Bændablaðið - 18.07.2013, Qupperneq 4

Bændablaðið | Fimmtudagur 18. júlí 20134
Fréttir
Framfarafélag Borgfirðinga
stóð fyrir sveitamarkaði í gömlu
hlöðunni í Nesi í Reykholtsdal 13.
júlí síðastliðinn og verður hann
haldinn aftur 27. júlí.
Aðgangur er að rafmagni og vatni
og eru allir Borgfirðingar hvattir til
að taka þátt.
Áhugasamir um sölubás hafi
samband við Hönnu Sjöfn í síma
858 2133 eða sendi fyrirspurn á
sveitakaffi@gmail.com.
Arna ehf., ný mjólkurvinnsla í Bolungarvík, að komast í gang:
Ráðgert að hefja vinnslu
eftir mánaðamótin
– stefnt að nýtingu í heimabyggð á allri mjólk sem til fellur á Vestfjörðum
Hálfdán Óskarsson, mjólkur-
tæknifræðingur og fyrrum
framkvæmdastjóri Mjólkur-
samlags Ísfirðinga, vinnur nú
hörðum höndum ásamt samstarfs-
aðilum og fjölskyldu við að
koma upp nýrri mjólkurvinnslu
í Bolungarvík. Ber fyrirtækið
nafnið Arna, en þar á að framleiða
laktósafríar mjólkurafurðir fyrir
fólk með mjólkursykuróþol.
Síðan MS lagði niður
mjólkurvinnsluna á Ísafirði
hefur engin mjólk verið unnin
á Vestfjörðum, en allri mjólk
frá bændum á svæðinu ekið til
Búðardals. Þetta kann nú að vera
að breytast þar sem Hálfdán og
tólf meðeigendur hans í Örnu hafa
náð samkomulagi um að kaupa
mjólkina frá vestfirsku bændunum
af MS til vinnslu í Bolungarvík.
Stærstu eigendurnir í fyrirtækinu eru
Hálfdán Óskarsson og Þórarinn Egill
Sveinsson mjólkurverkfræðingur,
sem lengi var framkvæmdastjóri hjá
Mjólkursamlagi KEA á Akureyri.
Markmiðið að vinna alla mjólk
bænda á svæðinu
„Við erum að klára að standsetja
húsið og setja upp tæki og tól og erum
á síðustu metrunum að gera klárt.
Við gerum ráð fyrir að hefja vinnslu
fljótlega eftir verslunarmannahelgi.
Við ætlum að vera með drykkjarmjólk
og matarrjóma, jógúrt, skyr og osta.
Þetta er fyrst og fremst vestfirskt
fyrirtæki og við leggjum áherslu á
að fullvinna hér heima vestfirska
mjólk. Það er líka markmið okkar
að við náum innan þriggja ára að
vinna úr allri þeirri mjólk sem til
fellur á svæðinu, sem er um ein og
hálf milljón lítra. Við gætum þó tekið
við mun meiri mjólk.“
Aðstaðan sem verið er að setja
upp er í gamla frystihúsi Einars
Guðfinnssonar í Bolungarvík, en þar
var síðast rækjuverksmiðjan Bakkavík
sem er nú í eigu rækjuvinnslunnar
Kampa á Ísafirði.
„Við erum með aðra hæð hússins
þar sem vinnslusalurinn var. Aðstaðan
í Bolungarvík er mjög fín,“ sagði
Hálfdán.
Hvergi banginn við samkeppni
– Nú hefur MS þegar sett á markað
laktósafría drykkjarmjólk, er það
ekkert að setja strik í reikninginn
hjá ykkur?
„Nei, við höfum alltaf reiknað með
að MS myndi veita okkur samkeppni.
Við munum byrja á að dreifa okkar
vörum á heimamarkaði hér fyrir
vestan en síðan fara út um allt land.“
Stefnt að sérostaframleiðslu
Hálfdán segir að ekkert af tækjabúaði
Mjólkursamlags Ísfirðinga hafi komið
til þeirra og því hafi þurft að kaupa
allan búnað annars staðar frá. Hann
segir að til að byrja með muni fimm
til sex manns starfa við vinnsluna.
„Svo stefnum við á að fara út í
framleiðslu á sérostum og þá gæti
starfsmannafjöldinn farið upp í 10
manns í heildina.“ /HKr.
Mynd / HKr.
