Læknablaðið - 01.05.1928, Blaðsíða 20

82
LÆKNABLAÐIÐ
hann hugsi sér að berklafaraldriö hætti eöa veröi kveðið niður. Hann
byggur þrent koma til greina:
1. hið vaxandi mótstöðuafl nýrra kynslóða (det biologiska skydd) ;
2. almenn heilsuverndun fyrir vaxandi menningu, efnahag og al]>ýðu-
fræðslu (kulturskyddet) og
3- sérstakar berklavarnir (spec. antituberkulösa átgárder), þ. e. berkla-
hjálparstöðvar, heilsuhæli o. s. frv.
Hann hyggur, að berklavarnirnar, sérstaklega í viðbót við hin tvö fyrri
atriðin, hafi álika þýðingu fyrir hvert þjóðfélag, eins og heilsuhælisvist
fyrir hvern berklasjúkling, sem sje þá, að örva og efla lækningaviðleitni
líkamans gegn berklunum.
Mér þótti fróðlegt að lesa um tilraunina í Antnás, og vissulega væri
gaman að geta komið slikum stöðvum á fót í vissum sveitum hér á landi.
Hinsvegar get eg ekki sagt að mín virðing fyrir „de spec. antitub. át-
gárder“ ykist við lesturinn. Eg gleymi því aldrei, að berklamannadauð-
inn rénaði með góðri skorpu einmitt á finnntiuára timabilinu áður en
nokkrar sérstakar berklavarnir byrjuðu, og hinsvegar það, að héf á landi
virðist berklaveikin hafa færst í aukana siðan berklavarnirnar byrjuðu,
fyrir rúmum 20 árum. Það sýnist svo. sem litið muni um berklavarnirnar,
meðan náttúrlegi batinn er ókominn. Það er svipað og þegar pestin geis-
aði i ga'mla daga. Sumum sýndist sjúklingurinn fremur versna en batna,
þegar læknir var tilkvaddur.
Já, sorglegt er þetta — en ekki dugar að leggja árar í bát. Barnavernd
gegn ofsnemmri smitun og hjálparstöðvar í líkingu við Hálsan eru líklega
öflugustu berklavarnirnar, sem völ er á.
Sviar hafa sett 19 hjálparstöðvar í Norrbotten. Eftirtektarvert þótti
mér það, að nautgripaberklar hafi til skamms tima verið alveg óþektir í
Norrbotten, þrátt fyrir alla mannaberkla. En nýlega voru fluttar þangað
berklaveikar kýr frá Suður-Svíþjóð og smituðu þær óðara margar heima-
beljurnar.
A n t v o r d, hinn norski, nafnkunnur berklafræðingur, segir, að sama
reynslan sé i Noregi eins og í Svíþjóð og sömuleiðis á Bretlandi, að ein-
mitt í þeim landshlutum, þar sem mannaberklarnir eru famir að réna,
þar sé mest um kúaberklana. Hann heldur að miólk úr kúm, sem eru
mátulega sýktar af berklum, immúniseri mannkynið, og ætti þá blessuð
skepnan hún Auðhumla að kveikja líf og heilsu eins og fyrri. Hún hefir
verið „fóstra mannkynsins", segir Halldór á Hvanneyri. og hún hefir
frelsað okkur frá bólunni.
Ef C a 1 m e 11 e tekst að vernda börnin með sínum bovina bakteriu-
graut, þá éigum við einnig ]>að að þakka kúnurn.
Við skulum vona að þessháttar „antituberkulösa átgárder“ hjálpi upp
á sakirnar svo um muni. Því að seinfara verður berklafarsóttin hjá okk-
ur og fleirum, ef líkt gengur og hjá Svíum, þar sem hún hefir verið að
útbreiðast um landið i meira en 150 ár og berkladánartalan er þó ekki
komin mikið niður úr i%c, þar sem best lætur.