Læknablaðið - 01.01.1923, Side 16

H
LÆKNABLAÐIÐ
Ef mænuvökvinn er blóðlitaíSur, veröur að skilja hann áöur en eggja-
hvítan er rannsökuö.
II e 1 1 e r s a ð f e r ö er líka einföld og tækin sem til hennar þarf munu
flestir kollegar eiga. Maöur tekur 5 mjó smástaup (snapsglös) og býr ti!
þynningar af spinalvökvanum í þau, í þaö fyrsta 2 dropa spinalv. og 18
dropa vatn (þ. e. 1:10), í þaö næsta 1:20, svo 1:30, 1:40 og 1:50.
Sogar svo saltpéturssýru upp í pípettu og fer meö oddinn á henni niöur
á botninn á hverju staupi og lætur sýruna drjúpa mjög hægt. Eftir nokkr-
ar mínútur gætir maður aö albuminhringnum. Sjáist hann í þynningu, sem
er hærri en 1 : 20, er þaö pathologiskt.
G i 1 d i albuminrannsóknarinnar. Aukið albumin er ávalt
tákn upp á sjúkdóm i meninges. Þó getur oft samfara miöeyrabólgum
verið aukið albumin og lymfocytosis í spinalvökvanum án þess aö finnan-
iegar breytingar séu i meninges. E g g j a h v í t a e r a u k i n v i ö a 11 -
ar heilabólgur bæöi akutar og kroniskar. Frumufjöldinn eykst
venjulega aö sama skapi og eggjahvítan. Undaijtekning er þó meningismus
af infektiösum og toxiskum orsökum, sem ekki hefir frumufjölgun í för
meö sér; sama gildir og um kompression á mænunni, t. d. viö æxli og
spondylitis. Eggjahvituaukningin við mænukompression stafar af cirkula-
tionstruflunum og æöabreytingum, sem valda því að eggjahvítuefni blóös-
ins geta aö meira eöa minna leyti komist í gegnum æðaveggina og inn í
mænuvökvann.
S y k u r p r ó f u n i n er einföld, en aö sama skapi mikils viröi. Mað-
ur blandar saman jöfnum pörtum af Fehling I og II, setur 3 dropa af
því út í ca. 2 cm.3 af spinalvökva og hitar upp til suðu. I normal spinal-
vökva kemur allmikiö gulbrúnt botnfall. Ef ekki kemur botnfall, en aö
eins litarbreyting, er sykurinnihald spinalvökvans minkaö, og sykurinn
getur horfið svo, aö vökvinn veröi jafnblár eftir sem áöur.*
Þessa sykurprófun má gera viö rúmstokkinn, og hún gefur nægilegar
upplýsingar til kliniskra þarfa, um sykurinnihald spinalvökvans. Þrátt
íyrir það, hve einföld og handhæg hún er, er hún alt of lítiö þekt og
metin. Þaö er nl. mjög mikils virði, að vita um sykurinnihald spinalvökv-
ans, bæöi upp á diagnostik og prognostik aö gera. Normalt er ca. 0.53°fo
sykur í spinalvökvanum; við akutar heilabólgur, sem eru alvarlegs eðlis,
minkar sykurinn fljótt, iðulega áöur en fyrsti sólarhringurinn er liöinn.
Venjulega er sykurinn algerlega horfinn, ef spinalvökvinn er gruggugur
og heilabólgan meira en sólarhrings gömul.
Gildi sykurprófunarinnar. Sykurinnihaldið stendur venju-
lega í öfugu hlutfalli viö svæsni infektionarinnar. Þess svæsnari og alvar-
legri sem infektionin er, þess fyr og þess gersamlegar hverfur sykurinn.
Þessi prófun gefur þvi mikilsverða prognostiska bendingu, því aö m i n k-
* Fehlingsvökvi heldur sér ekki vel. Til þess aÖ hann svíki mann ekki, er gott, að
setja 3 dropa af honum út í vatn og sjóða. Við það má ekki koma reduktion.
H a i n e s vökvi er hentugri fyrir okkur, til sykurprófana, af því að hann heldur
sér miklu lengur. Hann er blár á litinn, er notaður alveg eins og Fehling, (eins
til þessarar rannsóknar), og er talinn einhver allra vissasti og besti sykurreagens-
inn, sem menn þekkja.