupóstar sem fara eingöngu
í gegnum kerfi Símans eru ekki
geymdir. Aðspurð hvernig Síminn
tryggi trúnaðarleynd á gögnum
viðskiptavina sinna segir Margrét
að það sé gert með samningum
við starfsmenn og verktaka, með
varklagsreglum og þjálfun og
með eftirliti og úttektum.
Vodafone
Hrannar Pétursson, upplýsingafulltrúi Vodafone, segir að
Vodafone hafi sett sér ítarlega upplýsingaöryggisstefnu
þar sem fram komi meðal annars eftirfylgni við verklags-
reglur. „Vodafone geymir ekki innihald sms-skeyta við-
skiptavina né heldur innihald tölvupósta sem fluttir eru
um kerfin. Við erum með skráðar hjá okkur upplýsingar
um SMS-skeytasendingar vegna gjaldfærslna, en innihald
skeytanna skráist hvergi hjá okkur og enginn hér hefur tök
á að sjá hvað fer manna á milli – ekki frekar en í símtölum í
kerfinu okkar. Varðandi geymslu á tölvupósti sem er vist-
aður hjá okkur – t.d. tölvupósti sem sendur er á internet.
is-netföng – þá er vistun á honum algjörlega í höndum
notandans. Póstur er vistaður á netþjónum hjá okkur, en
ef notandinn sjálfur eyðir umræddum pósti þá er hann
horfinn og ekki eru geymd af honum afrit. Kerfisstjóri
hefur eftir krókaleiðum aðgang að þeim póstum en hefur
einungis heimild til að nálgast hann að undangegnum
dómsúrskurði um slíkt eða lögregla kallar eftir þeim í sam-
ræmi við fjarskiptalög,“ segir Hrannar. Aðspurður hvernig
Vodafone tryggi trúnaðarleynd á gögnum viðskiptavina
sinna segir Hrannar að allir starfsmenn Vodafone séu
bundnir trúnaðarskyldu gagnvart viðskiptavinum og hafi
undirritað yfirlýsingu þess efnis. „Brot á þeirri trúnaðar-
skyldu eru litin mjög alvarlegum augum. Að sama skapi á
að vera tryggt að starfsmenn hafi ekki aðgang að öðrum
upplýsingum en þeim sem þeir þurfa starfs sín vegna
að komast í. Því má svo bæta við að umgengni starfs-
manna um kerfin okkar er skráð og fyrir vikið er auðvelt
fyrir stjórnendur að sjá hverjir hafa sótt trúnaðargögn, ef
grunur kemur upp um misnotkun,“ segir Hrannar.
Nova
Margrét Tryggvadóttir hjá
Nova segir að Nova hafi
verklagsreglur og ákveðnir
ferlar tryggi að starfsmenn
og tæknikerfi virði þær
reglur sem gilda um með-
ferð gagna. Nova geymir
ekki tölvupósta viðskiptavina
sinna og sms-skilaboð eru
geymd í nokkra mánuði, að
sögn Margrétar. Aðspurð
hvernig Nova tryggi trúnað-
arleynd á gögnum viðskipta-
vina sinna svarar Margrét að
það sé gert með virkri vernd
gagna, ferli við skráningu,
takmörkuðu aðgengi að
gögnum og trúnaðarkröfu til
starfsmanna.
16 fréttir Helgin 18.-20. mars 2011