Sveitamarkaður í Reykholtsdal
Ferðaþjónustubændur við Djúp sækja í sig veðrið:
Metfjöldi ferðamanna
sótti Vigur heim í júní
Salvar Baldursson bóndi í Vigur
við Ísafjarðardjúp rekur þar
ferðaþjónustu á sumrin ásamt fjöl-
skyldu sinni. Fjöldi ferðamanna
sækir eyjuna heim á hverju ári og
heldur vaxandi.
„Þetta er mjög gott núna og ég
held að það hafi aldrei komið jafn
margir ferðamenn og nú í júní.
Ætli það séu ekki að koma hingað
um fimm þúsund manns yfir
ferðamannatímann, sem stendur yfir
í um tvo og hálfan mánuð. Aðsóknin
er svo sem ekki að vaxa mikið og
þetta er líka orðið spurning um hvað
staðurinn þolir marga ferðamenn.“
Sjóferðir Hafsteins og Kiddýjar
flytja fjölmarga ferðamenn á bátum
sínum frá Ísafirði í Vigur. Hluti þeirra
kemur af erlendum farþegaskipum
sem koma til Ísafjarðar. Nokkur
skip sigla
þó líka beint
inn í Vigur
og selflytja
f a r þ e g a
sína í land á
léttbátum.
„Ég veit að
það kemur eitt
skip beint til
okkar í sumar.
Það eru að
jafnaði eitt til
þrjú skip sem sigla þannig beint til
okkar á hverju ári. Annars ræðst það
mikið af veðrinu hvernig traffíkin
er, sérstaklega hvað Íslendingana
varðar,“ segir Salvar.
Salvar og eiginkonan Hugrún
Magnúsdóttir búa í Vigur allt árið.
Þau eiga fjögur börn, þrjá syni og
eina dóttur, en strákarnir eru flognir
úr hreiðrinu.
„Við sinnum ferðamönnunum og
æðarvarpinu á sumrin og erum svo að
hreinsa dúninn á veturna auk þess að
vinna að viðhaldi mannvirkja.“ Salvar
segir að kúabúskapur sé aflagður í
eyjunni og nú sé búið að gera fjósið
að sýningarskála. Þá er fjárbúskapur
líka aflagður nema rétt til heimabrúks.
Flutningar með fé á hinu merka skipi
Vigurbreið upp á meginlandið voru
því aflagðir fyrir mörgum árum.
„Ég hætti með kýrnar haustið 2008
og daginn eftir hrundu bankarnir. Ég
veit ekki hvort beint samhengi er
þar á milli,“ sagði Salvar hlæjandi.
„Allavega var einhver ástæða fyrir
hruninu. Maður hefur nú alltaf verið
hálf hokinn út af þessu síðan.“
/HKr.
Salvar Baldursson
Á vefsíðu atvinnuvega- og
nýsköpunar ráðuneytis hafa
verið birt drög að frumvarpi til
laga um vernd heita afurða sem
vísa til uppruna, landsvæðis eða
hefðbundinnar sérstöðu. Undir
þetta getur m.a. fallið afurðaheitið
skyr og fleiri íslenskar vörutegundir.
Í frumvarpsdrögunum segir m.a.
um gildissvið laganna:
„Lög þessi gilda um heiti matvæla,
vína og brenndra vína og annarra vara
sem ráðherra ákveður með reglugerð,
sem vísa til uppruna, landsvæðis eða
hefðbundinnar sérstöðu.
Ákvæði laganna gilda einnig um
erlend heiti afurða sem hlotið hafa
vernd samkvæmt lögum þessum eða
á grundvelli þjóðréttarsamninga.
Lög þessi gilda ekki um heiti vatns
og ölkelduvatns.“
Frumvarp þetta er afrakstur vinnu
starfshóps sem atvinnuvega- og
nýsköpunarráðherra skipaði haustið
2012. Við samningu frumvarpsins var
meðal annars tekið mið af reglugerð
Evrópuþingsins og ráðsins nr.
1151/2012 frá 21. nóvember 2012 um
gæðakerfi fyrir landbúnaðarafurðir
og matvæli. Einnig var tekið mið af
innleiðingu reglnanna í Noregi og
Danmörku.
