Fréttatíminn - 15.11.2013, Blaðsíða 26

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/
S
ÍA
Dala-Brie er kominn i nýjar umbúðir
og er enn jafngóður a agðið. L júfur og mildur
hvítmygluostur sem hentar við ö tækifæri.
Flour úr
Dölunum
F oreldrar og forsjáraðilar koma með börnin á föstudögum og sækja þau seint á sunnudögum. Þau sem koma
reglulega er oft byrjað að hlakka til snemma
í vikunni að fara í Vinasetrið. Það skiptir máli
að allir nái hvíld, bæði barnið og fjölskyldan,
og að það sé ný byrjun þegar þeir hittast á
sunnudag,“ segir Hildur Björk Hörpudóttir,
forstöðukona Vinaseturs. Þangað koma börn
ýmist í gegn um félagsþjónustu, barnavernd-
arnefnd eða velferðarþjónustu. Til að komast
í Vinasetrið þarf að vera búið að samþykkja
að fjölskyldan hafi þörf fyrir stuðning og er
það valkostur við stuðningsfjölskyldu. „Það
eru margar mismunandi ástæður fyrir því
að börn koma hingað. Það sem hefur komið
okkur hvað mest á óvart er hversu margar
fjölskyldur búa við lítið stuðningsnet,“ segir
Silja Huld Árnadóttir, þroskaþjálfi og starfs-
maður Vinaseturs. Þær Hildur, Silja og Díana
Sigurðardóttir sálfræðinemi eru eigendur
Vinasetursins og reka í sameiningu en allar
hafa þær mikla reynslu af starfi með börnum.
Vinasetrið er samfélagslegt nýsköpunar-
verkefni þar sem börn og fjölskyldur þeirra fá
stuðning. Setrið er rekið með rekstrarleyfi frá
Barnaverndarstofu, það er til húsa á Ásbrú í
Reykjanesbæ en nákvæm staðsetning er ekki
gefin upp. „Við viljum ekki að börnin séu á
nokkurn hátt til sýnis. Hingað kemur bara
fólk sem á erindi og truflun er ekki í boði.
Það er hins vegar auðvelt að nálgast okkur í
gegn um síma eða tölvupóst,“ segir Hildur.
Þegar þær fóru að huga að staðsetningu fyrir
Vinasetrið ákváðu þær fljótt að það hentaði
ekki að vera í miðri Reykjavík. Þær ræddu
við forsvarsmenn nokkurra sveitarfélaga í
nágrenni höfuðborgarinnar en enginn sýndi
verkefninu áhuga þar til þær ræddu við Árna
Sigfússon, bæjarstjóra Reykjanesbæjar, sem
tók strax vel í hugmyndina og lagði inn gott
orð fyrir þær hjá Þróunarfélagi Keflavíkur-
flugvallar, Kadeco, sem útvegaði þeim hús-
næði.
Börn með mikla reynslu að baki
Börnin sem koma í Vinasetrið eru á aldr-
inum 4-12 ára og koma þau ýmist aðra hverja
helgi eða eina helgi í mánuði. Þar er svefnað-
staða fyrir 15 börn í þremur fimm manna
herbergjum. „Mörg barnanna sem hingað
koma búa við erfiðar aðstæður. Þau hafa
ekkert stuðningsnet og erfiðleikarnir geta
verið til að mynda félagslegir eða fjárhags-
Vinasetrið styður við fjölskyldur
Einkunnarorð Vinaseturs eru gleði,
traust og nánd. Setrið er samfélags-
legt nýsköpunarverkefni þar sem börn
og fjölskyldur þeirra fá stuðning og
börnin dvelja reglulega yfir heila helgi.
Vinasetrið er valkostur við stuðnings-
fjölskyldu þar sem börnin upplifa flest
sem einkennir hefðbundið heimilislíf;
elda kvöldmatinn saman, fara á söfn
og eiga uppbyggjandi samskipti. Þar
eru þó engar klukkur og stofan er
undirlögð dýnum á gólfinu.
legir. Það er mikið um einstæða
foreldra sem eiga mörg börn
og standa einir,“ segir Hildur.
