Læknablaðið - 01.06.1964, Blaðsíða 20

52
LÆKNABLAÐIÐ
oxidase inhibitorar“, impram-
in og amitryptilin, lyf, sem
verka vel á „psvkotiskt“ þung-
lyndi, sjúkdóma, sem lyfin í
fyrra flokknum hafa annað-
livort ekki áhrif á eða verka
beinlínis illa á.
Hvenær nola skal hin ýmsu
lyf, má nokkuð marka af ]>vi,
sem þegar hefur verið sagt. En
jafnan verður að gera sér ræki-
lega ljóst augnabliksástand
sjúklingsins og persónuleika
Iians, áður en tekin er ákvörð-
un um lyfjameðferð geðtrufl-
ana, sumpart vegna ávana-
hættunnar, sem stafar af sum-
um lyfjunum, og sumpart
vegna þess, að róandi lyf og
sérstaklega ataraxica geta
beinlínis gert menn, sem eru
ekki sjúklingar með meiri hátt-
ar geðsjúkdóma, óhæfari til að
horfast í augu við og levsa
vandamál sín.
Nauðsynlegt er að gera sér
grein fyrir, hvort nota eigi lyf-
in til lækninga (kurativt) eða
aðeins líknandi ( symptomat-
iskl). Til lækninga á „psvkos-
um“ eru notuð ataraxica og
thymoleptica og einstaka sinn-
um svefnlvf. Svefnlyf og „min-
or tranquilizers“ er oft nauð-
synlegt að nota til liknar við
„neurosur“ með svefnlevsi og
kviða. En slíkri lvfjagjöf verð-
ur alllaf að vera samfara nauð-
synleg geðlækning (psykother-
api), sem miðar að þvi að
draga úr einkennum sjúklings-
ins, svo að honum batni eða
geti liðið þolanlega án lyfja.
Á hér við sama og um aðra
sjúkdóma, að bæta verður
þann kvilla, sem svefnleysinu
veldur, en ekki aðeins að lála
sér nægja að svæfa sjúkling-
inn, hvað sem tautar. Kvarti
sjúklingur um svefnlcvsi, sem
önnur ástæða finnst ekki fyrir
en hann eigi bágt með að slaka
á eftir dagsins önn, verður
jafnan að fara mjög varlega í
notkun svefnlyfjanna vegna
ávanahættunnar.
Þegar róandi lyf og þá sér-
staklega svefnlyf eru notuð til
líknar geðsjúklingum, verður
að hafa i huga, að þau draga
úr vöku sjúklinganna, ])cgar
þeir eiga að vera vakandi, og
geta þannig aukið hugvillur og
ofskynjanir. Sérstaklega er
gamla fólkið næmt fyrir þess-
um lyfjum. Gamla fólkið lief-
ur stundum tilhneigingu til að
hafa endaskipti á nótt og degi,
dorma á daginn, en fara á
flakk á nóttunni og er þá oft
meira eða minna ruglað. Þessa
sjúklinga getur stundum verið
ástæða til að örva og vekja á
daginn, svo að þeir geti frekar
sofið á nóttunni. Þetta er
kannski ein af fáum ástæðum
til notkunar á ritalini (metyl-
fenidat) auk þeirra, sem tald-
ar eru ástaiður fyrir amfeta-
minnotkun, þ. e. narcolepsia,
sem er sára sjaldgæf, enuresis
og viss hegðunarvandkvæði