Læknablaðið - 01.06.1964, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ
55
að fara gætilega i að gefa sér
og fjölskyldum sínum lyf, sem
þeir geta orðið liáðir. Þar á of-
an bætist, að enginn sér skap-
gerðargallana eins illa og sá,
sem hefur þá lijá sjálfum sér.
Með tímanum breytist skap-
gerð og framkoma nautna-
sjúklinganna og fær i heild á
sig meiri geðveilublæ, þó að
sjúklingarnir hafi e. t. v. ekki
verið geðveilir i upphafi. Þeir
verða frumstæðari og inni-
haldslausari, eigingjarnari og
samvizkulausari, framtaks-
lausari og áhugalausir um allt
nema að útvega sér lyf. Hugs-
ana- og tilfinningalíf þeirra
verður flatneskjulegt. Iivata-
lífið verður reikult og lífshvat-
ir minnka oft. Þeir þrevtast
fljótt, eru viðkvæmir og upp-
stökkir, tortryggnir og kvíðnir.
Geðslagið er ýmist kærulaust
og litlausl eða þeir eru síönug-
ir og óánægðir. Oft reyna þess-
ir sjúklingar að blekkja um-
bverfið með áhuga á alls kvns
menningarmálum, lisl, bók-
menntum og vísindum, en þeir
eru jafnan mjög vfirborðs-
kenndir í þessum áhuga, sem
einkennist mest af leikaraskap
til að fá óskir sínar um sér-
stakt tillit uppfylltar. Þeir
reyna að skreyta sig með gáf-
um og gáfnatali, þó að greind-
in hafi iðulega rýrnað verulega
hjá þeim sjálfum.
Sjúklingarnir hafa ofl vissa
innsýn í sjúkleika sinn og
vandræði og er ljóst, að ólióf-
Ieg lyfjaneyzla er skaðleg og
jafnvel hættuleg, en sjálfsmati
þeirra er jafnan mjög áfátt.
Með tímanum eykst kæruleys-
ið, og sjúklingarnir verða
meira eða minna utanveltu og i
andstöðu við þjóðfélagið. Til-
finningabönd til ættingja og
vina slitna, og örðugt er að
stofna til nýrra slíkra tengsla,
því að sjúklingarnir vilja
venjulega miða slík tengsli við
þann hag, sem þeir sjálfir hafa
af þeim. Þegar svona langt er
gengið, verður því erfitt um
alla meðferð. Auk hinna and-
legii einkenna verða sjúkling-
arnir oft veiklulegir i útlili,
horaðir og fölir, jafnframt ]>ví
sem þeir verða næmari fyrir
alls kvns umferðarkvillum,
þegar þeir eru meira eða
minna stöðugt undir áhrifum.
í umræðum um hin svoköll-
uðu nautnalyf hefur fyrst og
fremst verið átl við mikilvirk
lyf, sem ekki fást hér nema
gegn lyfseðli, deyfilyf (narco-
tica), svefnlyf (hypnotica),
„minor tranquilizers“, atarax-
ica og örvandi lyf (stimulan-
tia). Til þess að afla þessara
lvfja þarf að leita læknis og
læknar ættu að geta stennnt
eitthvað stigu fyrir misnotkun
þeirra, sérstaklega hér á ís-
landi, þar sem hver þekkir
annan.
En því má ekki gleyma, að
til eru önnur efni, sem einnig