Sum börnin eiga foreldra sem
eiga við vímuefnavanda að etja
eða geðraskanir. „Mörg þessara
barna hafa gríðarlega reynslu
að baki. Sum þeirra sem hafa
upplifað andlegt og líkamlegt of-
beldi, kynferðisofbeldi og horft
upp á heimilisofbeldi. Stundum
fara þau að tala um reynslu sína
á kvöldin og við köllum það sög-
urnar í myrkrinu. Þeim finnst
þá oft svo merkilegt að komast
að því að það eru önnur börn
sem hafa reynt það sama og
þau. Skólafélagarnir þekkja ekki
aðstæður þeirra og hafa ekki
skilning á þeim. Það skiptir þau
miklu að geta talað við einhvern
sem er í sömu sporum,“ segir
Hildur. Sum börnin búa við
aðstæður þar sem þau eru van-
nærð og sífellt svöng en á Vina-
setrinu er alltaf nægur matur.
„Það eru bara ekki öll börn vön
góðu atlæti og finna að einhvern
langar að hlusta á þau og eyða
tíma með þeim. Auðvitað eru
samt allir foreldrar að reyna sitt
besta,“ segir hún.
Vinasetrið opnaði apríl eftir
að Hildur, Silja og Díana höfðu
undirbúið það allan veturinn.
Þær höfðu séð að ekki væru
til staðar nægar stuðningsfjöl-
skyldur fyrir þá sem á þurfa
að halda, auk þess sem íslensk
rannsókn sýndi að stuðnings-
fjölskyldur endast að meðaltali
í 4-6 mánuði, hvort sem það er
af persónulegum ástæðum fjöl-
skyldunnar eða vegna þess að
fjölskyldan og barnið ná ekki
saman. Þeim fannst því greini-
leg þörf fyrir val um faglegt
langtímaúrræði þó misjafnt sé
hversu lengi hvert barn þarf á
stuðningsheimilinu að halda.
Frí frá klukkunni
Auk þriggja herbergja, eld-
húss og salerna er einskonar
stofa nema hvað að þar eru
bara dýnur á gólfinu, svokallað
dýnugólf. „Hugmyndin á bak
við þetta er að við vinnum með
börnunum í þeirra hæð. Á
dýnugólfinu má hoppa og dansa
eða fara í slökun. Hér komast
allir fyrir með sængurnar sínar.
Við förum á dýnugólfið með
sængurnar á kvöldin þegar við
horfum á sjónvarpið og drögum
þær með okkur á morgnana
þegar við erum enn á náttföt-
unum. Þetta gefur okkur líka
færi á að mynda betri tengsl við
barnið. Við höldum í hendurn-
ar á krökkunum á meðan við
horfum á mynd og strjúkum yfir
hárið á þeim. Sum börn fara í
fyrstu undan í flæmingi því þau
eru ekki vön nánd. Við tölum
líka hlýlega til þeirra og ég man
eftir því þegar eitt barnið spurði
undrandi „Af hverju ertu alltaf
að segja „ástin mín“ og „elskan
mín“? Þetta er þá eitthvað sem
sum barnanna eru ekki alin upp
við. Stundum finnst þeim þetta
skrýtið í byrjun en síðan fara
þau sjálf að leita eftir hlýju og
biðja um faðmlag. Þá er það líka
hluti af vinnunni að kenna þeim
að biðja um faðmlag á viðeigandi
hátt,“ segir Hildur.
Eitt af því sem einkennir
Vinasetrið er tímaleysið. Þar
eru engar klukkur, engar tölvur,
engir símar og engar sjónvarps-
rásir. „Þetta er frí frá klukkunni.
Við borðum bara þegar við erum
svöng og förum að sofa þegar
við erum þreytt,“ segir Hildur.
Með þessu minnkar sú streita
að binda sig við tímasetningar.
Þær viðurkenna að þær kíki nú
stundum á klukkuna í leyni til
að þau endi ekki með því að elda
kvöldmat klukkan tíu um kvöld
og fari að sofa um miðja nótt.
„Þeim finnst tímaleysið vera
mikið ævintýri. Þau halda stund-
um að þau séu að fara að sofa
klukkan eitt á nóttunni. Ég man
líka eftir því einu sinni þegar
allir elstu krakkarnir voru sofn-
aðir korter yfir níu,“ segir hún.
Díana Sigurðardóttir, Silja
Huld Árnadóttir og Hildur
Björk Hörpudóttir, rekstrarað-
ilar Vinaseturs, á dýnugólfinu.
Ljósmyndir/Hari
Á Vinasetrinu bíður uppáhalds bangsinn
og uppáhalds bækurnar við rúm hvers
barns þegar það kemur í helgardvöl til að
aðkoman sé sem heimilislegust.
26 úttekt Helgin 15.-17. nóvember 2013