Læknablaðið - 01.04.1969, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ
45
Páll Gíslason:
ANEURYSMA AORTAE ABDOMINALIS
Segja má, að þar til fyrir 16 árum liafi aðgerðir vegna ósæðar-
hnúts (aneurysma aortae) verið óviðráðanlegar. Aðgerðir, svo sem
endo-aneurysmorraphi, „virbinding“ og vafningar um ósæðar-
hnútinn voru miklum erfiðleikum hundnar og báru ekki tilætlaðan
árangur nema sjaldan.
Gross sýndi fram á árið 1948, að hægt var að nota æðahúla
úr líkum til að brúa bil milli slagæðastíflu.1
Árið 1951 framkvæmdi Dubost fyrsta brottnám (resectio)
ósæðarhnúts og notaði „homografl“ til að setja í staðinn.2
Síðan hefur tíðni slíkra aðgerða verið mikil og vaxandi. Ber
þar tvennt til: 1) Tíðni sjúkdómsins eykst með liækkandi aldri,
og fleiri ná nú þeim aldri í þjóðfélaginu en áður og þurfa að-
gerðar við. 2) Dánartíðni við aðgerðina hefur farið lækkandi
jafnt og jætt og hefur þvi verið rýmkað um ástæður til að gera
aðgerðina. Þetta er þó nokkuð umdeilt atriði meðal lækna, og
skal greint nokkru nánar frá því.
Horfur og afdrif sjúklinga
Áhugi á ósæðarhnút (a. a. a.) fór mjög vaxandi, eftir að farið
var að gera aðgerðir á honum.
Estes skýrði 1950 frá afdrifum 102 sjúklinga frá Mayo Clinic
með a. a. a., og voru 97 þeirra talin af „arteriosclerotiskum“ upp-
runa.3 Fyrsta tafla sýnir niðurstöður hans. 42% dóu innan
tveggja ára, en aðeins 18.9% voru á lífi eftir fimm ár, á móti
85% af sambærilegu fólki í þjóðfélaginu.
63% af sjúklingunum, þar sem vitað var um dánarorsök, dóu
vegna þess, að ósæðarhnúturinn sprakk. Ilelmingur þeirra voru
einkennalausir og enginn munur á þeim og hinum, sem höfðu
einkenni að þessu leyti. Flestir hafa þó talið, að sjúklingar með
einkenni væru í meiri hættu.
Kampmeier skýrði áður frá 73 tilfellum, og voru flestir dánir
innan sex mánaða frá byrjandi einkennum.4
Brindley skýrði frá 40 krufningartilfellum, og var meðaltími
frá sjúkdómsgreiningu til dauða 27 mánuðir.5
Gliedmann skrifaði um 96 sjúklinga með a. a. a. og hliðar-