Læknablaðið - 01.06.1962, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
51
sjúkdómar, sem tíðast eru
rangt greindir, enda kera þeir
oft grímu annarra kvilla, og
auk þess er greining þeirra
talsvert þjálfunaratriði.
Þegar þess er hins vegar
gætt, að sérhver þunglyndis-
sjúkdómur er í sjálfu sér lífs-
liættulegt ástand vegna suici-
dium-hættunnar, en batahorf-
ur yfirleitt ágætar, þá er mikið
í húfi, að sjúkdómurinn sé
greindur í upphafi. Verður því
reynt hér í stuttu máli að gera
grein fyrir þeim klínísku þált-
um, sem marka sérhvert þung-
lyndisástand, þ. e. a. s. sjm-
droma depressivum, ])ótt svo
umfangsmiklu efni verði auð-
sæilega þröngur stakkur skor-
inn í stuttri tímaritsgrein. Mun
því einungis verða stiklað á
aðalatriðum og síðan gerð
nokkur skil helztu tegundum
þunglyndissjúkdóma til al-
mennrar glöggvunar og yfir-
sýnar. Fræðilegar, jisykopalo-
logiskar skýringar verða hins
vegar látnar liggja á milli
hluta, þar sem þær hafa ein-
ungis sérfræðilegt gildi.
Klínísk einkenni
(Synd rom a depressivum.)
Þau sálrænu einkenni, sem
frá psykopatologisku og klin-
isku sjónarmiði eru talin
merki um þungljmdissjúkdóm
og ávallt eru fyrir hendi, hvers
konar tegund sem um er að
ræða og hvort sem sjúkdómur-
inn er léttur eða þungur, eru
fólgin í truflunum á þrenns
konar sviðum sálarlífsins:
1) tilfinningalífi,
2) hugsun,
3) athafna- og viljalifi.
Röskun þessarar þrenning-
ar leiðir síðan til margvíslegra
aukaeinkenna, sem tíðum eru
lítt áherandi, a. m. k. í vægmn
tilfellum, svo sem hölsýni,
sjálfsásakana, sektarkennda,
ranghugmynda, of skynj ana
(raddir) og sjálfsmorðsþanka.
Truflanir þessar valda sér-
kennilegri upplifun í sálarlífi
sjúklingsins og hafa í för með
sér auðgreinanlega atferlis-
háttu, sem taka einkum til lát-
hragðs og limaburðar og sér-
kenna klíníska mynd þung-
lyndisástandsins.
1) Röskun tilfinningalífsins
er fólgin í lækkun geðslagsins
(e. hasic mood, þ. Grund-
stimmung), þ. e. hins langvar-
andi, ríkjandi geðblæs ein-
staklingsins, og er sú breyting
undirrót allra annarra ein-
kenna.
Geðlækkunin kemur fram i
hátterni sjúklingsins sem auð-
greinanlegar hreytingar á svip-
brigðum, líkamshurði og rödd.
Andlit sjúklingsins fær á sig
grímu, sem erfitt er að lýsa
með orðum, en glöggir læknar
þekkja við fvrstu sýn. Öll svip-
hrigði verða treg, líflaus eða
nálega útþurrkuð, og andlits-
drættir eins og stirðnaðir eða