Fréttatíminn - 23.12.2011, Blaðsíða 57

menning 57Helgin 23.-25. desember 2011
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ð
ir
ás
ki
lja
s
ér
r
ét
t
til
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
. a
ð
v
er
ð
g
et
ur
b
re
ys
t
án
fy
rir
va
ra
.
*Flugsæti aðra leið með sköttum. Netverð á mann.
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
•
N
M
49
29
6
Skógarhlí› 18 • 105 Reykjavík • Sími 595 1000 • Akureyri • Sími 461 1099 • www.heimsferdir.is
19.900 kr.*flug frá

á lægsta verðinu árið 2012
Heimsferðir bjóða upp á beint flug til Alicante á næsta ári.
Betra verð, góðir flugtímar og þjónusta á íslensku alla leið – fyrir þig!

Nú er tækifæri til að bregðast skjótt við og næla sér í fyrstu sætin á lægsta
verðinu á www.heimsferdir.is
Forsala
Fyrstu 400 sætin
á þessu frábæra verði
Bókaðu strax
á www.heimsferdir.is
Flug með Primera Air
Primera Air, systurfyrirtæki Heimsferða, annast þessi leiguflug fyrir
Heimsferðir eins og fyrir önnur dótturfyrirtæki Primera Travel Group í
Skandinavíu. Þjónusta um borð er fyrsta flokks og að sjálfsögðu á íslensku.
Skráðu þig í netklúbb Heimsferða og fáðu öll tilboð send
Alicante
stundum orðið tilgerðarlegt. Í
Vefaranum til dæmis fær fólk
sér ekki morgunverð heldur
„gengur til dögurðar“. Þetta er
sjálfsagt eins og fyrir enska að
leika Shakespeare, skringiorð
inn á milli og sumt illskiljanlegt,
en þá er bara að leika þetta nógu
oft, svo þjóðin venjist við. Sú
sem fyrst kemur upp í hugann
er leikgerð Kjartans Ragnars-
sonar á Sjálfstæðu fólki. Það
var stórvirki sem maður man
alla ævi, ekki síst vegna þess að
aldrei áður né síðar hefur maður
varið heilum degi í leikhúsi á Ís-
landi. Kjartan hefur sýnt það að
fáir eru betri í að færa skáldsög-
ur á svið en hann. Ungur sá ég
Ofvitann í Iðnó í leikgerð hans,
leiksýning sem lifði svo lengi í
manni að hún varð á endanum
eitt af líffærunum í manni. Af
þessum sökum hlýtur maður að
hlakka til þess að sjá hanteringu
hans á Heimsljósi.“
Þarf að mauksjóða kallinn
Gunnar Smári Egilsson blaðamaður
Ætlar þú að sjá Heimsljós?
„Já, ég á miða. Ég fer vongóður
og glaður í leikhúsið; með heið-
ríkju í sálinni.“
Finnst þér verkum Halldórs hafa
verið sýndir sómi með leikgerðum
þeirra?
„Já, er þessum bókum ekki
sýndur mikill sómi með því að
fólk vill flytja þær upp á leiksvið?
Mér finnst hins vegar kominn
tími til að fólk vindi svolítið upp
á bækurnar og reyni að kreista
fram nýjar áherslur. Við erum
komin það langt frá ritunartím-
anum að verkin flytjast ekki yfir
til nýs tíma nema með endur-
túlkun, skerpingu hér og hvar,
endurmati á vægi persóna og þar
fram eftir götunum. Ég hefði til
dæmis viljað sjá Íslandsklukk-
una í fyrra verpast um hjónin í
Bræðratungu en minnka hlut
Hreggviðssonar — að ekki sé
talað um þá döpru persónu, Arne
Arnæus, sem ég hefði nú bara
vísað til sætis í Þjóðleikhúskjall-
arnum. Eins hefði ég viljað að
Gerpla hefði aðeins notað bók
Laxness sem hjálpartæki til að
endursegja Fóstbræðrasögu í
einskonar frásagnarleikhúsi —
er það hugtak ekki til? — í stað
þess að reyna að fylgja bókinni
of náið. Þá hefði til dæmis mátt
afgreiða Grænlandskaflann á
skýrari og einfaldari hátt og gera
persónu Ólafs digra veigameiri
til að byggja betur undir þennan
aktúela þráð um þjónustu við
skítlega herra. En, eins og þú
heyrir er ég ekki leikhúsmaður
og hef ekkert vit á þessu. Ég
sit bara út í sal og bíð spenntur
eftir að sjá hvernig fólki gengur
í glímunni við að koma Lax-
ness inní 21. öldina. Og það er
skemmtlegt. Það segir mér eitt-
hvað að yngri kynslóðir, fólk
undir fertugu, eigi mun erfiðara
með að tengja við þennan höf-
und en hinir eldri. Og ef fólk
finnur ekki lausn á að matbúa
hann á ferskan hátt mun hann
að mestu gleymast í eina öld
eða hálfa; þangað til nýtt fólk
kemur og mauksýður kallinn svo
hann losnar frá beinunum. Það
sem hverfur fyrst er gagnrýni
Laxness á samtíma sinn. Salka
Valka getur til dæmis ekki verið
um aðbúnað fiskverkafólks á
fyrstu áratugum síðustu aldar
eða Sjálfstætt fólk um myndun
verkalýðshreyfinga eða sam-
eiginlega hagsmuni verkafólks
og smábænda. Ef Laxness á að
lifa þarf að stilla honum upp í
nokkru tímaleysi.“
Er einhver leikgerð sem stendur
uppúr?
„Nei, ég vil ekki nefna neina sér-
staka sýningu. Ég hafði gaman
af báðum sýningunum í fyrra.
Mér fannst þær vera vísir að
nýrri nálgun þótt báðar hafi að
einhverju leyti guggnað á því. En
við skulum hafa í huga að þetta
er fjandi erfitt verkefni. Lax-
ness hangir saman á stílnum.
Hann var ekki góður í byggingu.
Þessi þráhyggja um þríleiksupp-
byggingu gekk til dæmis aldrei
almennilega upp. Í raun var hann
bestur þegar hann hætti að troða
stílnum sínum inn í of þrönga
byggingu og sleppti honum
lausum. Þess vegna skil ég ekki
hvers vegna Þjóðleikhúsið setur
ekki upp Guðsgjafaþulu. Hún er
laus í formi, hún er um efni sem
kallast ekki bara á við samtím-
ann heldur gargar á hann og hún
á ekki eins stóran hlut í sjálfs-
mynd þjóðarinnar eins og verkin
frá Sölku að Gerplu. Góður leik-
húsmaður hefði því frírra spil og
væri ekki undir innri sem ytri
ritskoðun. Þegar ég segi þetta;
þá bara skil ég ekki afhverju
Þjóðleikhúsið situr ekki upp
Guðsgjafaþulu í stað Heimsljóss.
Er of seint að breyta? (Það er
líka opinbert leyndarmál, sem
enginn hefur þorað að nefna upp-
hátt nema Guðbergur; að Heims-
ljós er voðalega væmin bók; eins
og rauðgrautur sem sextán kerl-
ingar hafa grátið í — ef ég man
rétt það sem Guðbergur sagði.)