Læknablaðið - 01.11.1937, Blaðsíða 17

LÆKNABLAÐIÐ
95
stofnunum, sem á einhvern hátt
vinna meS svipuð eSa skyld mál.
Almenn viSskiftakreppa haföi
gengiÖ yfir heiminn mörg hin und-
anförnu ár. FramleiÖsla matvæla
var sífelt vaxandi, en marka'Sirn-
ir virtust stífla'öir og framleiöend-
urnir stórtöpu'öu. En á sama tíma
sýndi sig aö í ýmsum löndum var
áberandi matvælaskortur, sum-
staöar svo að hungursneyð var yf-
irvofandi, en sumstaðar þannig, aö
stórir hlutar þjóöanna voru haldn-
ir allskonar sjúkdómum, sem stöf-
uÖu af ófullnægjandi mataræði.
Sjúkdómar af j)essum orsökum
voru engan veginn einskoröaöir
við eina stétt annari fremur.
Þaö var því ekki óeölilegt, ]?ó
aö margir teldu þaö skyldu hins
opinlsera aö skifta sér af matar-
æöi þjóöanna.
Að visu höföu stjórnirnar í ýms-
um löndum haft meiri eða minni
afskifti af mataræöinu, en þó yfir-
leitt nokkuö fálmkent. Á árunum
1925—’35 höföu menn á vegurn
heilbrigöisnefndar Þjóöabanda-
lagsins rannsakaö ýmsar hliöar á
mataræði ýmsra ])jóða. Aðal-niÖur-
staöan af rannsóknum þeirra varð
sú: Aö mataræði væri engan veg-
inn eingöngu lífeðlisfræðilegt at-
riði, heldur og f járhagslegt og
])jóðhagslegt.
16. fundur Þjóöabandalagsins
taldi því æskilegt aö geta náð sam-
an allri nýjustu og fullkomnustu
fræöslu á þessu sviöi, og lagt fyr-
ir stjórnir hinna ýmsu landa, meö
það fyrir augum, aö þær síðan
notfærðu sér þetta eftir því sem
staðhættir leyföu á hverjum staö.
Tafnframt taldi fundur Þjóða-
bandalagsins einnig æskilegt, að
almenningur gæti átt aögang aö
allri nýjustu þekkingu og fræöslu
um þessi mál, sem telja mætti víst,
að æ meira yrði lagt upp úr á
næstu árum.
Fyrir tilmæli nefndar Þjóða-
bandalagsins voru mál þessi rann-
sökuö samtímis í yfir 30 löndurn
og byggjast skýrslur nefndarinnar
á þessunr rannsóknum.
Vísindalegur grundvöllur fyrir
verki nefndarinnar er skýrsla sem
undirnefnd heilbrigðismáladeildar
Þjóöabandalagsins samdi í nóv.
J935 °& júní 1936 um „lífeölis-
fræöilegan grundvöll næringarinn-
ar“ (Report on the physiological
l^ases of nutrition). Þessi undir-
nefnd var skipuð heimsfrægum
mönnum á sviöi lífeölisfræöinnar,
frá Austurríki, Bretlandi, Frakk-
landi, ítalíu, Norðurlöndum, Rúss-
landi og Bandaríkjunum, undir
forsæti prófessor Edward Mellan-
l)y, þáverandi ritara, nú formanni
viö The Medical Research Counc-
il í London. Undirnefnd þessi
haföi verið í sambandi við fjölda
stofnana í ýmsum löndum, sem
meö skyld mál hafði að gera, og
samdi álit, sem allir þessir
læröu menn uröu sammála urn, og
sem fyrst um sinn má gera ráð
fvrir að verði grundvöllur fyrir
öllum umæöum um þessi mál í öll-
um löndum. Eg tel því rétt aö
segja nokkuö ýtarlega frá þessari
grundval 1 arskýrslu.
Öllum fæðutegundum í hverju
landi er skift í tvo flokka, vernd-
andi og orkugefandi fæðu. í fyrri
flokknum eru þau matvæli, sem
auöug eru að þeim næringarefnum
sem aðalfæðutegundum almennings
í hverju landi er einkuni ábóta-
vant um, en það er í Norður-Ev-
rópu góð eggjahvítuefni, vitamín og
óorganis'k efni. í öörum löndum
meö öörum lifnaöarháttum eru
þau önnur. Vanti eitthvert hinna
tólf óorganisku efna, sem eru lífs-