Tilgangur frumvarpsins er
að vernda heiti afurða sem vísa
til uppruna, landsvæðis eða
hefðbundinnar sérstöðu, með það að
markmiði að stuðla að neytendavernd,
auka virði afurða og koma í veg fyrir
óréttmæta viðskiptahætti. Frumvarpið
nær yfir heiti matvæla, vína og sterkra
vína og annarra vara.
Starfshópurinn ákvað að birta
frumvarpsdrögin ásamt athugasemdum
á heimasíðu atvinnuvega- og
nýsköpunarráðuneytisins og óska
eftir umsögnum um frumvarpið áður
en það verður afhent ráðherra til
ákvörðunar. Frestur til að skila umsögn
um frumvarpið og athugasemdir þess
er til 1. september 2013.
Lagasmíði um verndun afurðaheita
eins og á skyri og fleiri tegundum
Landssamband veiðifélaga varar
við því í fréttatilkynningu að
núverandi leyfakerfi til að ala lax
af norskum uppruna í sjókvíum
við strendur landsins verði
kollvarpað.
Í tilkynningunni segir að
yfirlýsingar atvinnuvegaráðherra í
fjölmiðlum bendi til þess að nú eigi að
láta undan þrýstingi fiskeldismanna
og slaka á kröfum í umhverfismálum
við leyfisveitingar. Saga laxeldis
við strendur Ísland ætti að vera
stjórnvöldum og öðrum viðvörun um
þá áhættu sem þessum atvinnuvegi
er búin.
Landssambandið minnir á að þegar
hrogn voru flutt inn frá Noregi á sínum
tíma hafi verið gert samkomulag um
að lax af norskum uppruna yrði aðeins
alinn í eldisstöðvum á landi en ekki
settur í sjó. Þetta samkomulag hafi
verið þverbrotið og nú virðist eiga að
ganga lengra í þeim efnum.
Landssamband veiðifélaga telur
fráleitt að hverfa frá því fyrirkomulagi
sem nú er við lýði og felur í sér að
álits sérfræðinga sé aflað þegar
Skipulagsstofnun metur hvort
umhverfismats er þörf.
„Það er alrangt sem haldið hefur
verið fram að flókið leyfisferli standi
laxeldi á Íslandi fyrir þrifum.
Það er fyrst og fremst hin
miklu og mengandi áhrif laxeldis á
umhverfið sem gerir það að verkum
að nauðsynlegt er að gæta fyllstu
varúðar,“ segir í tilkynningunni.
Hefur Landssamband veiði-
félaga óskað eftir fundi með
atvinnuvegaráðherra til að ræða þessi
mál.
Landssamband veiðifélaga:
Varar við auknu fiskeldi í sjó
Það er gott að búa á Íslandi
Stefán Ólafsson prófessor
gagnrýndi nýverið á Eyjunni frétt
Viðskiptablaðsins um að verð á
matvörum væri nú um stundir
lægst á Íslandi af Norðurlöndunum.
Bendir hann á að raunverulegar
ráðstöfunartekjur hér á landi
hafi á árinu 2010 verið lægstar á
Íslandi af öllum Norðurlöndunum.
Hann segir enn fremur að þá hafi
tekjur Íslendinga verið svipaðar
og á Spáni og Möltu.
Erna Bjarnadóttir, hagfræðingur
Bændasamtaka Íslands, segir einmitt
athyglisvert að bera okkur saman
við þessi lönd og fleiri, ef skoðað er
hversu háu hlutfalli útgjalda sinna
neytendur verji til matvælakaupa.
„Á árinu 2013, eða samkvæmt
nýjustu tölum Eurostat, verja
Spánverjar 17,2% útgjalda sinna til
kaupa á matvörum og Möltubúar
14,9%, meðan sama hlutfall á Íslandi
er 13%. Íbúar Króatíu (sem ASÍ vill
fresta að fái aðild að vinnumarkaði
á Íslandi) þurfa síðan að verja nærri
22% af útgjöldum sínum til matvöru-
kaupa.
Þýðir það ekki einfaldlega með
röksemdafærslu Stefáns Ólafssonar,
að matvöruverð sé lægra hér á landi
en í þessum löndum? Á sama hátt
verja neytendur í ESB 14% af
útgjöldum sínum til matvörukaupa
eða einu prósentustigi meira en
meðal Jón og Gunna í ESB. Sannast
ekki hér enn hið fornkveðna að það
er gott að búa á Íslandi?“ spyr Erna
Bjarnadóttir.
Heimild: EUROSTAT