Læknablaðið - 01.06.1964, Page 30

60
LÆKNABLAÐIÐ
eins og minni háttar sótt-
hita og „hypotensio orthosta-
tica“. Síðan geta lcomið al-
varlegri og hastarlegri ein-
kenni, einkum ef um langvar-
andi misnotkun hefur verið að
ræða, eða misnotkun í stórum
stíl. Algengast er þá að sjá
krampaköst, sem eru klíniskt
óaðgreinanleg frá „grand mal“
við flogaveiki, oftast aðeins
eitt, en geta verið nokkur með
stuttu millibili. Má rétt minna
á það í þessu sambandi, að
þessi lvf eru „cortical depres-
sants“, sem kallað er. Þegar
eðlilegur iieili hefur aðlagazt
þeim hömlum, sem verkun
slíkra lyfja er, og snöggslakað
er svo um of á þessum höml-
um, reynist ])að svo, að við-
hrögðin eru hin sömu hjá öll-
um, þ. e. a. s. krampi.
Sjaldgæfara, en þó vel þekkt,
er liitt, að fram komi beinlinis
„abstinens psvkosis“, sem að
mörgu leyti svipar til D. T. lijá
langdrykkjusjúklingum, þ. e.
a. s. „psj^kosis", sem hyrjar
oftast nokkrum dögum eftir að
lyfjaneyzlunni lýkur, stundum
með krampa, og lýsir sér með
óráði eða rugli í tíma og/eða
rúmi, liræðslu — upp í skelf-
ingu, ókyrrð -— upp i æði, og
ofskynjunum á ýmsum skyn-
sviðum, mest áberandi á sjón
og heyrn. Þessi „psykosis“
stendur yfirleitl ekki nema fáa
daga og hverfur að fullu.
Til þess að koma i veg fyrir
krampaköst er nóg að gefa
meðalstóra skammta af anti-
epileptica, þó að ekki séu har-
hituröt, en hitt veit ég ekki til,
að hafi verið staðreynt, að slik
ráð dugi við „ahstinens deliri-
um“. Til að forðast það er ör-
uggasla ráðið að smáminnka
skammtana á nokkrum dögum.
Ekki er hundið við það að nola
sama afhrigðið af flokknum og
sjúklingurinn hefur misnotað.
Er oft þægilegra vegna hinnar
jöfnu verkunar að nota lang-
verkandi harhituröt, sérstak-
lega fenemal, en hin stutt-
verkandi afbrigði, sem eru
mun vinsælli til misnotkunar
og valda henni einalt, og við-
sjárverðari að ávanahættu. Sé-
„abstinens-psykosis“ ])egar
komin fram, má með góðum
árangri nota hin meiri háttar
ataraxica, og þá einkum fen-
thiazin-h’fin. Má rétt geta þess
„en passant“, að þrátt fvrir
legio ýmissa afbrigða, sem
komið hafa fram, hefur ekki
verið unnt að sannfærast um,
að neitt þeirra taki fram hinu
upprunalega chlorpromazin,
þegar gerðar eru upp verkanir
mismunandi lyfja í stórum
liópum. Hins vegar er svo þess
lika að gæta, að slikt „stalisl-
iskt“ uppgjör á klíniskum efni-
við er afar erfitt og jafnvel
óáreiðanlegt — og veldur þar
um fjölhreytileiki fvrirlirigð-
anna, ■— óhjákvæmilega meira
og minna brevlilegt og mis-